เปิดเมืองอารยสถาปัตย์ถิ่นย่าโม! ‘ประเสริฐ’ ยันไทยเข้าสู่ ‘สังคมสูงวัย’ เต็มรูปแบบ ดัน ‘โคราช’ ‘เมืองสุขภาพนานาชาติ-ท่องเที่ยวเพื่อสุขภาพ-Tourism for All’ ต้นแบบอีสาน ขับเคลื่อนเศรษฐกิจ ยกระดับคุณภาพชีวิตยั่งยืน เร่งขับเคลื่อน Universal Design : UD ให้ทุกพื้นที่เข้าถึงได้-ปลอดภัย

วันที่ 22ส.ค.2568 ที่วัดศาลาลอย อ.เมือง จ.นครราชสีมา มูลนิธิอารยสถาปัตย์เพื่อคนทั้งมวล สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และภาคีเครือข่ายจัดพิธี “เปิดเมืองอารยสถาปัตย์ เมืองกีฬา และเมืองท่องเที่ยวเพื่อคนทั้งมวล” ตามแนวคิดการออกแบบเพื่อทุกคน หรือ Universal Design (UD)

โดยนายประเสริฐ จันทรรวงทอง รองนายกรัฐมนตรี และรมว.ดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ในฐานะประธานกรรมการกองทุน สสส. กล่าวเปิดงานว่า ไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมสูงวัยเต็มรูปแบบ โดยปี 2568 มีผู้สูงอายุมากกว่า 14 ล้านคน หรือประมาณ 21.87% ของประชากรทั้งประเทศ ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุข ปี 2566 พบว่า การหกล้มและอุบัติเหตุในที่พักอาศัยที่ไม่เอื้อต่อการดำเนินชีวิตนำไปสู่ภาวะพิการ โดยทุกปีมีผู้สูงอายุหกล้มกว่า 30% หกล้มนอกบ้าน 65% หกล้มภายในบ้าน 35% สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากการลื่น สะดุด หรือก้าวพลาดบนพื้นระดับเดียวกันสูงถึง 65.4% ตกหรือล้มจากบันไดและขั้นบันได 5.6% และยังมีคนพิการกว่า 2.2 ล้านคน คิดเป็น 3% ของประชากรทั้งประเทศ รัฐบาล จึงจำเป็นต้องสนับสนุนการขับเคลื่อนด้านอารยสถาปัตย์ (Friendly Design) ซึ่งเป็นแนวทางที่ สสส. และภาคีเครือข่าย ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ประชากรทุกกลุ่มสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างเท่าเทียม ซึ่งจะส่งผลดีทุกมิติ ทั้งคุณภาพชีวิต และเศรษฐกิจการท่องเที่ยวของจังหวัดและประเทศในระยะยาว

“โครงการนี้คือก้าวสำคัญในการยกระดับ จ.นครราชสีมา สู่ เมืองสุขภาพนานาชาติ (Medical Hub) และ การท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ (Health & Wellness Tourism) ควบคู่กับ การท่องเที่ยวเพื่อคนทั้งมวล (Tourism for All) โดยเน้นพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและสิ่งอำนวยความสะดวกที่ เข้าถึงได้ ใช้ได้จริง ปลอดภัย สำหรับทุกคน โดยเฉพาะผู้สูงอายุ คนพิการ ผู้ป่วย สตรีมีครรภ์ และครอบครัวที่มีเด็กเล็ก ซึ่งสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561-2580 ด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขัน ที่กำหนดให้ผลักดันการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพและการแพทย์เป็นวาระสำคัญของประเทศ ขอขอบคุณ จ.นครราชสีมา สสส. การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ภาคเอกชน และภาคประชาชน ที่ร่วมกันขับเคลื่อนงาน UD เกิดขึ้นจริง เชื่อมั่นว่า พลังความร่วมมือในวันนี้จะต่อยอดสู่มาตรฐานเมืองท่องเที่ยวเชิงสุขภาพที่ยั่งยืน เป็นมิตรและเข้าถึงได้สำหรับคนทั้งมวล” นายประเสริฐ กล่าว

