คำถาม ผมอยู่ทางภาคเหนือครับจะพบปัญหาการชะล้างหน้าดิน ขอทราบวิธีปลูกหญ้าแฝกในพื้นที่ภูเขาสูง เพื่อป้องกันการถูกชะล้างด้วยครับ

สุนทร สุนทรพิพิธพงศ์

อ.แม่สรวย จ.เชียงราย

คำตอบ หญ้าแฝก เป็นพืชในตระกูลหญ้าที่ขึ้นอยู่ตามธรรมชาติในภูมิภาคต่างๆ ของประเทศ มีลักษณะการเติบโตเป็นกอที่หนาแน่น แตกกออย่างรวดเร็ว ในแต่ละกอจะมีเส้นผ่าศูนย์กลาง ประมาณ 30 เซนติเมตร มีลำต้นสูงประมาณ 50-150 เซนติเมตร มีใบแคบ ค่อนข้างแข็ง มีความกว้างประมาณ 0.80 เซนติเมตร และยาวประมาณ 75  เซนติเมตร

วิธีการและรูปแบบการปลูกหญ้าแฝก ขึ้นอยู่กับลักษณะของพื้นที่ เกษตรกรสามารถเลือกใช้รูปแบบใดได้ตามความเหมาะสม ดังนี้

1. พื้นที่ที่มีความลาดชันสูงบนพื้นที่ในแถบภาคเหนือและภาคใต้ ที่มีความลาดชัน เกษตรกรนิยมปลูกไม้ผล หรือไม้ยืนต้น โดยจะปลูกบนคันคูรับน้ำรอบขอบเขา หรือขั้นบันไดดิน ซึ่งมักจะประสบปัญหาคันดินที่สร้างไว้ถูกน้ำฝนกัดเซาะพังทลายเสียหายเป็นประจำ วิธีง่ายๆ ในการป้องกันความเสียหาย ได้แก่ การปลูกหญ้าแฝกให้เป็นแนวรั้วบริเวณคันคูขอบเขา หรือริมขั้นบันไดดินด้านนอก ซึ่งจะช่วยรักษาความชุ่มชื้นไว้ในดินให้ได้อย่างยาวนานอีกด้วย มีวิธีการดังนี้ 

1) การตรียมพันธุ์หญ้าแฝกให้เตรียมหน่อพันธุ์ ที่ชำไว้ในถุงพลาสติกสีดำ ขนาด 2 นิ้ว X 6 นิ้ว

2) การเตรียมดิน ให้ทำคันคูน้ำรอบขอบเขา หรือขั้นบันไดดิน และเตรียมดินบริเวณขอบคันดิน ไว้สำหรับปลูกหญ้าแฝก โดยการพรวนดินให้ละเอียดเป็นแนวชิดขอบคันด้านนอกใส่ปุ๋ยหมัก คลุกเคล้าให้ทั่ว เพื่อให้หญ้าแฝกเจริญเติบโตได้ดี 

3) การปลูกหญ้าแฝก ให้นำกล้าหญ้าแฝกที่ได้จัดเตรียมไว้แล้วลงปลูก ปลูกเป็นแถวเดี่ยว ระยะห่างระหว่างโคนต้น 10 เซนติเมตร กลบดินให้
แน่น ควรปลูกในขณะที่ดินยังมีความชุ่มชื้นอยู่

4) การดูแลรักษา หญ้าแฝกเป็นพืชที่ไม่ต้องมีการดูแลรักษาที่มากนักแต่เพื่อให้ได้ผลดี ในระยะแรกหลังปลูก ควรตรวจตราอย่างสม่ำเสมอ และปลูกซ่อมทันที เมื่อพบต้นที่ตายไป หลังจากปลูกเมื่ออายุได้  3 เดือน ควรตัดยอดหรือใบให้เหลือความสูง ประมาณ 10 เซนติเมตร  จะทำให้หญ้าแฝกแตกกอเรียงชิดกันได้เร็วยิ่งขึ้น   ควรระวังและกำจัดวัชพืชพวกไม้เถา ซึ่งจะเลื้อยพันและคลุมหญ้าแฝกทำให้หญ้าแฝกไม่เจริญเติบโต

เมื่อหญ้าแฝกเจริญเติบโตเต็มที่แล้ว จะได้รั้วหญ้าแฝกที่อัดกันแน่น ช่วยป้องกันการไหลบ่าของน้ำฝน และทำให้น้ำฝนไหลซึมลงสู่ดินได้มากยิ่งขึ้น รวมทั้งส่วนรากของหญ้าแฝกที่หยั่งลึก และสานกันแน่นเป็นกำแพงอยู่ใต้ดิน ก็จะช่วยกักเก็บดูดซับความชื้นไว้ในดินได้อย่างยาวนานและช่วยในการยึดเกาะดินไม่ให้คันคูขอบเขา หรือคันขั้นบันไดดินเสียหายอีกด้วย

ทั้งนี้ พันธุ์หญ้าแฝกที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ สามารถติดต่อขอรับได้ที่ สถานีพัฒนาที่ดินที่ตั้งอยู่ในจังหวัดของท่าน นะครับ

‘นาย รัตวิ’