สกู๊ปพิเศษ : สุดยอด! ‘ขี้ไต้’ ฝีมือยาย 96 ปี ทำขายกว่า 100 ปี

คุณยาย อายุ 96 ปี ทำนาปลูกข้าวมาตั้งแต่บรรพบุรุษ โดยยึดการทำนาปลูกข้าวตั้งแต่เล็กจนโต กระทั่งอายุมากแล้ว บุตร หลาน ให้หยุดทำนา ทว่า เป็นคนขยัน จึงนำเอาความรู้บอกสอนจากรุ่นสู่รุ่น ด้วยการ ทำขี้ไต้ หรือ ชาวอีสานเรียกว่า กะบอง ขาย ให้กับ ผู้สนใจในชุมชน แถมราคาไม่แพง จึงมียอดสั่งซื้ออย่างต่อเนื่อง บางครั้ง จะมีพ่อค้า จากต่างจังหวัดมารับซื้อถึงที่นี่ สร้างรายได้เสริมดีระดับหนึ่ง

นายเขื่อน คำบาง อายุ 96 ปี อยู่บ้านเลขที่ 1 หมู่ที่ 1 บ้านคำแก้ว ตำบลคำเขื่อนแก้ว อำเภอชานุมาน จังหวัดอำนาจเจริญ กำลังนั่งทำขี้ไต้ สำหรับเป็นเชื้อเพลิงจุดไฟจากเตาถ่าน เพื่อปรุงอาหาร เหมือนเช่นทุกวัน บอกว่า ยาย เป็นคนขยัน แม้บุตรจะห้ามไม่ให้ทำอะไร เพราะเกรงว่าจะเหนื่อย คือให้ยายอยู่บ้านแบบสบาย บุตรจะหาเลี้ยง ทว่ายายปฏิเสธ โดยให้เหตุผลว่า หากอยู่เฉยๆจะทำให้ปวดเมื่อย จึงต้องหาอะไรทำ เพื่อคลายปวดเมื่อย ประกอบกับ ตั้งแต่เล็กจนโต ไม่เคยหยุดทำงานเลย จึงได้นำเอาภูมิปัญญาาชาวบ้าน  ซึ่งพ่อ แม่ บอกสอนมาตั้งแต่เด็ก โดยการทำ ขี้ไต้ หรือ ชาวอีสาน เรียกว่า กะบอง ขายในหมู่บ้าน ได้เงินเข้ากระเป๋า ดีกว่าอยู่เปล่าๆ

นางเขื่อน คำบาง อายุ 96 ปี อดีตชาวนา คนขยัน กล่าวว่า มีอาชีพทำนาตั้งแต่บรรพบุรุษ กระทั่งอายุมาก บุตร หลาน ให้หยุดทำนา โดยบุตร หลาน ทำนาแทน เป็นคนไม่ชอบอยู่เฉยๆ หากไม่ทำอะไรเลย จะรู้สึกปวดเมื่อยตามตัว ก็เลย ทำขี้ไต้ ขายในหมู่บ้าน มีชาวบ้านชื้อดีมาก ทำเท่าไหร่ ขายหมด และบางครั้งจะมีพ่อค้ามารับซื้อถึงที่นี่ เงินเข้ากระเป๋าเป็นกอบเป็นกำ ซึ่งลูกหลายไม่ห้าม เพราะไม่ได้ทำงานหนัก คือทำไปเรื่อยๆแบบสบายๆ

นางเขื่อน คำบาง คุณยายคนขยัน บอกวิธีทำขี้ไต้ว่า นำท่อนไม้ที่ผุๆ ชาวอีสานเรียกว่า ขอนดอก มาสับเป็นชิ้น ตามต้องการ แล้วเอาใส่กะละมังผสมกับน้ำมันยางเตรียมไว้แล้ว  ซึ่งน้ำมันยางได้จากต้นยางนา ต่อมา ตักใส่ใบตองห่อแล้วผูกด้วยตอก เป็นอันแล้วเสร็จ การจำหน่าย ขี้ไต้ 1 ท่อน ขายท่อนละ 20 บาท หากเป็นมัดจะมี 5 ท่อน มัดละ 100 บาท ตอนเย็นจะเดินขายในหมู่บ้าน บางครั้งจะทำตามใบสั่ง ลูกค้า บางครั้งจะมีพ่อค้า มาซื้อถึงที่นี่ด้วย

นางเขื่อน คำบาง กล่าวทิ้งท้ายว่า การทำขี้ไต้ เป็นมรดกตกทอดมาจากบรรพบุรุษบอกสอนจากรุ่นสู่รุ่น เป็นเวลากว่า 100 ปี  เกรงว่า การทำขี้ไต้จะสูญหาย จึงได้บอกสอนลูกหลานทำขี้ไต้ ใช้ในครัวเรือน เพื่อเป็นเชื้อจุดไฟจากเตาถ่าน ทำอาหารเช้าเย็น ที่สำคัญ ขี้ไต้ ออกจากที่นี่ มีคุณภาพดี ติดไฟง่าย จึงเป็นที่ยอมรับของบรรดาแม่บ้านการันตี ไม่ใช่ ขี้ไต้ ปลอม ทำมากว่า 100 ปี  และของดีแน่นอน

สนธยา ทิพย์อุตร