สถิติคดีอาชญากรรมที่มีการใช้อาวุธปืนในการก่อเหตุ นับวันยิ่งสูงขึ้นอย่างน่าเป็นห่วง สาเหตุส่วนหนึ่งเป็นเพราะการซื้อหาอาวุธปืนทำได้ง่ายมากขึ้น โดยเฉพาะการซื้อขายผ่านช่องทางออนไลน์ นับเป็นปัญหาที่มีผลกระทบต่อความมั่นคงภายในประเทศ และเป็นต้นเหตุสำคัญที่นำไปสู่การใช้ความรุนแรง อย่างที่เราเห็นจากข่าวยิงกันในที่สาธารณะอย่าไม่เกรงกลัวกฎหมาย การก่อเหตุสลดในครอบครัว การยิงกันในโรงเรียนหรือสถานศึกษา ฯลฯ

                เหตุความขัดแย้งหลายครั้งถูกตัดสินด้วยอาวุธปืนที่ก่อให้เกิดความรุนแรงถึงชีวิตได้

                เมื่อเร็วๆ นี้ ตำรวจกองบังคับการปราบปราม (บก.ป.) เปิดปฏิบัติ Operation Endgame : Bullet Express “ปิดเกมส์ กระสุนส่งด่วน” จับกุม 12 ผู้ต้องหา ลักลอบซื้อขายอาวุธปืนและเครื่องกระสุนปืนโดยผิดกฎหมาย ยึดของกลางอาวุธปืนและเครื่องกระสุนปืนหลายรายการ อาทิ ปืนสั้น 6 กระบอก ปืนลูกซอง 5 กระบอก ปืนลูกโม่ 1 กระบอก ปืนไทยประดิษฐ์ 1 กระบอก และกระสุนปืน 31,538 นัด ซึ่งเป็นการมุ่งเป้าปราบปรามแหล่งจำหน่ายผ่านช่องทางออนไลน์ โดยร่วมกับบริษัทขนส่งเอกชน สืบหาแหล่งที่มาการซื้อขายอาวุธปืนและเครื่องกระสุนปืน

                มีการดำเนินคดีกับผู้กระทำผิดในข้อหาร่วมกันมีหรือจำหน่ายซึ่งอาวุธปืนหรือเครื่องกระสุนปืน สำหรับการค้าโดยไม่ได้รับอนุญาตจากนายทะเบียน และทางเจ้าหน้าที่ยังคงเดินหน้าขยายผลไปยังเครือข่ายผู้ร่วมขบวนการที่เกี่ยวข้องต่อไปอีก

                เมื่อมองถึงต้นเหตุของปัญหาการค้าอาวุธปืนผ่านช่องทางออนไลน์ จะพบว่าด้วยเทคโนโลยีทำให้การเข้าถึงอาวุธทำได้ง่ายมากขึ้น สื่อสังคมออนไลน์แพลตฟอร์มต่างๆ เช่น เฟซบุ๊ก , ไลน์ หรือเว็บบอร์ดใต้ดินต่างๆ ถูกนำมาใช้ในทางที่ผิด กล่าวคือถูกใช้เป็นช่องทางซื้อขายแบบไม่เป็นทางการอย่างผิดกฎหมาย โดยเฉพาะในกลุ่มปิด หรือเครือข่ายที่มีการคัดกรองสมาชิก

                ประกอบกับการบังคับใช้กฎหมายที่ล่าช้า ไม่ทันต่อเทคโนโลยี การควบคุมอาวุธปืนในประเทศไทยนั้น มี พ.ร.บ.อาวุธปืนฯ แต่ยังไม่เพียงพอในการควบคุมช่องทางดิจิทัล ให้เกิดประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยังมีช่องโหว่ในการขึ้นทะเบียน ปลอมแปลงเอกสารการครอบครอง หรือการซื้อขายผ่านคนกลาง ทำให้ผู้ไม่มีสิทธิ สามารถเข้าถึงอาวุธปืนได้

                ส่วนการผลิตและดัดแปลงอาวุธเถื่อนในประเทศ ก็มักจะพบกรณีอาวุธปืนไทยประดิษฐ์ หรือดัดแปลงจากปืนบีบีกัน ที่พบได้ทั่วไป และแพร่หลายในช่องทางออนไลน์ ที่ซื้อขายกันในราคาที่เข้าถึงได้ เรียกว่าซื้อง่ายขายคล่อง

