วันที่ 30 ตุลาคม 2568 นายจาตุรนต์ ฉายแสง สส. บัญชีรายชื่อพรรคเพื่อไทย โพสต์เฟซบุ๊ก ระบุว่า "การใช้เสียงข้างมากกำจัดผู้เห็นต่างหรือฝ่ายตรงข้ามทางการเมืองได้โดยง่าย เป็นอันตรายต่อระบบรัฐสภาอย่างมาก ขัดหลักประชาธิปไตยและหลักนิติธรรม"

การที่วุฒิสภามีมติด้วยเสียงข้างมากให้ถ้อยคำวิจารณ์การคัดเลือกบุคคลเข้าเป็นกรรมาธิการพัฒนาการเมืองฯ ของ อาจารย์นันทนา นันทวโรภาส เข้าข่าย “ผิดจริยธรรมร้ายแรง” และสมควรส่งให้ ป.ป.ช. ชี้ขาด ซึ่งหาก ป.ป.ช. รับและเห็นว่าฝ่าฝืนจริยธรรมร้ายแรง จะต้องเสนอให้ศาลฎีกาวินิจฉัยต่อไป ผลลัพธ์ปลายทางอาจรุนแรงถึงขั้น “ตัดสิทธิทางการเมืองตลอดชีวิต” ได้สะท้อนเรื่องมาตรฐานจริยธรรมที่ยังไม่มีมาตรฐานที่ชัดเจน แต่กลับใช้ดุลยพินิจทางการเมืองที่ขาดความชอบธรรมในการตัดสิน

การเพิกถอนสิทธิทางการเมืองตลอดชีวิตซึ่งเกิดมาแล้วในหลายกรณี จะเห็นได้ว่าล้วนกระทบกับหลักสิทธิมนุษยชนภายใต้ ICCPR โดยเฉพาะมาตรา 25 ที่ระบุว่า การจำกัดสิทธิทางการเมืองต้องสมเหตุสมผล ได้สัดส่วนกับโทษ ในกรณีนี้ก็เช่นกันซึ่งนอกจากเป็นการทำลายกันทางการเมืองแล้วยังจะสร้างบรรยากาศแห่งความกลัว และทำให้ สว.ขาดอิสระในการแสดงความคิดเห็น

ยิ่งไปกว่านั้น ในชั้นคณะกรรมการจริยธรรมวุฒิสภาซึ่งมี 22 คน มีจำนวนมากที่ สว.นันทนาเคยตั้งคำถามในกรณี “ฮั้ว สว.” ดังนั้นสว.เหล่านี้รวมถึง สว.ที่อาจารย์นันทนาเคยวิจารณ์ล้วนเป็น “คู่ขัดแย้งโดยตรง” ไม่ควรมีสิทธิ์ทำหน้าที่ในการพิจารณาหรือโหวตลงมติเลยด้วยซ้ำ กระบวนการที่เกิดขึ้นนี้จึงเป็นปัญหาใหญ่ในทางหลักการ

นี่จึงสะท้อนข้อบกพร่องของระบอบตรวจสอบถ่วงดุลภายใต้รัฐธรรมนูญปัจจุบัน ที่ถูกโฆษณาว่าจะ “ปราบโกง–คัดคนไม่ดีออกจากการเมือง” กลับกลายเป็นกติกาที่เปิดช่องให้เสียงข้างมากในสภาใช้เป็นอาวุธกำจัดคู่แข่ง ขณะที่ดัชนีคอร์รัปชันไม่ได้ดีขึ้นอย่างที่อ้างกัน จึงปัญหาคือโครงสร้างกติกาที่บิดเบี้ยว

ดังนั้นการเดินหน้าแก้รัฐธรรมนูญทั้งในส่วนโครงสร้างอำนาจและมาตรฐานจริยธรรมให้สอดคล้องหลักประชาธิปไตยและการตรวจสอบได้ จึงไม่ใช่ทางเลือก หากเป็นเงื่อนไขขั้นต่ำเพื่อให้การเมืองไทยกลับมาอยู่ใต้หลักนิติธรรมและทำให้อธิปไตยของประชาชนจริง ๆครับ