1.กระทรวงมหาดไทยเป็นผู้รักษาการในพระราชบัญญัติประจำตัวประชาชน พ.ศ.2526 และที่แก้ไขเพิ่มเติม โดยเฉพาะมาตรา 75 กำหนดว่าผู้มีสัญชาติไทยซึ่งมีอายุตั้งแต่เจ็ดปีบริบูรณ์ แต่ไม่เกินเจ็ดสิบปีบริบูรณ์และมีชื่อในทะเบียนบ้าน ต้องมีบัตรตามที่กำหนดในพระราชบัญญัตินี้ สำหรับผู้ซึ่งมีอายุเกินเจ็ดสิบปีบริบูรณ์ และผู้ซึ่งได้รับการยกเว้นตามกฎกระทรวง จะขอมีบัตรก็ได้

2.เมื่อประชาชนผู้ใดมีบัตรประจำตัวประชาชนแล้ว หากจะขอมีบัตรใหม่หรือเปลี่ยนบัตรให้ยื่นคำขอต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ภายในกำหนด 60 วันนับแต่

(1) วันที่บัตรหายหรือถูกทำลาย

(2) วันที่บัตรชำรุดในสาระสำคัญ

(3) วันที่แก้ไขชื่อตัว ชื่อสกุล หรือชื่อตัวและชื่อสกุลในทะเบียนบ้าน

ขณะเดียวกัน ผู้ถือบัตร ผู้ใดย้ายที่อยู่จะขอเปลี่ยนบัตรก็ได้ (มาตรา 6 จัตวา)

3.ในการทำบัตรประจำตัวประชาชนจะต้องจ่ายค่าธรรมเนียม ตามกฎกระทรวงกำหนดค่าธรรมเนียมและยกเว้นค่าธรรมเนียมเกี่ยวกับบัตรประจำตัวประชาชน พ.ศ.2559 โดยการออกบัตรฉบับละ 100 บาท ส่วนการออกใบแทนใบรับ หรือการขอคัดและรับรองสำเนาข้อมูลเกี่ยวกับบัตร ฉบับละ 10 บาท

4.ประเด็นปัญหาครั้งนี้เกี่ยวกับประชาชนผู้ซึ่งมีอายุเกิน 70 ปี ซึ่งได้รับยกเว้น ไม่ต้องมีบัตรประจำตัวประชาชนจะขอมีบัตรประจำตัวประชาชนได้หรือไม่ และในการขอมีบัตรประจำตัวประชาชนดังกล่าว จะต้องเสียค่าธรรมเนียมตามที่กำหนดในกฎกระทรวงหรือไม่

5.ประเด็นดังกล่าวข้างต้น คณะกรรมการพิจารณาร่างกฎหมายของกระทรวงมหาดไทย พิจารณาให้ความเห็นโดยสรุปว่า ประเด็นการขอมีบัตรประจำตัวประชาชนนั้น เมื่อพิจารณาตามมาตรา 5 วรรคสี่ที่กำหนดว่าผู้ซึ่งมีอายุเกิน 70 ปีจะขอมีบัตรประจำตัวประชาชนก็ได้ ประกอบกับมาตรา 6 ทวิวรรคสอง กำหนดให้บัตรที่ยังไม่หมดอายุในวันที่ผู้ถือบัตรมีอายุ 70 ปี บริบูรณ์ให้ใช้บัตรนั้นต่อไปได้ตลอดชีวิต และตามกฎกระทรวงที่กำหนดบุคคลที่ได้รับยกเว้นไม่ต้องมีบัตรก็ไม่ได้ยกเว้นให้ผู้ที่มีอายุเกิน 70 ปีด้วย ดังนั้น หากภายหลังบัตรชำรุด สูญหายฯ หรือ บุคคลที่มีอายุเกิน 70 ปี ก็ไม่จำเป็นต้องมีบัตร แต่หากประสงค์จะขอทำบัตร ก็สามารถทำได้ตามมาตรา 5 วรรคสี่ และต้องเสียค่าธรรมเนียมฉบับละ 100 บาท เช่นเดียวกับบุคคลทั่วไป (มติคณะกรรมการฯคณะที่ 1 รายงานการประชุมครั้งที่ 41/2561 เมื่อวันที่ 5 กันยายน 2561)

6.บัตรประจำตัวประชาชนเป็นสิ่งแสดงตัว งานและสถานะของบุคคลนั้น ตลอดจนสิทธิต่างๆ ที่จะพึงได้รับจากทางราชการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกี่ยวกับการรักษาพยาบาล จึงจำเป็นต้องมีติดตัวไว้เสมอครับ มิฉะนั้น...จะเป็นการยากที่จะพิสูจน์ตัวตนของแต่ละคนได้นะ