ด้าน นพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์ ผู้จัดการกองทุน สสส. กล่าวว่า สสส. เห็นความสำคัญการสร้างสุขภาวะและเสริมสร้างความเข้มแข็งให้ผู้สูงอายุ และคนพิการ โดยมุ่งให้ผู้สูงอายุ และคนพิการ ได้ออกมาดำเนินชีวิตในพื้นที่ต่างๆ ได้อย่างมีอิสระ สะดวก และปลอดภัย ซึ่งสถานที่สาธารณะจำเป็นต้องมีสภาพแวดล้อมและการจัดสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้สูงอายุ คนพิการให้เหมาะสม สอดคล้องกับแนวคิด UD  สำหรับ จ.นครราชสีมา เป็นหนึ่งในจังหวัดต้นแบบสถานที่สาธารณะและสถานที่ท่องเที่ยวที่เป็นมิตรสำหรับทุกคน ที่ สสส. สานพลังหน่วยงานภาครัฐ เครือข่ายองค์กร เครือข่ายคนพิการ เครือข่ายผู้สูงอายุ ร่วมพัฒนาและขับเคลื่อนมาตั้งแต่ปี 2565 โดยมีการปรับสภาพแวดล้อมและจัดสิ่งอำนวยความสะดวกในสถานที่สาธารณะ เช่น แหล่งท่องเที่ยวสำคัญ โรงแรม ห้างสรรพสินค้า ทั้งนี้ สสส. พร้อมขยายผลสู่พื้นที่สำคัญอื่น ๆ เพื่อให้ผู้สูงอายุและคนพิการ “ออกจากบ้านได้อย่างอิสระ สะดวก ปลอดภัย” นำไปสู่สุขภาวะที่ดีของประชาชน

“สสส. ได้ผลักดันงาน UD ต่อเนื่อง มีโครงการสำคัญคือ 1.จัดตั้งศูนย์การออกแบบเพื่อทุกคน (UDC) ในมหาวิทยาลัย 16 แห่ง ให้คำปรึกษาผู้สูงอายุและคนพิการมากกว่า 68,475 คน และเกิดการปรับสภาพแวดล้อมบ้านแล้วกว่า 200 หลัง สร้างช่างชุมชนต้นแบบ 57 คน และครูช่าง 15 คน เพื่อทำงานปรับสภาพแวดล้อมบ้าน/ชุมชนอย่างถูกหลัก UD 2.ขยายเครือข่ายขนส่งมวลชนพึ่งได้ (T4A 3.ผลักดันระบบรางให้เพิ่มสิ่งอำนวยความสะดวกทุกสถานี และพัฒนาโมเดลเมืองเดินได้ เช่น สกายวอล์ค-สกายพาร์คบางกะปิ สู่ Smart City 4.เดินหน้าการท่องเที่ยวเพื่อคนทั้งมวล สนับสนุนการจัดทำเส้นทางท่องเที่ยวเพื่อคนทั้งมวล 5 จังหวัด ได้แก่ น่าน อุดรธานี พระนครศรีอยุธยา สงขลา และกรุงเทพฯ พัฒนาเครื่องมือข้อมูลสาธารณะ เช่น แอปฯ/ไลน์บอต ‘เมืองใจดี’ เพื่อแผนที่สิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับทุกคน 5.ระดมพลัง ทูตอารยสถาปัตย์และอาสากว่า 300 คน รณรงค์ให้เกิดการปรับสภาพแวดล้อมและจัดสิ่งอำนวยความสะดวกในสถานที่สาธารณะต่างๆ ให้ใช้งานได้จริง สะดวก และปลอดภัย” นพ.พงศ์เทพ กล่าว

ขณะที่ นพ.วรรณรัตน์ ชาญนุกูล นายกเทศมนตรีนครนครราชสีมา กล่าวว่า เทศบาลนครนครราชสีมา มีความมุ่งมั่นที่จะทำให้เมืองโคราชเป็นเมืองที่ทุกคนเข้าถึงและใช้ ได้อย่างเท่าเทียม ไม่ว่าจะเป็นผู้สูงอายุ คนพิการ ผู้ป่วยพักฟื้น สตรีมีครรภ์ เด็กเล็ก หรือประชาชนทั่วไป ทุกคนควรได้รับสิทธิในการใช้ชีวิตในเมืองอย่างปลอดภัย สะดวก และมีคุณภาพชีวิตที่ดี ซึ่งเทศบาลนครนครราชสีมาได้ขับเคลื่อนและวางแผนโครงการสำคัญหลายด้าน เช่น 1.การปรับปรุงทางเท้าและทางข้ามถนน ให้มีพื้นผิวเรียบ ปลอดภัย มีทางลาดและสัญญาณเตือนที่เหมาะสม 2.การพัฒนาสวนสาธารณะ ลานกิจกรรม และสถานที่ราชการ ให้มีสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้ใช้รถเข็นและผู้ที่มีข้อจำกัดด้านการเคลื่อนไหว การติดตั้งป้ายสัญลักษณ์และระบบเสียงนำทาง ในพื้นที่สาธารณะ เพื่อช่วยเหลือผู้พิการทางสายตาและผู้สูงอายุ เป้าหมายสูงสุดคือการทำให้ จ.นครราชสีมา เป็นเมืองต้นแบบด้านอารยสถาปัตย์ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ที่ทุกคนสามารถใช้ชีวิตได้อย่างอิสระและมีศักดิ์ศรี ไม่ว่าจะมีข้อจำกัดทางร่างกายหรือไม่ เชื่อมั่นว่าด้วยความร่วมมือร่วมใจของทุกฝ่าย จ.นครราชสีมา จะสามารถก้าวสู่การเป็น เมืองอารยสถาปัตย์เพื่อคนทั้งมวลได้อย่างแท้จริง ///-026