การขออนุญาตเลี้ยงสัตว์ดุร้ายและความรับผิด

เมื่อวันที่ 5 ตุลาคม 2568 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เวลา 21.40 น. ของคืนวันที่ 4 ตุลาคมที่ผ่านมา นายสุรสิทธิ์ จันอุทา นายอำเภอบ่อพลอย จ.กาญจนบุรี ได้รับรายงานจากนายสุราช แจ่มสี ผู้ใหญ่บ้านบ้านรางขาม หมู่ที่ 8 ต.หนองกุ่ม อ.บ่อพลอยว่า ได้มีสิงโตหลุดมาจากกรงขังที่ชาวบ้านเลี้ยงไว้ แล้วออกมาทำร้ายชาวบ้านได้รับบาดเจ็บเป็นชาย 2 ราย เป็นเด็ก 1 ราย และคนโต 1 ราย เบื้องต้นผู้ได้รับบาดเจ็บทั้ง 2 ราย ถูกนำตัวส่งไปรักษาที่โรงพยาบาลค่ายสุรสีห์

ข่าวเกี่ยวกับอันตรายของสัตว์ดุร้ายไม่ใช่ครั้งแรก ซึ่งมีกฎหมายที่เกี่ยวข้องที่สำคัญคือ  ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 377 กำหนดให้ผู้ที่ควบคุมสัตว์ดุหรือสัตว์ร้าย แต่ปล่อยปละละเลยให้สัตว์นั้น “เที่ยวไปโดยลำพัง” ในประการที่ “อาจทำอันตราย” แก่บุคคลหรือทรัพย์ ต้องรับโทษจำคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ  ซึ่งกฎหมายดังกล่าวกำหนดให้ผู้ที่ควบคุมสัตว์ดุหรือสัตว์ร้ายมีความผิดตามกฏหมายทันที แม้สัตว์ดุหรือสัตว์ร้ายจะยังไม่ได้ไปทำอันตรายแก่บุคคลหรือทรัพย์สินก็ตาม

ส่วนประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 433 ระบุว่า "ถ้าความเสียหายเกิดขึ้นเพราะสัตว์ ท่านว่าเจ้าของสัตว์หรือบุคคลผู้รับเลี้ยงรับรักษาไว้แทนเจ้าของจำต้องใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่ฝ่ายที่ต้องเสียหายเพื่อความเสียหายอย่างใดๆ อันเกิดแต่สัตว์นั้น

นอกจากนี้ในส่วนของการขออนุญาตครอบครองสัตว์ดุร้ายโดยเฉพาะสิงโตนั้น เป็นสัตว์ป่าควบคุมที่ต้องแจ้งการครอบครอง ชนิด ก (ดุร้าย) ต้องดูแลรักษาในสถานที่แข็งแรง ห้ามเคลื่อนย้ายก่อนได้รับอนุญาต ตามระเบียบกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ว่า

ด้วยการแจ้งและการรับแจ้ง และการครอบครองซึ่งสัตว์ป่าควบคุมและซากสัตว์ป่าควบคุม 2565 ซึ่งกรณีไม่ดำเนินการตามระเบียบ มีโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 50,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

นอกจากนี้กฎหมายเกี่ยวกับการขออนุญาตเลี้ยงสิงโต หรือสัตว์ป่าควบคุม ที่อ้างอิงข้อมูลตาม ประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งเเวดล้อม เรื่อง กำหนดชนิดสัตว์ป่าควบคุม ที่ต้องแจ้งการครอบครองต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2565 มีผลบังคับใช้ เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม 2565 กำหนดให้ สิงโต เป็นสัตว์ป่าควบคุม หรือซากสัตว์ป่าควบคุม ที่ต้องแจ้งการครอบครองต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ และตามประกาศกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช

ซึ่งหากมีสิงโตหรือซากสิงโตไว้ในครอบครอง แล้วไม่ได้แจ้งภายใน 90 วัน นับแต่ประกาศนี้ใช้บังคับ จะมีความผิดตามพระราชบัญญัติ สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 มาตรา 19 และมีบทกำหนดโทษตามมาตรา 90 ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือปรับไม่เกินหนึ่งแสนบาท และอาจโดนทั้งจำทั้งปรับ

ดังนั้นสิ่งที่น่าสนใจในการบังคับใช้กฎหมายกับเจ้าของสิงโตในกรณีดังกล่าวนั้นนอกจากเป็นความผิดทั้งตามประมวลกฎหมายอาญา ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์แล้ว ยังอาจจะมีความผิดตาม ประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งเเวดล้อม เรื่อง กำหนดชนิดสัตว์ป่าควบคุม ที่ต้องแจ้งการครอบครองต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2565 และ ระเบียบกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ว่าด้วยการแจ้งและการรับแจ้ง และการครอบครองซึ่งสัตว์ป่าควบคุมและซากสัตว์ป่าควบคุม 2565 ซึ่งมีทั้งโทษปรับและโทษจำคุกอัตราสูงอีกด้วย

-037-