7 ม.ค. 2568 ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยนวัตกรรมสุขภาพสัตว์และการจัดการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก ‘Anan Jongkaewwattana’ เนื้อหาดังนี้

บทความดีๆเพิ่งตีพิมพ์ใน Nature Medicine ครับ สรุปเป็นไทยง่ายๆได้ตามนี้

ในยุคที่เทคโนโลยีและความเร่งรีบครอบงำชีวิตประจำวัน หลายคนอาจรู้สึกว่าการออกกำลังกายเป็นเรื่องยาก โดยเฉพาะเมื่อองค์การอนามัยโลกแนะนำให้ออกกำลังกายระดับปานกลางอย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์ แต่งานวิจัยล่าสุดได้นำเสนอข่าวดีที่น่าสนใจว่า "แม้การออกกำลังกายเพียงเล็กน้อยก็สามารถส่งผลดีต่อสุขภาพได้อย่างมีนัยสำคัญ"

ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา มีการศึกษาขนาดใหญ่ที่ใช้อุปกรณ์สวมใส่อัจฉริยะในการติดตามการเคลื่อนไหวได้พบข้อมูลว่า แม้แต่กิจกรรมเบาๆ อย่างการพับผ้า การเดินเล่นช้าๆ หรือการทำงานบ้านเบาๆ ก็สามารถส่งผลดีต่อสุขภาพได้ การค้นพบนี้แตกต่างจากการศึกษาในอดีตที่มักจะใช้แบบสอบถามซึ่งไม่สามารถวัดกิจกรรมเบาๆ เหล่านี้ได้อย่างแม่นยำ

นอกจากนี้ นักวิจัยยังได้ค้นพบรูปแบบการออกกำลังกายแบบใหม่ที่เรียกว่า VILPA (Vigorous Intermittent Lifestyle Physical Activity) หรือการออกแรงหนักในช่วงสั้นๆ 1-2 นาที เช่น การรีบวิ่งไปขึ้นรถเมล์ หรือการเดินขึ้นบันไดแทนการใช้ลิฟต์ กิจกรรมสั้นๆ เหล่านี้สามารถช่วยลดความเสี่ยงของการเสียชีวิตและมะเร็งได้อย่างน่าประหลาดใจ โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่ไม่ได้ออกกำลังกายเป็นประจำ

ที่น่าสนใจไปกว่านั้น การศึกษาพบว่าไม่จำเป็นต้องเดินให้ได้ถึง 10,000 ก้าวต่อวันตามที่เคยเชื่อกันมา แม้แต่การเดินเพียง 4,000-5,000 ก้าวต่อวันก็สามารถลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด รวมถึงภาวะสมองเสื่อมได้อย่างมีนัยสำคัญ เป้าหมายนี้ดูเป็นไปได้มากกว่าสำหรับผู้ที่มีข้อจำกัดในการออกกำลังกาย และสำหรับผู้ที่ไม่สามารถเดินได้ การหากิจกรรมที่ให้ผลเทียบเท่าการเดินก็เป็นทางเลือกที่น่าสนใจ

ข้อค้นพบเหล่านี้กำลังผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงแนวทางการแนะนำการออกกำลังกายในระดับนานาชาติ แพทย์สามารถใช้ความรู้นี้ในการให้คำแนะนำที่เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย โดยเฉพาะผู้ที่ไม่สามารถออกกำลังกายได้ตามเกณฑ์มาตรฐานปัจจุบัน ด้วยหลักการง่ายๆ ที่ว่า "ทำน้อยก็ยังดี ทำเพิ่มอีกนิดก็ยิ่งดีขึ้น" การเริ่มต้นจากกิจกรรมเบาๆ หรือกิจกรรมสั้นๆ ที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายและจิตใจของแต่ละคน ไม่เพียงแต่จะทำได้ง่ายขึ้น แต่ยังช่วยลดความเสี่ยงของการบาดเจ็บจากการออกกำลังกายอีกด้วย