‘สสส.-TDRI’ห่วงอาหารเหลือเป็นขยะอื้อ แนะบริโภคแต่พอดี แปรรูปใช้ภาคเกษตร

8 มิถุนายน 2563 นายชาติวุฒิ วังวล ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสุขภาพ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) เปิดเผยว่า สสส. ร่วมกับสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI) จัดทำ “รายงานฉบับสมบูรณ์ (Final Report) การศึกษาแนวทางการบริหารจัดการอาหารส่วนเกิน เพื่อลดปัญหาขยะอาหารที่เหมาะสมกับประเทศไทย” เนื่องจากขยะอาหารที่ไม่ได้รับการกำจัดอย่างถูกวิธีส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมทั้งต่อดิน น้ำ และอากาศ

ประเทศไทยจึงจำเป็นต้องมีคู่มือถอดบทเรียนการทำงานจากต่างประเทศที่ประสบความสำเร็จ เพื่อเป็นแนวทางจัดการปัญหานี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ สสส. อยู่ระหว่างการหารือกันภายในองค์กร เพื่อบูรณาการแผนสุขภาวะประชากรกลุ่มเฉพาะแผนอาหารเพื่อสุขภาวะ และแผนงานด้านสิ่งแวดล้อมกับสุขภาพ เตรียมหาแนวทางการร่วมมือกับผู้ผลิตและร้านค้าปลีกขนาดใหญ่นำอาหารส่วนเกินไปยังกลุ่มประชากรเปราะบางที่ขาดแคลนอาหาร

“อาหารที่จะถูกส่งต่อนั้นไม่ใช่อาหารที่หมดอายุแล้ว แต่เป็นอาหารสดที่ทำวันต่อวันหรืออาหารกระป๋อง วิธีการดังกล่าวจะช่วยตัดวงจรอาหารส่วนเกินที่จะกลายเป็นขยะอาหารจำนวนมหาศาล และสอดคล้องวิกฤติโควิด-19 ที่สนับสนุนการนำอาหารส่วนเกินส่งไปยังประชาชนที่ขาดแคลนอาหาร ซึ่งประเด็นสำคัญคือ สสส. ให้ความสำคัญกับตรรกะที่ว่า เมื่อคนท้องอิ่ม คนจะใส่ใจกับสุขภาพตามมา” นายชาติวุฒิ กล่าว

ด้าน น.ส.ธารทิพย์ ศรีสุวรรณเกศ นักวิจัยอาวุโส TDRI กล่าวว่า ทั่วโลกมีขยะอาหารประมาณ 1.6 พันล้านตันต่อปี ซึ่งเป็นข้อมูลที่ได้จากการประมาณการณ์ขององค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (UNFAO) ขณะที่ประเทศไทยยังไม่มีข้อมูลปริมาณอาหารที่ผลิตและปริมาณการทิ้งขยะอาหารที่ชัดเจน มีเพียงข้อมูลปริมาณขยะมูลฝอยที่เป็นขยะอินทรีย์ ซึ่งกรมควบคุมมลพิษระบุว่า ในปี 2560 มีปริมาณมากถึง 17.56 ล้านตัน คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 64 ของปริมาณขยะมูลฝอยทั้งหมด หรือ 254 กิโลกรัมต่อคนต่อปี

“ตัวเลขดังกล่าวเป็นปริมาณขยะมูลฝอยที่จัดเก็บโดยเทศบาลเท่านั้น ยังไม่รวมขยะอาหารหรือปริมาณอาหารส่วนเกินของภาคธุรกิจที่มีการจ้างบริษัทเอกชนบริหารจัดการ ทั้งนี้ โดยส่วนตัวกังวลว่าในช่วงโควิด-19 หลายคนอาจมีพฤติกรรมซื้ออาหารสดเก็บไว้ครั้งละมากๆ เพื่อเลี่ยงการออกไปสัมผัสกับผู้คนในที่แออัด แต่หากอาหารเหล่านั้นไม่ได้ถูกนำมาบริโภคและเน่าเสียไป อาจเป็นการสร้างปริมาณขยะอาหารส่วนเกินมากขึ้น” น.ส.ธารทิพย์ ระบุ

นักวิจัยอาวุโส TDRI กล่าวต่อไปว่า TDRI และ สสส. ขอเชิญชวนคนไทยเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคใหม่ ด้วยการซื้ออาหารแต่พอดี บริโภคแต่พอดี กำจัดด้วยวิธีที่ถูกต้องและคัดแยกขยะอาหาร เพื่อให้ง่ายต่อการนำไปกำจัด และขอสนับสนุนให้ภาคนโยบายส่งเสริมการแบ่งปันอาหาร โดยการสร้างแรงจูงใจด้านภาษีให้กับองค์กรที่ส่งต่ออาหารส่วนเกิน เช่นที่เคยประสบความสำเร็จในหลายประเทศ และควรส่งเสริมให้เกิดการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ปุ๋ยหรืออาหารสัตว์

ทั้งนี้ผู้ที่สนใจ “รายงานฉบับสมบูรณ์ (Final Report) การศึกษาแนวทางการบริหารจัดการอาหารส่วนเกิน เพื่อลดปัญหาขยะอาหารที่เหมาะสมกับประเทศไทย” สามารถเข้าไปดาวน์โหลดได้ที่เว็บไซต์ของ สสส. https://www.thaihealth.or.th แล้วเลือกหัวข้อ “สื่อสร้างสุข” ตามด้วยหัวข้อ “แนะนำหนังสือ”