                ขณะที่มิติทางสังคมและเศรษฐกิจ ก็มีส่วนสำคัญที่ทำให้เกิดปัญหาที่คนจะต้องหาอาวุธปืนเอาไว้ จะด้วยเหตุผลในการป้องกันตัวหรือข้ออ้างใดๆ จากภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ ความเหลื่อมล้ำในสังคมสูง กระตุ้นให้คนบางกลุ่มหันไปพึ่งพาอาวุธปืน แล้วแก้ปัญหาด้วยการใช้ความรุนแรง

                ผลกระทบจากการใช้อาวุธปืนที่หาซื้อกันได้ง่ายๆ ส่งผลต่อการเพิ่มขึ้นของเหตุกราดยิง เช่น เหตุการณ์ในห้างสรรพสินค้า โรงเรียนหรือสถานศึกษา รวมถึงที่ชุมนุมชน คนร้ายใช้ในการก่อคดีชิงทรัพย์ ปล้นทรัพย์ หรือก่อเหตุรุนแรงต่างๆ ทั้งหมดย่อมสร้างความหวาดกลัวให้เกิดขึ้นในสังคม หวั่นเกรงต่อความไม่ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน กระทบต่อความเชื่อมั่นระบบกฎหมาย และผู้บังคับใช้กฎหมายที่เกี่ยวข้อง

                สำหรับแนวทางการแก้ไขปัญหา ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องควรดำเนินการ 1.ปรับปรุงกฎหมายและมาตรการควบคุม แก้ไข พ.ร.บ.อาวุธปืน พ.ศ.2490 ให้ครอบคลุมช่องทางดิจิทัล และกำหนดบทลงโทษชัดเจนต่อผู้ขายหรือครอบครองอาวุธปืนผ่านทางออนไลน์

                บังคับให้แพลตฟอร์มออนไลน์รับผิดชอบกรณีมีการซื้อขายอาวุธผ่านระบบของตน

                พัฒนาระบบขึ้นทะเบียนอาวุธปืนแบบดิจิทัล ที่ตรวจสอบย้อนกลับได้

                2.เพิ่มประสิทธิภาพของหน่วยงานบังคับใช้กฎหมาย จัดตั้งหน่วยเฉพาะกิจด้าน Cybercrime ด้านอาวุธ เพื่อจับกุมแหล่งขายในดาร์กเว็บ หรือกลุ่มลับ ใช้ AI และ Data Analytics เพื่อตรวจจับพฤติกรรมการซื้อขายอาวุธออนไลน์

                3.ป้องกันการเข้าถึงอาวุธโดยกลุ่มเสี่ยง สร้างฐานข้อมูลกลางของผู้มีประวัติปัญหาสุขภาพจิต อาชญากรรม และติดยาเสพติด เพื่อกลั่นกรองการขออนุญาตครอบครองปืน

                ทั้งนี้ ควรให้เจ้าหน้าที่ตำรวจหรือฝ่ายปกครอง มีสิทธิ์เข้าตรวจสอบบ้านพักของผู้มีอาวุธปืน หากมีเหตุสงสัยว่าจะใช้ในทางมิชอบ

                4.ส่งเสริมการรับรู้และแก้ไขปัญหาสังคมต้นทาง จัดทำโครงการให้ความรู้เกี่ยวกับอันตรายของอาวุธปืนและแนวทางแก้ไขปัญหาโดยไม่ใช้ความรุนแรงในโรงเรียนและชุมชน พัฒนาสวัสดิการและระบบดูแลผู้มีปัญหาสุขภาพจิตและความเครียดในสังคม

                ปัญหาการค้าอาวุธปืนผ่านช่องทางออนไลน์ เป็นเรื่องเร่งด่วนที่ต้องได้รับการแก้ไขแบบบูรณาการ ทั้งด้านกฎหมาย เทคโนโลยี รวมถึงการบังคับใช้ และการเยียวยาระดับรากฐานทางสังคม โดยหากไม่มีมาตรการควบคุมที่ทันสมัยเพียงพอ ก็จะทำให้โอกาสเกิดอาชญากรรมรุนแรงเพิ่มสูงขึ้น และยังสั่นคลอนความมั่นคงของประเทศในระยะยาวอีกด้วย