เมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม  ดร.อาทิตย์ อุไรรัตน์  อธิการบดีมหาวิทยาลัยรังสิต เผยแพร่อุดมการณ์และแนวทางการก่อตั้ง “พรรคสังคมธรรมาธิปไตย” เพื่อการปฏิรูปประเทศไทย ผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัว โดยมีเนื้อหาดังนี้

หลักการและความสำคัญ

สืบเนื่องจากสถานการณ์การเมืองไทยในช่วงกว่า 20 ปีที่ผ่านมา ได้สร้างความผิดหวังให้แก่สาธารณชน ความเสียหายต่อประเทศชาติ และความขัดแย้งทางสังคมการเมืองที่ฝั่งรากลึกในสังคมไทยมาอย่างนาน โดยนับวันยิ่งทวีความรุนแรงและขยายผลในมุมกว้างที่ยากจะเยียวยาได้ 

นำมาสู่ความถดถอยของประชาธิปไตย อันส่งผลกระทบต่อประชาชนพลเมือง ทำให้ขาดการมีส่วนร่วมอย่างมีแก่นสาร ทั้งๆ ที่ประชาชนพลเมืองเป็นเจ้าของประเทศ และอำนาจอธิปไตยทั้งปวง 

ดังนั้น ด้วยสถานการณ์การเมืองไทยที่ไม่สามารถหาทางออกให้กับประชาชนพลเมืองได้ จึงนำมาสู่ความจำเป็นที่จะต้องมี “พรรคทางเลือกที่สาม (The Third Way Party)” พรรคมวลชนที่เป็น “พรรคทางเลือกที่สาม” ระหว่างฝ่ายรัฐราชการอำนาจนิยม และฝ่ายเผด็จการรัฐสภาโดยนายทุนเจ้าของพรรคการเมือง ควรมีทัศนะและท่าทีต่อ “การปฏิรูปเชิงโครงสร้าง” ที่ชัดเจน คือ ทิศทางกระจายอำนาจ ต่อต้านการผูกขาด เพิ่มการมีส่วนร่วม และเพิ่มอำนาจประชาชน เป็นพรรคเชิงอุดมการณ์แบบสายกลาง ที่เน้นภาคปฏิบัติการที่เป็นรูปธรรม มีเหตุมีผล มองแบบบูรณาการ วิเคราะห์ปัญหาอย่างจำแนกแยกแยะไม่ตีขลุมเหมารวม ไม่ซ้ายตกขอบ ไม่ขวาสุดโต่ง สามารถเลือกใช้เครื่องมือ/วิธีคิดแบบซ้ายและขวา ที่เหมาะสมกับบริบททางสังคมและวัฒนธรรมไทย และสามารถสร้างประโยชน์สุขให้กับประเทศชาติและประชาชนได้

คุณลักษณะพรรค

เป็นพรรคการเมืองของประชาชนที่มุ่ง ปฏิรูปเชิงโครงสร้างประเทศไทย เพื่อลด “ความเหลื่อมล้ำ” และสร้าง “ความเป็นธรรมทางสังคม” และจรรโลงชาติบ้านเมืองให้เป็น "สังคมธรรมาธิปไตย" หรือ “ประชาธิปไตยที่มีคุณธรรมและธรรมาภิบาล” เพื่อสังคมส่วนรวมอย่างแท้จริง 

- เป็นพรรคมวลชน (mass party 

- เน้นการมีส่วนร่วมของประชาชนพลเมืองและสมาชิกพรรคอย่างแท้จริง 

- เชื่อมโยงกลุ่มประชาชนและกลุ่มปัญหาที่หลากหลาย 

- ทำงานทั้งในสภา และนอกสภา เป็นพรรคที่เคลื่อนไหว ไม่ใช่เน้นแต่เลือกตั้ง 

- เป็นพรรคที่เน้นภาคปฏิบัติการ ไม่ใช่ซ้ายตกขอบ หรือ ไม่ขวาสุดโต่ง

อุดมการณ์พรรค

- เป็นพรรคการเมืองที่ยึดมั่นในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข 

- มุ่งสร้างความเป็นธรรมในสังคมทุกมิติ 

- ส่งเสริมสิทธิเสรีภาพภายใต้ความรับผิดชอบ 

- การปฏิรูปประเทศทุกด้านบนพื้นฐานการมีส่วนร่วมของประชาชนพลเมือง

โดยมุ่งสู่สังคมธรรมาธิปไตย 

1. เป็นสังคมที่กำกับด้วยหลัก “ธรรม” หรือ ศีลธรรม (Guided by Morality) และดำเนินการบริหารจัดการด้วยหลักธรรมาภิบาล (Good Governance)

