เมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 2568 ที่ทำเนียบรัฐบาล นายพิชัย ชุณหวชิร รองนายกรัฐมนตรี และรมว.คลัง แถลงภายหลังการประชุม ครม.นัดพิเศษ ว่า เมื่อเช้ามืดวันนี้ (1 ส.ค.) ได้รับแจ้งว่า อัตราภาษีสหรัฐอเมริกาที่ไทยได้คือ 19% โดยได้มีการนำสิ่งที่เรายื่นข้อเสนอไปซึ่งเป็นข้อตกลง แต่ไม่ได้เป็นข้อผูกพัน เป็นเพียงหลักการใหญ่ๆ ว่า เราตกลงอะไรกันไว้แล้วบ้าง โดยจะไปลงรายละเอียดในสัญญาแต่ละเรื่อง มาให้ ครม.รับทราบ ซึ่งที่ประชุม ครม.ได้รับทราบทั้งหมดและให้ความเห็นชอบ และหลังจากนี้สิ่งที่เป็นข้อตกลงในเบื้องต้นก็จะมีการเผยแพร่จากทางสหรัฐฯ หลังจากนี้เราจะนำเอาข้อตกลงดังกล่าว ซึ่งเป็นกรอบใหญ่ๆ ที่นำไปสู่การเจรจา และคงจะต้องมีการเจรจากันต่อไป นี่ยังเป็นครั้งที่ 1 ที่ได้ตกผลึกกัน ส่วนการลงรายละเอียดนั้นคงจะลงรายละเอียดในเร็ววัน เพราะเขาแจ้งมาว่าทันที่ทำเรื่องนี้เสร็จเขาอยากจะหารือต่อเลย

ผู้สื่อข่าวถามว่า ขั้นตอนหลังจาก ครม.อนุมัติแล้ว จะเป็นอย่างไรต่อ นายพิชัย กล่าวว่า พอเราได้กรอบมาแล้วก็จะเอาไปนั่งเจรจา เพื่อนำมารายละเอียดในสัญญาที่มากขึ้น โดยจะใช้เวลาสักระยะหนึ่ง ส่วนหลายๆ อย่างที่ยังเปิดไว้ เช่น ที่เราจะซื้อเขา เขาจะส่งเข้ามา มันมีกติกาอย่างไร รวมถึงเรื่องสำคัญคือ Rule Of Origin เรื่องถิ่นกำเนิดสินค้า ว่ากติกามันคืออะไร  เมื่อถามถึงขั้นตอนที่จะเข้าที่สู่การพิจารณาของสภาฯ นายพิชัย กล่าวว่า รายละเอียดมันเยอะ คงจะต้องทำให้เร็วที่สุด สังเกตหรือไม่ว่า ที่เขาประกาศมาหลายประเทศจะมีกรอบคล้ายๆ กัน มีแค่เฉพาะบางประเด็นเท่านั้นที่มีแค่ประเทศนั้นๆ ตนเชื่อว่าที่ได้เจรจาไป เขาก็คงดูประเทศอื่นๆ ที่เจรจาร่วมด้วยว่าแตกต่างกันอย่างไร

เมื่อถามว่า มีการพูดคุยกันถึงเรื่องช่วยผู้ประกอบการไทยหรือไม่ นายพิชัย กล่าวว่า เรื่องช่วยผู้ประกอบการวันนี้เราไม่ได้พูด แต่วันนี้เราได้แจ้งว่าเราได้เตรียมเรื่องที่จะช่วยเอาไว้แล้ว ตามแต่ความจำเป็นที่เกิดขึ้นของแต่ละลักษณะของธุรกิจ เมื่อถามย้ำว่า วงเงินที่ต้องใช้ประมาณ 2 หมื่นล้านบาทใช่หรือไม่ นายพิชัย กล่าวว่า เงินมี 2 ประเภท ในส่วน Soft Loan สินเชื่อดอกเบี้ยต่ำ ช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมามีหลายคนยังไม่กล้าผลิตและไม่กล้าส่งออก เพราะไม่รู้ว่าจะไปเจออัตราภาษีเท่าไหร่ จึงไม่ได้ส่งไป ดังนั้น การส่งออกก็ชะลอไปในช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา ซึ่งอาจจะเป็นสินค้าที่เก็บไว้ในสต็อก และการผลิตหยุดไปชั่วคราว วันนี้พอรู้แล้วคิดว่าทางผู้ประกอบการคงจะมีการซื้อขายกันได้แล้ว เพราะรู้แล้วว่าต่อไปจะส่งไปในอัตราภาษีเท่าไหร่ เท่าที่ตนทราบ เขาคงจะรับทราบเหมือนเราว่าใครที่ส่งก่อน 7 ส.ค.นี้ ก็ยังได้อัตราเดิม คือ 10% แต่หลังจากวันที่ 7 ส.ค.เป็นต้นไป ก็จะหยุดที่ 19% เมื่อทุกคนรู้ก็คงจะเร่งส่งออกกันแล้ว

