สหรัฐห่วงปัญหาสารพิษปนเปื้อนในแม่น้ำกก ทูตเผยติดตามใกล้ชิด-เครือข่ายประชาชนทำหนังสือเชิญทูตจีนลงพื้นที่ร่วมแลกเปลี่ยน-เตรียมจัดงาน “ปอยหลวงแม่น้ำกก สาย รวก โขง”21 มิ.ย.

เมื่อคืนวันที่ 12 มิถุนายน 2568 ที่สถานกงสุลสหรัฐอเมริกา เชียงใหม่ นายโรเบิร์ต เอฟ. โกเดค เอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศไทย กล่าวตอบคำถามในงานเลี้ยงฉลองวันชาติสหรัฐ ถึงกรณีที่มีสารโลหะหนักปนเปื้อนในแม่น้ำกกโดยแหล่งกำเนิดมาจากการเหมืองแร่ทองและแรร์เอิร์ทในพม่าซึ่งส่งไปยังประเทศจีน ว่าตนได้เห็นรายงานเกี่ยวกับมลพิษในแม่น้ำ (กก) และมีความห่วงใยในเรื่องนี้ เพราะจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องดูแลให้ประชาชนมีความปลอดภัย ซึ่งประเทศไทยยังไม่ได้ร้องขอความช่วยเหลือที่จะจัดการปัญหามลพิษนี้ แต่สหรัฐอเมริกาก็ติดตามเรื่องนี้อย่างใกล้ชิด

“สหรัฐอเมริกาได้สนับสนุนคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง (Mekong River Commission-MRC) มาในอดีต ซึ่ง MRC มีหน้าที่รักษาความสมดุลของธรรมาภิบาลข้ามพรมแดน ดังเช่นกรณีนี้ และทราบมาว่า MRC กำลังเสนอการศึกษาร่วมกับพม่าเพื่อจัดการปัญหาการปนเปื้อนในแม่น้ำ เราจะติดตามเรื่องนี้ใกล้ชิดและหากมีการร้องขอก็จะดูว่าจะสามารถช่วยเหลือได้อย่างไรบ้าง” เอกอัครราชทูตสหรัฐฯกล่าว

ขณะเดียวกันเมื่อวันที่ 11 มิถุนายนที่ผ่านมา เครือข่ายประชาชนปกป้องลุ่มน้ำกก สาย รวก โขง ได้ทำหนังสือถึงเอกอัครราชทูตสาธารณรัฐประชาชนจีนประจำราชอาณาจักรไทย เพื่อเชิญร่วมแลกเปลี่ยนและลงพื้นที่กับประชาชน จ.เชียงราย กรณีแม่น้ำปนเปื้อนมลพิษข้ามพรมแดนจากการทำเหมืองของธุรกิจจีนในพื้นที่ต้นน้ำรัฐฉาน เมียนมา

ทั้งนี้เนื้อหาในหนังสือระบุว่าประชาชนในประเทศไทยในพื้นที่ จ.เชียงใหม่ และ จ.เชียงราย กำลังเดือดร้อนอย่างสาหัสและรู้สึกหวาดหวั่นตลอดเวลา เนื่องจากแม่น้ำกก แม่น้ำสาย แม่น้ำรวก และแม่น้ำโขง ที่ไหลมาจากรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ได้ปนเปื้อนสารโลหะหนักที่มีอันตรายต่อสุขภาพอย่างร้ายแรง โดยล่าสุดกรมควบคุมมลพิษ ได้เปิดเผยผลการตรวจคุณภาพน้ำครั้งที่ 4 พบว่ามีการปนเปื้อนโลหะหนัก สารหนู ในระดับสูงเกินกว่าค่ามาตรฐานทุกจุด สาเหตุเนื่องจากการเปิดพื้นที่ทำเหมืองแร่เป็นจำนวนมากในรัฐฉาน

“พวกเราได้รับข้อมูลที่น่าเชื่อถือว่า มีบริษัทของชาวจีนที่ได้รับการอนุญาตของกองกำลังว้า (United Wa State Army -UWSA) และกลุ่มกองกำลังอื่น อาศัยช่องว่างทางกฎหมายเข้ามาดำเนินกิจกรรมขุดเจาะทำเหมืองแร่ ทั้งเหมืองทอง แมงกานีส และแรร์เอิร์ท โดยไร้กระบวนการที่มีมาตรฐานสากล ขณะนี้หายนะได้ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนซึ่งไม่สอดคล้องกับนโยบายของรัฐบาลจีนที่ต้องการเป็นผู้นำทางสิ่งแวดล้อมของโลก และนโยบายส่งเสริม ecological civilization กำลังถูกทำลายเพราะการลงทุนของบริษัทจีนและคนจีนในเหมืองนอกกฎหมาย”หนังสือระบุ

หนังสือที่ส่งถึงเอกอัครราชทูตจีนฯ ยังระบุด้วยว่า พวกเราทราบว่าสถานเอกอัคราชทูตจีนประจำประเทศไทย ได้ติดตามสถาการณ์ปัญหามลพิษข้ามพรมแดนนี้ ดังที่ได้เผยแพร่คำอธิบายผ่านโฆษกของสถานเอกอัครราชทูตจีนฯเมื่อวันที่ 8 มิถุนายน ที่ผ่านมา โดยจีนให้ความสำคัญอย่างยิ่งกับเหตุการณ์การปนเปื้อนโลหะหนักในแม่น้ำสาขาของแม่น้ำโขงในประเทศไทย ท่าทีดังกล่าวนับเป็นการแสดงออกถึงความจริงใจต่อความกังวลของท่านต่อปัญหาที่กำลังเกิดขึ้นต่อผลกระทบทางด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อมต่อประชาชนนับล้านคนในขณะนี้  จึงขอเชิญมาร่วมพบปะพูดคุยแลกเปลี่ยนความห่วงใยในในวันที่ 21 มิถุนายน 2568 นี้ ที่พิพิธภัณฑ์ศิลปะร่วมสมัย “ขัวศิลปะ” อ.เมือง จ.เชียงราย เวลา 15.30 น.

ทั้งนี้ในวันที่ 21 มิถุนายน จะมีการจัดงาน “ปอยหลวงแม่น้ำกก สาย รวก โขง” โดยมีการจัดกิจกรรมต่างๆ อาทิ เวทีเสวนาวิชาการข้อมูลและทางออกปัญหามลพิษจากการทำเหมืองแร่เถื่อนที่ต้นน้ำ เวทีฟังเสียงประชาชน นิทรรศการศิลปะของศิลปินเชียงราย กิจกรรมวัฒนธรรมและดนตรี