2. เป็นสังคมที่เสริมสร้างความเข้มแข็งของการเป็นพลเมืองเจ้าของประเทศ ด้วยองค์ความรู้ ความเข้าใจ และทักษะของการเป็นพลเมืองที่รู้เท่ากัน และคิดเป็นแยกแยะเป็น

3. เป็นสังคมที่รักษาและพัฒนาธรรมชาติสิ่งแวดล้อมให้มีคุณภาพและยั่งยืน (Environmental Quality)

4. เป็นสังคมที่เสริมสร้างความยุติธรรมในสังคม (Social Justices) ว่าด้วยสิทธิมนุษยชนต่างๆ ยกระดับให้เสมอเหมือนกันทั้งพื้นที่ และกลุ่มคนโดยไม่มีถิ่นฐานใดและกลุ่มผู้คนใดตกหล่น หรือถูกทอดทิ้ง (Social Equalization)

5. เป็นสังคมที่มีการกระจายอำนาจอย่างแท้จริงและเป็นธรรม

6. เป็นสังคมที่ปราศจากความกลัวและการบิดเบือนข้อเท็จจริง

อุดมการณ์พรรคสังคมธรรมาธิปไตยจะสร้างสรรค์สังคม การเมือง เศรษฐกิจ ดังนี้ 

1.มิติด้านสังคม = สังคมสวัสดิการเพื่อความเป็นธรรมและยั่งยืน (productive walfare)

2.มิติด้านการเมือง = เป็นการเมืองธรรมาธิปไตย ที่กำกับด้วยคุณธรรม ศีลธรรมและธรรมาภิบาล

3.มิติด้านเศรษฐกิจ = เป็นเศรษฐกิจเสรีและเป็นธรรม ลดการผูกขาด มุ่งแก้ปัญหาความยากจนและลดความเหลื่อมล้ำ

ภารกิจเร่งด่วน ภารกิจในระยะกลาง และภารกิจในระยะยาว

ภารกิจเร่งด่วน

- เร่งแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจและปากท้องของประชาชน

- แก้ไข ยกเลิกกฎหมายที่ลิดรอนสิทธิเสรีภาพ และการผูกขาดทางเศรษฐกิจ

- ส่งเสริมผลักดันให้เกิดความสมานฉันท์ ปรองดองของประชาชนในชาติ โดยใช้กระบวนการยุติธรรมและหลักนิติรัฐ

ภารกิจในระยะกลาง (2-3 ปี)
- เสนอ รัฐธรรมนูญฉบับประชาชน ที่ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมอย่างแท้จริง เป็นรัฐธรรมนูญที่รองรับหลักการธรรมาธิปไตยทั้งมิติทางเศรษฐกิจ สังคมและการเมือง

ภารกิจในระยะยาว 
- แสวงหา “แนวทางใหม่” ที่เหมาะสมกับบริบททางสังคมและวัฒนธรรมไทยที่ก้าวข้ามแนวทางลัทธิเสรีนิยมใหม่ (neoliberalism) เพื่อลดปัญหาความเหลื่อมล้ำ ต่อสู้กับปัญหาสภาวะโลกร้อนและปัญหาสภาพแวดล้อมเสื่อมโทรมลง 

ยกตัวอย่างเช่น “ลูกผสมระหว่าง หลักปรัชญาธรรมาธิปไตย/ระบอบสังคมธรรมาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข + แนวคิดเรื่องทุนนิยมก้าวหน้า (progressive capitalism) ที่เสนอโดย นักเศรษฐศาสตร์รางวัลโนเบลอย่าง Joseph E. Stiglitz”

นโยบายหลัก

- เศรษฐกิจเสรีและเป็นธรรม

- กำจัดการผูกขาดทุกรูปแบบ

- ขยายโอกาส และทำลายอุปสรรคที่ขัดขวางการประกอบอาชีพของประชาชน

- อำนาจประชาธิปไตยทางตรงของประชาชน เพื่อการตรวจสอบและเสนอกฎหมาย

- ปฏิรูปการเมือง: ปฏิรูปโครงสร้างอำนาจด้วยการกระจายอำนาจ การบริหาร การปกครองสู่ท้องถิ่น

- ปฏิรูปสังคม: ขยายสวัสดิการสังคม โดยเฉพาะการศึกษาและสาธารณสุข

- พรรคทันสมัย ใช้เครื่องมือสมัยใหม่ในการสร้างงานและขยายฐานมวลชน
- ฯลฯ