เมื่อวันที่ 13 กันยายน 2563 ที่โรงแรมเอเชีย คณะกรรมาธิการกิจการศาล องค์กรอิสระ องค์กรอัยการ รัฐวิสาหกิจ องค์การมหาชนและกองทุน สภาผู้แทนราษฎร จัดกิจกรรม "อนาคตประเทศไทยกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญว่าด้วยศาลรัฐธรรมนูญและองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ" โดยมีการปาฐกถาในพิเศษในหัวข้อ "อนาคตประเทศไทยกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญว่าด้วยศาลรัฐธรรมนูญและองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ"

โดย นายปิยบุตร แสงกนกกุล แกนนำคณะก้าวหน้า กล่าวว่า ปัญหาเกี่ยวกับศาลรัฐธรรมนูญเริ่มเกิดปี 2549 เมื่อมีสิ่งที่เรียกว่าตุลาการภิวัฒน์ เราจะเห็นการตัดสินของศาลรัฐธรรนูญหลายเรื่องที่ข้องเกี่ยวแดนการเมือง เช่น การยุบพรรคการเมืองหลายพรรคมาก และยุบแต่ละครั้งก็สะท้อนนัยทางการเมือง ส่งผลทางการเมือง ที่ผ่านมาศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยปลดนายกรัฐมนตรี 2 คน , ล้มการเลือกตั้ง 2 ครั้ง และขวางการแก้รัฐธรรมนูญ 2 ครั้ง ซึ่งคำวินิจฉัยนี้เป็นปัญหาพัวพันวิกฤตการณ์การเมือง มีผลสืบเนื่องจนนำมาสู่การรัฐประหาร ซึ่งเป็นเรื่องย้อนแย้ง เพราะเมื่อไปดูต้นกำเนิดศาลรัฐธรรมนูญนั้น ก็เพื่อรักษาระบอบการปกครอง แต่พอมีรัฐประหาร คำถามคือ ศาลรัฐธรรมนูญไปอยู่ตรงไหน ทำไมไม่ทำหน้าที่พิทักษ์รัฐธรรมนูญ และที่ย้อนแย้งยิ่งขึ้นอีกคือว่า ก่อนที่จะมีการรัฐประหารยึดอำนาจนั้น ถ้าจำได้ รัฐสภาพยายามเสนอแก้รัฐธรรมนูญตามอำนาจที่ตนเองมี แต่ศาลรัฐธรรมนูญกลับบอกว่าไม่เป็นตามหลักประชาธิปไตย แต่ที่นี้พอทหารยึดอำนาจ ศาลรัฐธรรมนูญกลับเงียบ และได้อยู่ทำหน้าทีต่อไป อย่างนี้ก็เลยทำให้เกิดคำถามว่า ตกลงแล้วเป็นศาลรัฐธรรมนูญหรือศาลรัฐประหารกันแน่

ทั้งนี้ ตั้งแต่ปี 2549 เป็นต้นมา ไม่ว่าตั้งใจหรือไม่ก็ตาม เราจะเห็นว่าการใช้อำนาจขององค์กรต่างๆ ถูกตั้งคำถาม และวิกฤตการณ์ทางการเมืองที่เกิดขึ้น ปฏิเสธไม่ได้ว่าองค์กรตุลาการ ศาลรัฐธรรมนูญ และกองทัพ มีส่วนก่อวิฤตการณ์นี้ด้วยทั้งสิ้น แต่ทว่าก็มีความพยายามผลักว่าเป็นเรื่องของนักการเมือง เป็นเรื่องของผู้ชุมนุมที่ไม่พอใจกัน ซึ่งไม่จริง องค์กรต่างๆ ที่พูดมามีส่วนด้วย ศาลรัฐธรรมนูญมีส่วนด้วย ดังนั้น ถ้าจะแก้รัฐธรรมนูญจึงต้องพูดเรื่องศาลรัฐธรรมนูญด้วย ไม่ใช่ลอยตัวอยู่เหนือทุกองค์กรโดยไม่มีการไปแตะต้อง

สำหรับข้อเสนอของผม มี 2 ทางเลือก คือ 1.ฉีดยาแรง เสนอว่าต้องยุบศาลรัฐธรรมนูญทิ้งแล้วตั้งต้นใหม่ เพื่อแสดงให้เห็นว่า ระบบศาลรัฐธรรมนูญตั้งแต่ 2549 เป็นต้นมา เป็นส่วนหนึ่งของปัญหา และ 2.ฉีดยาชา เป็นการแก้บางเรื่อง เช่น ที่มาให้เชื่อมโยงกับประชาชน ส่วนเรื่องอำนาจหน้าที่เยอะเกินไป ควรกลับไปที่ตั้งต้นเหตุผลในการเกิดขึ้นของศาลรัฐธรรมนูญ ขณะที่เรื่องยุบพรรคการเมือง ต้องยุบพรรคที่จะล้มล้างการปกครองจริงๆ ไม่ใช่นำเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ไปดำเนินคดี นอกจากนี้ ต้องสร้างระบบตรวจสอบศาลรัฐธรรมนูญ ศาลรัฐธรรมนูญต้องห้ามยุ่งเกี่ยวกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญ เอาระบบถอดถอนตุลาการศาลรัฐธรรมนูญโดยรัฐสภากลับมาใช้ใหม่ และยกเลิกกฎหมายละเมิดอำนาจศาลรัฐธรรมนูญ