ผู้ตรวจการฯลุยเชียงใหม่ แนะ 4 แนวทางเร่งแก้ไขปัญหาให้ผู้ประกอบการที่พักขนาดเล็กกว่า 200 แห่งได้รับผลกระทบจาก พ.ร.บ.โรงแรม

7 สิงหาคม 2563 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ที่ จ.เชียงใหม่ เมื่อวันที่ 6 สิงหาคม 2563 พล.อ.วิทวัส รชตะนันทน์ ประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน พร้อมด้วยผู้แทนผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ กรมการปกครอง กรมโยธาธิการและผังเมือง เทศบาลนครเชียงใหม่ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องลงพื้นที่ติดตามความคืบหน้าการแก้ไขปัญหากรณีผู้ประกอบการห้องพักขนาดเล็กบริเวณชุมชนล่ามช้าง อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ได้รับความเดือดร้อน

พล.อ.วิทวัส กล่าวว่า จากการลงพื้นที่พบว่าสถานประกอบการในย่านชุมชนล่ามช้าง มีที่พักขนาดเล็กกว่า 200 แห่ง ส่วนใหญ่เป็นอาคารเก่า อาคารขนาดเล็กหรือดัดแปลงจากบ้านพักอาศัยเดิมมาประกอบกิจการที่พักระยะสั้นสำหรับนักท่องเที่ยว ดังนั้น จึงมีข้อจำกัดของพื้นที่และโครงสร้างอาคาร ทำให้ไม่สามารถขอรับใบอนุญาตประกอบกิจการอย่างถูกต้องได้

ทั้งนี้ จากการแสวงหาข้อเท็จจริงเบื้องต้น พบว่าผู้ประกอบการไม่สามารถปรับปรุงอาคารให้เป็นไปตามกฎกระทรวง กำหนดลักษณะอาคารประเภทอื่นที่ใช้ประกอบธุรกิจโรงแรม พ.ศ. 2559  จึงเป็นเหตุให้ไม่สามารถนำอาคารเก่าหรืออาคารขนาดเล็กมาขอรับใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมตามพระราชบัญญัติโรงแรม พ.ศ. 2547 

แม้ว่าปี 2561 ได้ลดคุณลักษณะของตัวอาคารมาแล้ว และได้มีคำสั่ง คสช. 6/2562 เพื่อสนับสนุนการประกอบธุรกิจรายย่อย ส่งเสริมการสร้างงานชุมชน โดยยกเว้นผังเมืองและเทศบัญญัติท้องถิ่นบางข้อ แต่ก็ยังติดปัญหาเรื่อง พ.ร.บ.ควบคุมอาคารอยู่บางส่วน เช่น การกำหนดความกว้างบันไดอาคารที่เกิน 2 ชั้น ขึ้นไปต้องมีความกว้างของบันไดอย่างน้อย 1.50 เมตร และต้องมีพื้นที่ว่าง 10 เปอร์เซ็นต์นอกตัวอาคาร เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันอาคารที่ใช้ประกอบกิจการลักษณะโรงแรมมีหลากหลายขนาด รวมถึงมีการให้บริการที่พักหลากหลายประเภทมากขึ้น เช่น โฮสเทล โฮมสเตย์ ที่พักแบบแคปซูล เต็นท์ รถบ้าน แพ ซึ่งตอบสนองไลฟ์สไตล์นักท่องเที่ยวในปัจจุบันที่เน้นความคุ้มค่า เน้นเที่ยวเชิงอนุรักษ์  ใกล้ชิดวิถีท้องถิ่นและธรรมชาติ นิยมการท่องเที่ยวแบบเดี่ยวหรือกลุ่มเล็ก หรือใช้เทคโนโลยีในการวางแผนการท่องเที่ยวเอง ทำให้มีผู้ประกอบการที่พักขนาดเล็กเพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก

พล.อ.วิทวัส ระบุว่า ดังนั้น การกำหนดให้ที่พักขนาดเล็กที่เกินกว่า 4 ห้องต้องใช้หลักเกณฑ์เดียวกับโรงแรม อาจไม่เหมาะสม และไม่สอดคล้องกับสภาพทางกายภาพของที่พักในปัจจุบัน ซึ่งขณะนี้กรมโยธาธิการและผังเมืองพยายามเร่งรัดการยกร่างกฎกระทรวงว่าด้วยลักษณะความปลอดภัยของอาคารที่ใช้ประกอบธุรกิจโรงแรมเพื่อให้สอดคล้องกับปัจจุบัน  ทั้งนี้ กรมการปกครองต้องมีการแบ่งประเภทที่พักขนาดเล็กให้ชัดเจนเสียก่อน  กรมโยธาธิการจึงจะสามารถดำเนินการแก้ไขปัญหาดังกล่าวได้อย่างเหมาะสมต่อไปได้

อย่างไรก็ตาม มีข้อจำกัดหลัก คือ พื้นที่โครงสร้างอาคารไม่สามารถขยายปรับให้เป็นไปตามที่ พ.ร.บ. ควบคุมอาคารกำหนดได้ อีกทั้งการทุบรื้อทิ้งสร้างใหม่มีค่าใช้จ่ายจำนวนมาก ยากที่ผู้ประกอบการรายย่อยในชุมชนจะทำได้ พร้อมกันนี้ในวันเดียวกัน ได้ประชุมร่วมกับนายรัฐพล นราดิศร รองผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ พร้อมหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อาทิ กรมการปกครอง กรมโยธาธิการและผังเมือง สำนักงานโยธาธิการและผังเมืองจังหวัดเชียงใหม่ อบจ. เชียงใหม่ เทศบาลนครเชียงใหม่ สำนักงานท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดเชียงใหม่ ผู้แทนผู้ประกอบการ เพื่อเร่งหาทางออกร่วมกัน

โดยสรุปที่ประชุม ผู้ตรวจการแผ่นดินเสนอแนะ ให้แก้ไขกฎกระทรวง โดยขอให้กรมการปกครอง ใช้หลักการตามประกาศของ คสช.ที่ 6/2562 เรื่อง มาตรการส่งเสริมและพัฒนามาตรฐานการประกอบธุรกิจโรงแรมบางประเภท และ มาตรา 4 (3) พ.ร.บ.โรงแรม พ.ศ.2547 ในการนิยามสถานที่พักอื่นใดตามที่กำหนดในกฎกะทรวง ในการยกร่าง เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว และกำชับให้ทั้งภาครัฐและภาคเอกชนที่เป็นผู้ประกอบการ ทำงานร่วมกัน เพื่อมุ่งแก้ไขปัญหาดังกล่าวโดยเร็วต่อไป