เหตุเดือดร้อนรำคาญตามพระราชบัญญัติการสาธารณสุข

ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมนอกจากเป็นความผิดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ กฎหมายประมวลกฎหมายอาญา รวมถึงพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ แล้ว กฎหมายสำคัญที่มอบอำนาจให้แก่เจ้าหน้าที่รัฐในการควบคุมและจัดการปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม ที่มีส่วนสำคัญคือพระราชบัญญัติการสาธารณสุข

ซึ่งในกฎหมายดังกล่าวเป็นเครื่องมือของเจ้าหน้าที่ในการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม โดยมีสาระสำคัญคือ

         มาตรา 25 เหตุเดือดร้อนรำคาญคืออะไรบ้าง เหตุเดือนร้อนลำคาญที่อาจก่อให้เกิดความเดือดร้อน เสียหาย แก่ผู้อาศัยในบริเวณใกล้เคียง ดังต่อไปนี้ 1. แหล่งน้ำ ทางระบายน้ำ ที่อาบน้ำ ส้วม ที่ใส่มูลหรือเถ้า ที่สกปรก ที่ที่มีการสะสมหมักหมม มีการเททิ้งสิ่งใด ทำให้มีกลิ่นเหม็น ละอองสารพิษ เป็นหรือน่าจะเป็นที่เพาะพันธ์พาหะนำโรค หรือก่อความเสื่อมหรือก่ออันตรายต่อสุขภาพ

         2. สถานที่เลี้ยงสัตว์มีจำนวนเกินสมควรจนทำให้เสื่อมหรือทำให้เป็นอันตรายต่อสุขภาพ

        3. อาคารอันเป็นที่อยู่ของคนหรือสัตว์ โรงงาน สถานที่ประกอบการ ที่ไม่มีการระบายอากาศ การระบายน้ำ การกำจัดสิ่งปฏิกูล การควบคุมสารเป็นพิษ หรือมีการควบคุมแล้วแต่ยังไม่ปราศจากกลิ่นเหม็นหรือละอองสารพิษอย่างเพียงพอจนเป็นเหตุให้เสื่อมหรืออาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ

        4. การกระทำใด ๆ ให้เกิดกลิ่น แสง รังสี เสียง ความร้อน สิ่งมีพิษ ความสั่นสะเทือน ฝุ่น ละออง เขม่า เถ้า หรืออื่นๆ จนเป็นเหตุให้เสื่อมหรือเป็นอันตรายต่อสุขภาพ

        5. เหตุอื่นใดที่รัฐมนตรีกำหนดในราชกิจจานุเบกษาว่าเป็นเหตุรำคาญ

       มาตรา 28 กำหนดอำนาจหน้าที่ การจัดการเหตุรำคาญที่เกิดในสถานที่เอกชน การจัดการเหตุรำคาญ โดยเฉพาะหากเหตุรำคาญเกิดในสถานที่เอกชน เจ้าพนักงานท้องถิ่นมีอำนาจออกคำสั่งเป็นหนังสือ ให้เจ้าของหรือผู้ครอบครองสถานที่นั้นระงับเหตุรำคาญภายในเวลาสมควร ตามมาตรา 28 วรรคหนึ่ง

        เมื่อเจ้าของหรือผู้ครอบครองสถานที่ที่เกิดเหตุรำคาญ ไม่ปฏิบัติตามคำสั่งเจ้าพนักงานท้องถิ่น ในกรณีนี้เจ้าพนักงานท้องถิ่นย่อมมีอำนาจระงับเหตุรำคาญนั้นได้ ตามมาตรา 28 วรรคสอง

      ซึ่งเจ้าพนักงานท้องถิ่นอาจจัดการตามจำเป็นเพื่อป้องกันเหตุรำคาญเกิดขึ้นซ้ำอีก โดยค่าใช้จ่ายในการจัดการนี้เจ้าของหรือผู้ครอบครองสถานที่ต้องเป็นผู้เสียสำหรับการที่จัดการนั้น

