คำถาม ผมอยากปลูกพืชปุ๋ยสดครับ คืออะไรครับ ขอทราบความรู้เรื่องนี้ด้วยครับ

แสน ทองอุไร

อ.เมือง จ.กาฬสินธุ์

คำตอบ

ปุ๋ยพืชสด เป็นปุ๋ยอินทรีย์ชนิดหนึ่งที่ได้จากการไถกลบ หรือตัดสับต้น ใบ และส่วนต่างๆ ของพืช ส่วนใหญ่พืชที่มักนิยมใช้เป็นพืชตระกูลถั่ว ปลูกให้ได้อยู่ในช่วงระยะออกดอก ซึ่งเป็นส่วนที่มีธาตุอาหารพืชสูงสุด แล้วปล่อยทิ้งไว้ให้เน่าเปื่อยผุพังย่อยสลายเป็นอาหารแก่พืชที่จะปลูกตามมา พืชที่ใช้ปลูกเป็นปุ๋ยพืชสด ได้แก่ ปอเทือง โสนอินเดีย โสนอัฟริกันถั่วพู ถั่วพร้า และพืชตระกูลถั่วต่างๆ

ประโยชน์ของปุ๋ยพืชสด ช่วยเพิ่มปริมาณอินทรียวัตถุในดิน โดยเพิ่มธาตุไนโตรเจน ซึ่งเป็นธาตุอาหารหลักให้แก่พืช กรดที่เกิดจากการผุผังย่อยสลายของพืชสด จะช่วยละลายธาตุอาหารในดินให้แก่พืชได้มากยิ่งขึ้น ช่วยบำรุงและรักษาความอุดมสมบูรณ์ของดิน รักษาความชุ่มชื้นในดิน ช่วยลดอัตราการสูญเสียอันเกิดจากการชะล้างของหน้าดิน ทำให้ดินอุ้มน้ำได้ดีขึ้น และทำให้ดินร่วนซุย สะดวกในการเตรียมดินและไถพรวน ทั้งยังช่วยในการปราบวัชพืชบางชนิดได้เป็นอย่างดี ลดปริมาณการใช้ปุ๋ยเคมีลงได้บางส่วน ช่วยเพิ่มผลผลิตและคุณภาพของพืชให้ดีขึ้น

ปุ๋ยพืชสด เป็นพืชที่ปลูกง่าย เจริญเติบโตได้รวดเร็ว มีระบบรากแข็งแรง ออกดอกในระยะเวลาอันสั้น เมื่ออายุประมาณ 30-60 วัน สามารถปลูกได้ทุกฤดูกาล มีความต้านทานต่อโรคและแมลง ทนแล้ง และทนต่อสภาพแวดล้อมต่างๆ ได้ดี สามารถผลิตเมล็ดพันธุ์ไว้ใช้ต่อไปได้มาก ขยายพันธุ์ได้เร็ว เมล็ดงอกง่ายและมีเปอร์เซ็นต์ความงอกสูง เมื่อไถกลบแล้ว ลำต้นอ่อน ทำให้เก็บเกี่ยวตัดสับและไถกลบได้ง่าย  จะให้น้ำหนักพืชสดสูงถึง 2,000  กิโลกรัมต่อไร่ เมื่อไถกลบแล้วเน่าเปื่อยผุผังได้เร็ว  และมีธาตุอาหารสูง

การปลูกพืชปุ๋ยสด ดังนี้

1. ลักษณะของดิน การเตรียมดินก่อนปลูก ควรปรับปรุงสภาพของดินให้เหมาะสมเสียก่อน ถ้าเป็นดินเปรี้ยว ควรใส่ปูนลงไปก่อน จะช่วยให้พืชปุ๋ยสดเจริญเติบโต และให้น้ำหนักพืชสดสูงด้วย

2. เวลา และฤดูกาลที่ปลูก เวลาที่เหมาะสมที่สุดคือ ปลูกช่วงต้นฤดูฝน หรือปลูกหลังจากเก็บเกี่ยวพืช เนื่องจากความชื้นในดินยังคงมีอยู่ หรือควรปลูกก่อนการปลูกพืชหลัก ประมาณ 3 เดือน

การตัดสับ และไถกลบพืชปุ๋ยสด ระยะเวลาที่เหมาะสม ควรทำขณะที่ต้นถั่วเริ่มออกดอกไปจนถึงระยะดอกบานเต็มที่  ทั้งนี้เพราะ ในระยะนี้ ต้นถั่วเจริญงอกงามสูงสุด เมื่อทำการไถกลบแล้ว จะทำให้ปริมาณอินทรียวัตถุ และธาตุไนโตรเจนสะสมอยู่ในดินสูงด้วย

การปลูกพืชหลักเป็นระยะเวลานาน หรือการใช้ปุ๋ยเคมีเพียงอย่างเดียว โดยไม่มีการเพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดินเลย จะทำให้ดินสูญเสียความอุดมสมบูรณ์ไปอย่างรวดเร็ว ดินอัดกันแน่นไม่ร่วนซุย ไม่สามารถดูดซับน้ำและอาหารพืชได้ หรือน้อยลง ทำให้การปลูกพืชไม่ได้ผลหรือได้ผลไม่ดีเท่าที่ควร นอกจากนี้แล้วการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ เช่น การใช้ปุ๋ยคอก  ปุ๋ยหมัก ก็เป็นการดีอยู่ แต่มีข้อจำกัดคือ ต้องใช้ในปริมาณมากต่อไร่ สิ้นเปลืองแรงงานและค่าใช้จ่าย ไม่สะดวกแก่การขนย้ายปุ๋ย และหาได้ไม่เพียงพอ ดังนั้น วิธีการเพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดินที่ดี สะดวก และง่ายก็คือ การใช้ปุ๋ยพืชสดนั่นเอง

นาย รัตวิ