ผู้สื่อข่าวถามว่า แหล่งที่จะใช้เยียวยามาจากแหล่งใดบ้าง นายพิชัย กล่าวว่า อย่างที่บอกคือ มี 2 ลักษณะคือ ต้องการเงินทุนหมุนเวียนชั่วคราวก่อนที่จะส่งออก เพราะมีสต็อกค้างไว้ การส่งออกล่าช้า ตรงนี้อาจจะสักพักหนึ่ง เวลาสั้นๆ 6 เดือน หรือ 1 ปี ส่วนอีกอันคือ ต้องแก้ปัญหาระยะยาว จากที่เราส่งออกไป หรือจะแก้ปัญหาอะไร วันนี้เราต้องแก้ปัญหา 2 เรื่องคือ ต้องเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน เพราะฉะนั้น เราอาจจะต้องดูว่าส่วนไหนสู้ไม่ได้เรื่องอะไร ทำอย่างไรจะปรับปรุงได้ ถือโอกาสตรงนี้ในการจะเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน วันนี้เราทำงานร่วมกับสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย หอการค้า เพื่อจะดูเป็นแต่ละชนิดของประเภทธุรกิจ

เมื่อถามว่า ในส่วนของภาษีที่ส่งออกส่วนใหญ่เรารู้กันแล้ว แต่ที่สหรัฐฯจะส่งเข้ามาในประเทศไทยในอัตรา 0% จะมีขั้นตอน ลำดับการอย่างไร และจะเริ่มเมื่อไหร่ นายพิชัย กล่าวว่า จะเกิดผลต่อเมื่อไปผ่านที่สภาฯแล้ว ตอนนี้ยังไม่เกิด เราต้องมีขั้นตอนในเรื่องของเวลา คำว่า 0% บางทีมันก็ไม่ได้ 0% ทันที หรือบางชนิดก็ 0% ทันที ซึ่งพวกที่ 0% ทันทีส่วนใหญ่เป็นประเภทที่เราให้ประเทศอื่นๆ ที่ไม่ใช่สหรัฐฯส่งมาที่เรา เขาก็พร้อมที่จะเป็น 0% อยู่แล้ว ส่วนพวกไหนที่ยังไม่พร้อมก็ขอเวลาออกไปก่อน อีกประเภทคือ ถ้าจะเข้ามา เราให้เข้ามาได้ อาจจะ 0% หรือไม่ 0% ก็ได้ แต่เราขอเป็นการจำกัดปริมาณไว้ ให้เท่าที่จำเป็น

เมื่อถามว่า 0% ทางสหรัฐฯมีข้อจำกัดหรือไม่ว่า ต้องมีเวลาแค่ไหน นายพิชัย กล่าวว่า ไม่มีกำหนด รอให้เขากับเราตกลงกันเรียบร้อยก่อน เสร็จเมื่อไหร่ และเราเอาเข้าตามขั้นตอนกฎหมายเราแล้ว ค่อยว่ากัน

