พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระปฐมบรมราชโองการพระราชทานแก่ปวงชนชาวไทย เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม 2562 ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยมไหยสูรยพิมาน ความว่า “เราจะสืบสาน รักษา และต่อยอด และครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งอาณาราษฎรตลอดไป”

พระปฐมบรมราชโองการดังกล่าวสะท้อนให้เห็นถึงพระราชปณิธานอันแน่วแน่ที่จะสืบสาน รักษา และต่อยอดโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ให้แล้วเสร็จควบคู่กับดำเนินโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเพื่อสร้างทางเลือกการพัฒนาให้แก่ประชาชนและพัฒนาประเทศชาติให้เจริญก้าวหน้าและเกิดประโยชน์อย่างกว้างขวางมากยิ่งขึ้น 

ตลอดระยะเวลาที่ทรงครองราชย์ตั้งแต่วันที่ 13 ตุลาคม 2559 จนปัจจุบัน มีโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จำนวน 189 โครงการ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นโครงการพัฒนาด้านแหล่งน้ำ เพราะ “น้ำคือชีวิต” น้ำมีความสำคัญและเป็นส่วนหนึ่งในการดำรงชีวิตของมนุษย์ สัตว์ พืช และสิ่งมีชีวิตอื่นๆ อีกมากมาย ดั่งพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศรมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เมื่อวันที่ 17 ธันวาคม 2529 ความว่า“หลักสำคัญว่าต้องมีน้ำบริโภค น้ำใช้ น้ำเพื่อการเพาะปลูก เพราะว่าชีวิตอยู่ที่นั้น ถ้ามีน้ำคนอยู่ได้ ถ้าไม่มีน้ำคนอยู่ไม่ได้ ไม่มีไฟฟ้าคนอยู่ได้ แต่ถ้ามีไฟฟ้าไม่มีน้ำคนอยู่ไม่ได้”

ดร.สุรสีห์ กิตติมณฑล เลขาธิการสทนช.

ดร.สุรสีห์ กิตติมณฑล เลขาธิการสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) กล่าวว่า สทนช. เป็นหน่วยงานหลักในการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของประเทศ ได้น้อมนำแนวพระราชดำริเกี่ยวกับการบริหารจัดการน้ำของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่จะสืบสานการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของประเทศ มาขับเคลื่อนเพื่อช่วยให้ประชาชนที่ได้รับความเดือดร้อนจากการขาดแคลนน้ำในพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศ 

เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจริญพระชนมพรรษา 6 รอบ หรือ 72 พรรษา ในวันที่ 28 กรกฎาคม 2567สทนช. มีแผนในการติดตาม เร่งรัดโครงการพัฒนาแหล่งน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริให้ดำเนินการเป็นไปตามเป้าหมาย ประกอบด้วย โครงการที่ได้รับการสนับสนุนงบประมาณไปแล้ว จำนวน 125 โครงการ ดำเนินการก่อสร้างแล้วเสร็จ 111 โครงการ และอยู่ระหว่างดำเนินการก่อสร้าง จำนวน 14 โครงการโครงการที่อยู่ในขั้นตอนการเตรียมความพร้อมเพื่อขอรับการสนับสนุนงบประมาณ จำนวน 54 โครงการ และโครงการที่อยู่ระหว่างการขอใช้พื้นที่และการจัดทำรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อม จำนวน 10 โครงการ 

โดยมีที่มาของโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จำนวน 189 โครงการมาจาก 3 แหล่ง ดังนี้ 1.โครงการที่พระราชทานพระราชดำริโดยตรง จำนวน 24 โครงการ ปัจจุบัน กรมชลประทานได้ดำเนินการก่อสร้างเสร็จเรียบร้อยแล้ว โดยเป็นโครงการพัฒนาด้านแหล่งน้ำในพื้นที่จ.สกลนคร จำนวน23 โครงการ เช่น โครงการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยทรายขมิ้นฯ 2.โครงการที่เกิดจากราษฎรขอพระราชทานความช่วยเหลือ (ฎีกา) และทรงรับเป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริแล้ว จำนวน 118 โครงการ กระจายอยู่ทั่วประเทศ แบ่งเป็นโครงการที่ได้รับการสนับสนุนงบประมาณแล้ว จำนวน 68 โครงการ โครงการที่อยู่ระหว่างดำเนินการ (การเตรียมความพร้อมและอยู่ระหว่างขั้นตอนของบประมาณ)จำนวน 40 โครงการและโครงการที่อยู่ระหว่างการขอใช้พื้นที่และจะต้องทำรายงานสิ่งแวดล้อม จำนวน 10 โครงการ

3.โครงการที่หน่วยงานขอพระราชทานพระบรมราชวินิจฉัย จำนวน 47 โครงการ ซึ่งเป็นโครงการจัดหาน้ำบาดาลขนาดใหญ่แก้ปัญหาภัยแล้งอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ดำเนินการโดยกรมทรัพยากรน้ำบาดาลทั้งหมด แบ่งเป็นโครงการที่ได้รับงบประมาณแล้ว จำนวน 33 โครงการ ดำเนินการก่อสร้างแล้วเสร็จ 28 โครงการ เช่น โครงการจัดหาน้ำบาดาลขนาดใหญ่แก้ปัญหาภัยแล้งฯ ในพื้นที่ต.ด่านทับตะโก จ.ราชบุรี และอยู่ระหว่างการจัดซื้อจัดจ้าง จำนวน 5 โครงการ เช่น โครงการจัดหาน้ำบาดาลขนาดใหญ่แก้ปัญหาภัยแล้งฯในพื้นที่บ้านสระแดงพัฒนา จ.นครราชสีมา และเป็นโครงการที่อยู่ระหว่างขั้นตอนเตรียมของบประมาณ จำนวน 14 โครงการเช่น โครงการจัดหาน้ำบาดาลขนาดใหญ่แก้ปัญหาภัยแล้งฯ ในพื้นที่บ้านคลองถนนตาล จ.พระนครศรีอยุธยา 

ประโยชน์ที่ได้รับจากโครงการพัฒนาแหล่งน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริ นอกจากช่วยบรรเทาความเดือดร้อนของประชาชนในแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำเพื่อการอุปโภค-บริโภค การเกษตร และบรรเทาปัญหาอุทกภัยในฤดูน้ำหลากแล้ว ยังเป็นการพัฒนาแหล่งน้ำที่สอดคล้องและเชื่อมโยงกับแผนพัฒนาบริหารจัดน้ำของรัฐบาล ซึ่งจะสามารถแก้ไขปัญหาการบริหารจัดการน้ำได้ในทุกมิติ สอดคล้องกับเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติทรัพยากรน้ำ พ.ศ. 2561 แผนแม่บทการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580) และยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580) ได้ต่อไป