       มาตรา 28 วรรคสองตอนท้าย ถ้าเหตุรำคาญนั้นอาจเกิดอันตรายร้ายแรงต่อสุขภาพ หรือกระทบความเป็นอยู่ กระทบการดำรงชีพของประชาชน เจ้าพนักงานท้องถิ่นจะออกคำสั่งเป็นหนังสือ ห้ามเจ้าของหรือผู้ครอบครอง ใช้หรือยินยอมให้คนอื่นใช้สถานที่นั้นทั้งหมดหรือบางส่วนก็ได้ จนกว่าจะเป็นที่พอใจว่ามีการระงับเหตุรำคาญนั้นแล้ว มาตรา 28 วรรคสาม

     กฎหมายดังกล่าวข้างต้นจะเห็นได้ว่าอำนาจหน้าที่ของเจ้าที่ในการขจัดหรือแก้ไขปัญหาเหตุเดือดร้อนรำคาญที่เกิดขึ้นนั้นกฎหมายได้มอบอำนาจหน้าที่ไว้ให้พอสมควรแล้ว

       มาตรา 44 อำนาจหน้าที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นและเจ้าพนักงานสาธารณสุข เจ้าพนักงานท้องถิ่น เจ้าพนักงานสาธารณสุข มีอำนาจตามกฎหมาย มาตรา 44 ดังนี้

        1. หนังสือเรียกบุคคลมาให้ถ้อยคำ แจ้งข้อเท็จจริง ทำคำชี้แจง ส่งเอกสารหลักฐานเพื่อตรวจสอบ เพื่อประกอบการพิจารณา

       2. เข้าในอาคารสถานที่ใด ๆ ระหว่างพระอาทิตย์ขึ้นถึงพระอาทิตย์ตก หรือในเวลาทำการ เพื่อตรวจสอบควบคุมให้เป็นไป

ตามข้อบัญญัติท้องถิ่น สอบถามข้อเท็จจริง เรียกหนังสือรับรองการแจ้งหรือหลักฐานจากเจ้าจองหรือผู้ครอบครองอาคารหรือสถานที่น้ำ

       3. แนะนำผู้ได้รับใบอนุญาต หนังสือรับรองการแจ้ง

       4. ยึด อายัด สิ่งของที่อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพประชาชน เพื่อใช้ดำเนินคดี เพื่อนำไปทำลายในกรณีจำเป็น

       5. เก็บ นำสินค้า สิ่งของ ที่สงสัยว่าไม่ถูกสุขลักษณะ หรือที่จะก่อให้เกิดเหตุรำคาญ เพื่อเป็นตัวอย่างในการตรวจสอบตามความจำเป็นโดยไม่ต้องใช้ราคา

       ซึ่งเมื่อพิจารณาจากอำนาจและหน้าที่ตามกรอบของกฎหมายที่ให้ไว้ต่อเจ้าหน้าที่ของรัฐแล้ว จะเห็นได้ว่าเพียงพอต่อการแก้ปัญหาเดือดร้อนรำคาญหรือปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม เป็นแต่ปัญหาสำคัญเป็นเรื่องของการพิสูจน์ทราบข้อเท็จจริงเกี่ยวกับ ผลกระทบทางด้านสิ่งแวดล้อมหรือความเดือดร้อนรำคาญว่ามีอยู่จริงหรือไม่และมีความเข้มข้นเพียงใดซึ่งเป็นขั้นตอนทางปฏิบัติ แล้วต้องอาศัยวิทยาศาสตร์พยานบุคคล รวมถึงเทคโนโลยีในการเก็บข้อมูล และที่สำคัญหากมีการใช้บังคับกฎหมายโดยเข้มข้นแล้วผู้เขียนยังเชื่อว่าปัญหาทางด้านสิ่งแวดล้อมน่าจะลดลงเพราะตัวบทกฎหมายนั้น มีสภาพบังคับใช้และอัตราโทษสูงพอสมควร

-037-