ทั้งนี้ นายพิชัย กล่าวอีกว่า ที่ประชุมเห็นชอบร่างถ้อยแถลงร่วมไทย-สหรัฐฯ เพื่อใช้ดำเนินการเกี่ยวกับข้อตกลงภาษีทางการค้ากับรัฐบาลสหรัฐฯ หลังจากทางประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ได้ประกาศอัตราภาษีศุลกากรตอบโต้ (Reciprocal Tariffs) สินค้าของไทยในอัตรา 19% สำหรับขั้นตอนต่อจากนี้ รัฐบาลจะเร่งลงรายละเอียดรายสินค้า โดยเฉพาะรายการสินค้าที่ไทยจะเรียกเก็บภาษีกับสหรัฐฯ ในอัตรา 0% ซึ่งมีอยู่หลายรายการ ซึ่งบางรายการจะได้รับภาษี 0% ทันที แต่บางรายการจะขอเวลาในการปรับตัวให้มีความพร้อมก่อน รวมทั้งบางรายการที่จำเป็นต้องกำหนดโควต้า คาดว่า รายละเอียดทั้งหมดนี้ จะใช้เวลานานกว่า 1 เดือน จึงจะได้ข้อสรุป และมีผลบังคับใช้ โดยรายละเอียดทั้งหมดจะเสนอเข้าสู่ขั้นตอนการพิจารณาของรัฐสภาด้วย

นายพิชัย กล่าวว่า ข้อเสนอของไทยที่ได้ยื่นไปยังสหรัฐฯ ก่อนที่จะมีการประกาศอัตราภาษีนำเข้าที่ 19% เป็นข้อตกลงที่ยังไม่มีข้อผูกพันตามกฎหมาย เป็นเพียงหลักการใหญ่ที่ได้ตกลงกันไว้เบื้องต้นในชั้นการเจรจา ซึ่งจะต้องมีการลงรายละเอียดออกมาเป็นรายสัญญาทุก ๆ เรื่อง ดังนั้น รัฐบาลได้จึงนำข้อเสนอทั้งหมดมารายงานต่อที่ประชุม ครม.นัดพิเศษ ครั้งนี้ และจัดทำเป็นร่างถ้อยแถลงร่วมไทย-สหรัฐฯ ซึ่งที่ประชุมครม.ได้มีมติเห็นชอบแล้ว

"หลังจากครม.เห็นชอบร่างถ้อยแถลงร่วมไทย-สหรัฐฯ แล้ว สิ่งเป็นข้อตกลงเบื้องต้นคงมีการเผยแพร่จากทางสหรัฐฯ โดยจะนำข้อตกลงทั้งหมดมาเจรจา เพื่อนำไปสู่การทำเป็นสัญญาในระยะต่อไป เพราะตอนนี้ถือเป็นขั้นตอนครั้งที่ 1 ที่จะต้องลงรายละเอียดในเร็ววัน เพราะสหรัฐฯ ได้แจ้งมาว่าทันทีที่เสร็จเรื่องนี้ก็อยากหารือต่อทันที" นายพิขัย กล่าว

รองนายกฯ และรมว.คลัง กล่าวว่า ในรายละเอียดของการเจรจาเรื่องต่างๆ เช่น การซื้อสินค้าจากสหรัฐฯ จะมีกติการ่วมกันอย่างไร เช่นเดียวกับกฎว่าด้วยถิ่นกำเนิดสินค้า (Rule of Origin) จะต้องมาตกลงกันอีกครั้งว่าจะมีแนวทางอย่างไรด้วย  
เมื่อถามถึงแนวทางการช่วยเหลือผู้ที่ได้รับผลกระทบจากภาษีสหรัฐฯ นั้น นายพิชัย กล่าวว่า รัฐบาลได้จัดเตรียมมาตรการรองรับแล้วตามความเป็นที่เกิดขึ้นของลักษณะธุรกิจ ส่วนแหล่งเงินที่จะนำมาใช้ช่วยเหลือหลัก ๆ ทั้งการจัดหาสินเชื่อดอกเบี้ยต่ำ (Soft loan) เพื่อเป็นเงินทุนหมุนเวียนชั่วคราวสำหรับการส่งออก อีกส่วนคือผ่านกองทุนเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน เพื่อแก้ไขปัญหาระยะยาวล่าสุดรัฐบาลอยู่ระหว่างการหารือกับสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย และหอการค้าไทย เพื่อพิจารณาแนวทางช่วยเหลือเป็นรายกลุ่ม หรือเป็นประเภทธุรกิจด้วย

- 006