วันศุกร์ ที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2568, 06.00 น.
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการจัดการภัยพิบัติ
ในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมาอำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลาตกอยู่ในสถานการณ์น้ำท่วมอย่างรุนแรงในรอบหลาย 10 ปี สำนักหลายแห่ง รายงานว่าเป็นครั้งที่รุนแรงมากที่สุดเท่าที่ผ่านมา ถ้านับจากมูลค่าความเสียหายรวมถึงจำนวนยอดผู้เสียชีวิต
ซึ่งปัญหาน้ำท่วมดังกล่าวถือว่าเป็นภัยพิบัติประเภทหนึ่ง ซึ่งในกฎหมายไทยได้มีบัญญัติไว้เป็นลำดับดังนี้
พระราชบัญญัติป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย พ.ศ. 2550 ซึ่งเป็นกฎหมายที่กำหนดให้ กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย (ปภ.) เป็นหน่วยงานหลักในการมีอำนาจหน้าที่ในการบริหารจัดการ ตามกฎหมาย
นอกจากนี้ยังมี กฎกระทรวง ได้แก่ กฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการชดเชยความเสียหายแก่ผู้เสียหายจากการบำบัดภยันตรายจากสาธารณภัย พ.ศ. 2554
ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ได้แก่ระเบียบว่าด้วยหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการออกหนังสือรับรองกรณีผู้ประสบภัย พ.ศ. 2552
ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ได้แก่ ระเบียบว่าด้วยการบริหารทรัพยากรน้ำแห่งชาติ พ.ศ. 2550
กฎหมายและระเบียบอื่นๆได้แก่ยังมีกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการเงิน เช่น ระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยเงินทดลองราชการเพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติกรณีฉุกเฉิน พ.ศ. 2562
ซึ่งในส่วนของพระราชบัญญัติป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย พ.ศ. 2550 นอกจากกำหนดให้ กรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย เป็น
หน่วยงานหลักในการดำเนินการทางกฎหมายแล้ว ยังกำหนดกรอบอำนาจหน้าที่ตามกฎหมายให้แก่หน่วยงานในระดับท้องถิ่น ไม่ว่าจะเป็นระดับจังหวัดระดับอำเภอ และท้องถิ่น ในการดำเนินการป้องกันและบรรเทาสารภัยในเขตพื้นที่ของตนเป็นอันดับแรก โดยกฎหมายใช้คำว่าเมื่อเกิดเหตุหรือคาดว่าจะเกิดเหตุ
ซึ่งทั้งกฎหมายรวมถึงระเบียบต่างๆนั้นแบ่งเป็น 3 ขั้นตอน ป้องกัน ช่วยเหลือ และเยียวยา
ซึ่งในปัจจุบันผ่านขั้นตอนที่ 1 และ 2 คือเรื่องของการป้องกันและช่วยเหลือมาแล้ว ซึ่งทั้งสำนักข่าวรวมถึงประชาชนที่ได้รับผลกระทบน่าจะให้คะแนนสอบตกกับหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้อง
เกี่ยวกับการเยียวยา ได้มีบัญญัติไว้ในกฎกระทรวง เรื่องกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการชดเชยความเสียหายแก่ผู้เสียหายจากการ บำบัดภยันตรายจากสาธารณะ พ.ศ. 2554 ซึ่งรายละเอียดเกี่ยวกับการเยียวยานั้นถูกบัญญัติไว้ในมาตรา 8 ซึ่งมีใจความสำคัญว่าจะต้องเป็นราคาซื้อขายในท้องตลาดหรือเทียบจากราคาอ้างอิงของทางราชการ นอกจากนี้ในมาตรา 9 กำหนดให้มีพยานหลักฐานประกอบด้วย
ซึ่งแม้ราคาความเสียหายรวมถึงขั้นตอนนั้น อาจจะมีรายละเอียดที่ไม่รวดเร็วทันใจ แต่ก็เป็นอีกช่องทางหนึ่งในการที่ใช้สิทธิ์เยียวยาจากหน่วยงานรัฐ
ส่วนกรณีเงินเยียวยาจากผู้เสียชีวิตนั้นผู้เขียนได้ค้นหากฎหมายและระเบียบจากหน่วยงานต่างๆ ยังไม่พบข้อมูลจำนวนยอดที่ระบุไว้ในกฎหมายหรือสถิติในอดีตที่สูงถึงหลักล้านบาท ทั้งนี้คงต้องรอดูนโยบายจากรัฐบาลว่าเงินดังกล่าวนั้นจะสามารถเบิกได้จริงหรือไม่และมีขั้นตอนอย่างไร
036