เมื่อวันที่ 5 สิงหาคม 2565 เวลา 10.00 น. นายศรีสุวรรณ จรรยา เลขาธิการสมาคมองค์การพิทักษ์รัฐธรรมนูญไทย ได้เดินทางมายื่นเรื่องต่อผู้ตรวจการแผ่นดินและคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) เพื่อขอให้ใช้อำนาจตามรัฐธรรมนูญในการเสนอเรื่องพร้อมความเห็นไปยังศาลรัฐธรรมนูญ กรณี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีจะดำรงตำแหน่งครบวาระ 8 ปีในวันที่ 23 ส.ค.65 นี้และจะดำรงตำแหน่งอีกต่อไปนั้นสอดคล้องกับธรรมนูญ 2560 ม.218 วรรคสี่ และ ม.264 วรรคแรก บัญญัติไว้หรือไม่

ทั้งนี้ สืบเนื่องจากพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯแต่งตั้งให้เป็นนายกรัฐมนตรี 2 ครั้ง ครั้งที่ 1 วันที่ 24 ส.ค.2557 ตามรัฐธรรมนูญฉบับชั่วคราว 2557 ครั้งที่ 2 วันที่  9มิ.ย.2562 ตามรัฐธรรมนูญ 2560 ทำให้มีความเห็นทางกฎหมายแตกต่างกันอย่างมาก คร่าวๆอาจสรุปได้เป็น ๓ ความคิด คือ ความคิดแรก อยู่ได้แค่ 24 ส.ค.2565 ความคิดที่สอง อยู่ได้จนถึงปี 2570 และความคิดที่สาม อยู่ได้ถึงปี 2568 เท่านั้น

ความคิดแรกเห็นว่า รัฐธรรมนูญ2560 ไม่ได้บัญญัติไว้ในบทเฉพาะกาลให้มีการยกเว้นการนำมาตรา 158 วรรคสี่ มาบังคับใช้กับนายกรัฐมนตรีที่ดำรงตำแหน่งอยู่ก่อนหน้ารัฐธรรมนูญประกาศใช้ ระยะเวลา 8 ปีตาม ม.158 วรรคสี่ ของพล.อ.ประยุทธ์จึงเริ่มนับตั้งแต่ได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีครั้งที่ 1 เมื่อวันที่ 24 ส.ค.2557 ดังนั้นพล.อ.ประยุทธ์จะดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีได้ถึงเพียงไม่เกินวันที่ 24 ส.ค.2565 เท่านั้น

ความคิดที่สอง เนื่องจากหลักกฎหมายทั่วไปและหลักนิติธรรม “ไม่บังคับใช้กฎหมายย้อนหลังเป็นโทษแก่บุคคล ถ้าจะบังคับใช้ต้องบัญญัติไว้ให้ชัดเจน” ซึ่งถ้ารัฐธรรมนูญหรือกฎหมายประสงค์จะให้บังคับใช้ย้อนหลัง ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใด ก็จะต้องบัญญัติไว้ให้ชัดเจน เมื่อพล.อ.ประยุทธ์ ได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯแต่งตั้งให้เป็นนายกรัฐมนตรี 2 ครั้งตามที่กล่าวไว้แล้วข้างต้น ครั้งที่ 1 ตามรัฐธรรมนูญฉบับชั่วคราว 2557  และครั้งที่ 2 ตามรัฐธรรมนูญ 2560 ซึ่งรัฐธรรมนูญ 2560 ม.158 วรรคสี่ จึงเพิ่งจะบังคับใช้กับพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชานับตั้งแต่ได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯแต่งตั้งให้เป็นนายกรัฐมนตรีครั้งที่ 2 เมื่อวันที่ 9 มิ.ย.2562 เท่านั้น พล.อ.ประยุทธ์จึงจะดำรงตำแหน่งครบ 8 ปีในปี 2570 เท่านั้น

ความคิดที่สาม รัฐธรรมนูญ 2560 ประกาศบังคับใช้เมื่อ 6 เม.ย.2560 ดังนั้นพล.อ.ประยุทธ์ เข้ามาอยู่ในบังคับของ ม.158 วรรคสี่ตั้งแต่วันที่ 6 เม.ย.2560 ดังนั้นการนับระยะเวลา 8 ปี ต้องเริ่มนับแต่จุดนั้น ซึ่งจะไปครบในปี 2568 นั่นเอง

เมื่อความคิดเห็นเกี่ยวกับการดำรงตำแหน่งของพล.อ.ประยุทธ์ จะครบ 8 ปีแล้วหรือไม่นั้นมีความแตกต่างกัน จึงต้องหาข้อยุติเสีย ดังนั้นสมาคมองค์การพิทักษ์รัฐธรรมนูญไทย จึงมายื่นเรื่องให้ผู้ตรวจการแผ่นดินใช้อำนาจตามรัฐธรรมนูญ 2560 ม.231(1) ประกอบม.230 และยื่นเรื่องให้คณะกรรมการการเลือกตั้งใช้อำนาจตามรัฐธรรมนูญ 2560 ม.170 ในการส่งเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยเพื่อให้เป็นข้อยุติต่อไป

- 004