ถอดบทเรียน‘ฟ้าทะลายโจร’ฝ่าวิกฤต‘โควิด-19’เผยแม้สถานการณ์คลี่คลายแต่ยอดขายยังสูง ด้าน"ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร"ย้ำสมุนไพรทางเลือกที่จำเป็นต้องอยู่คู่กับสังคมไทย
27 ธ.ค. 2566 ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร เลขาธิการมูลนิธิ รพ.เจ้าพระยาอภัยภูเบศร กล่าวในรายการ “แนวหน้าTalk” ทางช่องยูทูบ “แนวหน้าออนไลน์” ซึ่งมี นายบุญยอด สุขถิ่นไทย เป็นพิธีกร ในประเด็น “ฟ้าทะลายโจร” สุดยอดสมุนไพร ว่า ย้อนไปในช่วงที่เกิดสถานการณ์โรคระบาดโควิด-19 ทาง รพ.เจ้าพระยาอภัยภูเบศร เชื่อว่าฟ้าทะลายโจรจะเป็นเครื่องมือสำคัญในการรับมือโรคระบาดใหม่นี้ จึงผลักดันให้มีการทดลอง ตั้งแต่การทดลองในเซลล์ ทั้งที่กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข และที่คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ซึ่งพบว่ายับยั้งการแบ่งเชื้อได้ดี
ซึ่งต้องเข้าใจก่อนว่า โรคหวัดหรือโควิด-19 ไม่มียาที่ใช้รักษาเป็นการเฉพาะ อีกทั้งเมื่อเทียบกับยาแผนปัจจุบันอย่างฟาวิพิราเวียร์ ก็เป็นยาที่ใช้รักษาผู้ป่วยโรคไข้หวัดใหญ่ และผู้ป่วยโควิด-19 ก็มีอาการคล้ายๆ กัน ดังนั้นในสายสมุนไพรที่ใช้ฟ้าทะลายโจรรักษาไข้หวัดใหญ่ จึงมีการวิจัยฟ้าทะลายโจรกับไวรัส ดังนั้นเมื่อเปรียบเทียบกันแล้วการศึกษาสมัยใหม่แทบจะไม่ต่าง
โดยแม้โรคอุบัติใหม่จะยังไม่มีวิธีการศึกษามากนักว่าอะไรใช้ได้หรือไม่ได้ผล เนื่องจากโรคมาเร็วและเปลี่ยนสายพันธุ์เร็ว แต่หากมองในแง่ราคา ฟ้าทะลายโจรคอร์สละ 80 – 150 บาท แต่ฟาวิพิราเวียร์อยู่ที่ 2,000 – 5,000 บาท ฉะนั้นในช่วงที่ยาหมดแล้วประชาชนหลายคนก็ใช้ฟ้าทะลายโจรดูแลตนเอง และกลายเป็นว่าฟ้าทะลายโจรก็ขาดตลาดไปอีกเช่นเดียวกัน แม้จะมีการเตรียมการโดยถอดบทเรียนจากช่วงที่ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 ระบาดแล้วก็ตาม
“เราคิดว่าสักวันโรคที่จะอุบัติใหม่น่าจะเป็นโรคเกี่ยวกับ RNA Virus เพราะโดยยีนของเขามันจะเปลี่ยนแปลงได้ง่าย แล้วฟ้าทะลายโจรเป็น Broad Spectrum Antivirus ก็ต้องบอกว่าไวรัสตระกูลพวกหวัดจะไม่มียาจำเพาะ แม้กระทั่งโควิด-19 ก็ไม่มียาจำเพาะ การรักษาที่มีอาการรุนแรงก็คือ Oxygen Therapy แล้วพยายามลดการอักเสบของปอด แต่ถือเป็นการรักษาตามอาการ ฉะนั้นถ้าเราเป็นไม่มากหรือการดูแลตนเอง ฟ้าทะลายโจรถือเป็น Drug of Choice มาก ถือว่าเป็นสมุนไพรทางเลือกแรกก็ได้” ภญ.ดร.สุภาภรณ์ กล่าว
ภญ.ดร.สุภาภรณ์ กล่าวต่อไปว่า ส่วนคำถามเรื่องปริมาณยาที่เหมาะสมกับผู้ป่วย มีการศึกษา เช่น ผู้ป่วยไข้หวัดหรือไข้หวัดใหญ่ ก็ใช้แอนโดรกราโฟไลด์ (Andrographolide) 60 – 120 มิลลิกรัม แต่หากใช้กับผู้ป่วยโควิด-19 ปริมาณที่แนะนำคือ 180 มิลลิกรัม แต่ตามประสบการณ์ของชาวบ้าน 140 – 150 มิลลิกรัม หรือแม้แต่น้อยกว่านั้นก็ยังมีรายงานว่าใช้ได้ เพราะหลักการคำนวณปริมาณยากับน้ำหนักตัวของผู้ป่วย หมายถึงการให้ยาในปริมาณที่ไม่เหมาะสมอาจส่งผลตรงข้ามหรือออกฤทธิ์มากเกินไป ยาประเภทนี้จะมีข้อกำหนดปริมาณยาเป็นมิลลิกรัมกับน้ำหนักเป็นกิโลกรัม
เช่น ที่เคยได้ยินกันว่าให้กินยาพาราเซตามอล 1 – 2 เม็ด ปริมาณยาก็คือ 500 – 1,000 มิลลิกรัม แต่เราคงไม่ถึงกับต้องจับคนตัวเท่ากันเพื่อกินยาขนาดเดียวกัน บางทีคนที่น้ำหนักตัวต่างกันกินเม็ดเดียวเท่ากันก็มี ดังนั้นในการรักษาจริงๆ มันจะมีช่วงระยะ (Range) ของมันในเชิงปริมาณ อาทิ 500 มิลลิกรัม – 2 กรัม ในการรักษาท้องเสีย (ฟ้าทะลายโจร) เพราะบางทีในการศึกษาหนึ่ง 500 มิลลิกรัมก็ยังได้ผล อีกการศึกษาหนึ่งเพิ่มขนาดขึ้นมาก็ได้ผล เพราะแต่ละการศึกษาบางทีเขาใช้โดสที่ต่างกัน
ดังนั้นเรื่องสมุนไพรในเรื่องขนาดอาจต้องมีการทำให้เป็นมาตรฐาน (Standardize) ก็ต้องเลือกบริษัทที่ได้มาตรฐาน GMP หรือระดับสูงกว่านั้นคือ GMPPS ซึ่งปกติการทำยาแผนปัจจุบันหรือยาสมุนไพรจะมีการทำเภสัชตำรับ (Pharmacopeia) ดังนั้นวัตถุดิบต้องได้มาตรฐาน เช่น ฟ้าทะลายโจรต้องผ่านมาตรฐาน ตำรามาตรฐานยาสมุนไพรไทย (Thai Herbal Pharmacopoeia) ซึ่งยาหลายยี่ห้อจะระบุมาตรฐานที่ได้รับ (GMP หรือ GMPPS) ไว้ที่กล่องยา แต่กรณีของ รพ.เจ้าพระยาอภัยภูเบศร ไม่ได้ระบุไว้ แต่ก็เป็นองค์กรที่ทำเรื่องยาสมุนไพรมานานและได้รับรางวัล
“ในช่วงที่มีการระบาดของโควิด มีความต้องการเดือนหนึ่ง 2 – 3 แสนกระปุก แต่หลังระบาดเหลือประมาณ 1 แสน แต่ก่อนหน้าที่จะมีการระบาดประมาณ 4 หมื่น อันนี้เป็นยอดที่โรงงานของอภัยภูเบศร เนื่องจากการระบาดหายไปแต่ว่ายอดขายเพิ่มขึ้นกว่าเดิม เป็นไปได้ที่ประชาชนรู้จักการใช้ฟ้าทะลายโจรมากขึ้น ก็คิดว่าฟ้าทะลายโจรจำเป็นต้องให้อยู่คู่สังคมไทย” ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ระบุ
ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ยังกล่าวอีกว่า ที่ผ่านมาเรามีฟ้าทะลายโจรอยู่ทุกหนทุกแห่งเพราะว่าฟ้าทะลายโจรอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ มีการส่งเสริมตั้งแต่ปี 2525 และในปี 2542 ก็อยู่ในบัญชียาหลัก แล้วก็มีโรงงานอุตสาหกรรมที่ทำสมุนไพรตัวนี้ เหมือนเป็นการเตรียมการ แม้กระทั่งฟ้าทะลายโจรที่อยู่ในป่าตามธรรมชาติก็มี ดังนั้นในอนาคตโรคที่เกี่ยวกับหวัดใหญ่หรือไวรัสสายพันธุ์ใหม่อาจจะมีเข้ามาเรื่อยๆ ทำอย่างไรฟ้าทะลายโจรจะมีอยู่คู่สังคม ต้องทำให้ฟ้าทะลายโจรอยู่ในผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย ซึ่งนี่คือภารกิจหนึ่งของ รพ.เจ้าพระยาอภัยภูเบศร
ชมคลิปเต็มได้ที่ https://www.youtube.com/watch?v=qyeKRQ1NIeg
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี