lนกไม่มีขน คนไม่มีเพื่อนย่อมขึ้นที่สูงลำบาก

แต่หากจะพูดตามความเป็นจริง คือ “คนไม่มีเพื่อนไม่สามารถขึ้นไปสู่ความสำเร็จได้ และอยู่ไม่ได้ในสังคม”

 มนุษย์ เป็นสัตว์สังคม คือ อยู่ด้วยตัวคนเดียวไม่ได้ ต้องอาศัยผู้คนในสังคม

ทั้งในเรื่องการกิน การอยู่ การใช้ชีวิต การมีชีวิต การเกิด แก่ เจ็บ และตาย

ดังนั้น เราจำเป็นต้องมีครอบครัว มีเพื่อนมิตร และผู้คนหลากหลาย ในการดำรงอยู่ในสังคมและสำหรับ “เพื่อน และความเป็นเพื่อน มิตรภาพ” มีความสำคัญยิ่ง และเราต้องสร้างขึ้นด้วยความรัก  ความเข้าใจ ความจริงใจ และความปรารถนาดีต่อกัน

lที่มาของความเป็นเพื่อน ที่อยากจะเขียนเรื่อง “เพื่อนแท้ & มิตรภาพ” มาจาก อย่างน้อย ๒ ประเด็น

๑.อ่านหนังสือธรรม และหนังสือวิชาการ เกี่ยวกับ “เพื่อน” (มิตร) ที่กล่าวถึง “มิตรแท้ และมิตรเทียม” และ ฯลฯ ดูออกมา เป็นลักษณะของหลักการ ที่เป็นนามธรรม หรืออาจจะเป็นรูปธรรม

แต่ก็ออกไปในเชิงอุดมคติ  ที่มิใช่เป็นสภาพความเป็นจริงในสังคม หรือว่า เราสามารถเลือกคบ เพื่อนที่ดีแท้ ได้จริงตลอดไปฤาเพราะสรรพสิ่ง หรือแม้แต่เพื่อน ก็มีการเปลี่ยนแปลงไป ตามสถานการณ์สังคมและสภาพของเพื่อน หรือ ของเราเอง ก็มีการเปลี่ยนแปลง

๒.อีกประการหนึ่งในสถานการณ์ปัจจุบันที่มีความขัดแย้งทางความคิดและทางการเมืองสูงและรุนแรงเพื่อนที่เคยสนิทสนมรักใคร่กันมีบางส่วนมาขัดแย้งกันในหลากหลายระดับ จนถึงระดับที่รุนแรงและวิพากษ์วิจารณ์กันหนัก ถึงกับไม่มองหน้ากัน ทำให้ความสัมพันธ์ และมิตรภาพเปลี่ยนแปลง แต่ก็มี “ความเป็นเพื่อน” ที่คงอยู่ด้วยความรักความเข้าใจในสถานการณ์การเมือง สังคม ร่วมกันและมีการพัฒนาตนเอง ในหลากหลายเรื่อง รวมทั้ง “ความเป็นเพื่อนที่ดี” ต้องคิดและทำอย่างไรต่อตนเอง ต่อเพื่อน และต่อสังคมส่วนนี้ เป็นส่วนที่งดงาม สร้างความรัก ความสุขใจ ให้แก่กันและกัน

lเรามาพิจารณา ในทางธรรม ในเรื่อง “มิตรเทียม & มิตรแท้”

ขอกล่าวโดยสรุป

มิตรเทียม ได้แก่ คน ๔ จำพวก ที่ขาดความรักความจริงใจต่อกัน และควรเว้นให้ห่างไกล คือ

1.คนปอกลอก     

2.คนดีแต่พูด

3.คนหัวประจบ และ

4.คนชักชวนในทางฉิบหาย

มิตรแท้ มิตร ๔ จำพวก คือ คนที่มีความรักความเข้าใจและความจริงใจต่อกันอย่างเสมอต้นเสมอปลาย

1.มิตรมีอุปการะ

2.มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์

3.มิตรแนะประโยชน์ และ

4.มิตรมีความรักใคร่

lเวลา คนจะกล่าวถึงเพื่อน มักจะออกมาในลักษณะนี้

lเพื่อนที่ดีควรมีลักษณะสำคัญดังต่อไปนี้

เก่งงาน เก่งคน เก่งคิด......ถ้าเรามีเพื่อนที่ดีตามลักษณะข้างต้นแล้ว รับรองว่าแม้ว่าเราจะมีปัญหาและอุปสรรคต่างๆ มากเพียงใดก็ตามเราก็จะสามารถผ่านมันไปได้อย่างแน่นอน

lหรือ ผู้นำมวลชนบางคน  จะพูดด้วยความภาคภูมิใจว่า “ผมไม่เสียเวลา คุยกับคนไม่เก่ง แต่จะใฝ่หาคุยกับเพื่อน หรือผู้ใหญ่ที่มีความสามารถสูงเพราะจะได้อะไรมากมาย”

lHow to การเลือกคบเพื่อนในยุค New Normal ยุคนี้สมัยนี้คบเพื่อนยังไงดี?!

1.เลือกเพื่อนที่เข้าใจมุขตลก อารมณ์ขัน และสิ่งที่เราต้องการสื่อสาร

2.เลือกคบเพื่อนที่อยู่ข้างเราในช่วงเวลาที่ยากลำบาก

3.เลือกคบเพื่อนที่ให้มากพอๆ กับที่ได้รับจากเรา

4.เลือกเพื่อนที่เข้าใจความเชื่อ ความศรัทธา หรือแนวคิดของเรา

5.เลือกเพื่อนที่ชอบในสิ่งที่เราทำ

6.เลือกคบเพื่อนที่สามารถนำความสมดุลมาให้เราเวลาที่เราอ่อนแอได้

7.เลือกเพื่อนที่แบ่งปันเรื่องราวให้กันได้

8.เลือกเพื่อนที่ยินดีกับความสำเร็จของเรา

9.เลือกเพื่อนที่กระหายในความรู้

@ อาจจะสรุปได้ว่า

เพื่อนเก่ง หรือ เพื่อนที่ดี (ต่อเรา) เป็นเพื่อนที่เราควรจะคบหาแต่เพื่อนที่ไม่เก่ง หรือเพื่อนที่ไม่ดี เราไม่ควรคบ

คำถาม คือ ในชีวิตของเรา ที่ดำรงอยู่ในสังคมเราสามารถเลือกคบ เพื่อนที่ดีเก่ง และไม่คบกับคนไม่ดี ฯลฯ ได้จริงฤา

lในเรื่องของความเป็นเพื่อน เพื่อนที่จะเป็นเพื่อนแท้ได้นั้น

สิ่งที่คนเรา มักละเลย ไม่พูดถึง คือ “เพื่อนแท้ เราต้องสร้างขึ้น”

โดย

1.เริ่มต้นที่ตัวเรา

2.แล้วไปต่อที่ตัวเพื่อน คือ การกระทำต่อ หรือการให้เพื่อน

lเริ่มที่ตัวเรา

1.เราต้องแสวงหา หรือมีความรู้ที่ถูกต้อง เกี่ยวกับตัวเรา และสังคม (หรือการมีเพื่อน)

2.เข้าใจและเห็นความสำคัญในชีวิต ของ “การมีเพื่อน” รวมทั้งการเข้าใจเพื่อน ทั้งเพื่อนดี และเพื่อนที่คิดต่างไป เพราะอะไร? เพื่อนมีคุณค่า ทั้งทางตรงและด้านกลับ

lเพื่อนดี ให้แง่คิด คำแนะนำที่ดี

lเพื่อนไม่ดี ให้บทเรียน

3.ลงแรงคิด ในการสร้าง “ความเป็นเพื่อน”

4.เราต้องให้ และแนะนำเพื่อนไปในทางที่ดีที่ถูกที่ควร (เท่าที่ทำได้)

5.สรุปบทเรียน และนำไปปรับปรุง (ในส่วนของตนเอง) รวมทั้งการพัฒนาทำให้ดีขึ้น 

lการสรุปบทเรียนของตัวเองเกี่ยวกับเพื่อน

1.ผมเป็นคนมีเพื่อนมาก

ตั้งแต่เพื่อนบ้าน เพื่อนโรงเรียนอรุโณทัย อัสสัมชัญลำปาง 2507

เพื่อนเตรียมอุดมศึกษาพญาไท (ตอ.28) และวิศวะและจุฬาฯ  2510

เพื่อนข้าราชการ กทม. 2515 เพื่อนพระนวกะ ที่บวชเข้าพรรษาที่วัดชลประทานรังสฤษดิ์ 2517

เพื่อนร่วมการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย (ที่แท้จริง) ปี 2516 2517 2518 2519

เพื่อนชาวพรรคสังคมนิยมแห่งประเทศไทย พคท. และพรรคพลังธรรม

เพื่อนร่วมต่อสู้ในเหตุการณ์ พฤษภาคม 2535 พันธมิตร 2549-51 กปปส. 2556-2557 ฯลฯ

ปัจจุบัน คือ เพื่อนชาวหมู่บ้านภาณุ ที่ผมอยู่ (ก่อนหน้านี้ เพื่อนชาวแฟลต 8 ชั้น ดินแดง)

2.ผม ถูกสอน โดย พ่อแม่ ครู พระ และพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย

ให้ “รัก จริงใจ ให้ ซื่อสัตย์ เสียสละ และเข้าใจ” เพื่อนความรักฉันสหาย และ มิตรภาพระหว่างกันธรรม คุณธรรม เป็นหัวใจ ที่ทำให้เราทำได้ เช่นนี้การหมั่นสรุปบทเรียนที่ผ่านไป แล้วปรับปรุงแก้ไข พัฒนาตน เป็นแก่นแท้ของการเป็นเพื่อนที่ดี

3.ผมได้จากเพื่อน (และแผ่นดิน) และผมได้กลับคืนให้เพื่อนหลายสิบเท่าทวีคูณ

โดยเฉพาะ “เพื่อนพ้องน้องพี่” และ “เพื่อนร่วมแผ่นดิน” เพราะผมมีเงื่อนที่ดี คือ  “ประหยัดมัธยัสถ์ ใช้ชีวิตเรียบง่ายพอเพียง”ผมมีชีวิตอยู่ด้วย ความรักและความสุข ไม่ค่อยทุกข์ หรือทุกข์มีน้อยลง

4.เงินและเวลา 

ที่มีที่ได้มา แบ่งเป็นสัดส่วนกว้างๆ คือ

ใช้เอง ๑ ส่วน ครอบครัวพี่น้อง ๑ ส่วน เพื่อนมิตรและคนทุกข์ขาดแคลน และแผ่นดิน ๒ ส่วน

เรื่องเวลา ในแต่ละวัน ต้องแบ่งเวลาให้กับสังคม ในหลากหลายรูปแบบการแสวงหาข่าวสารข้อมูลที่ถูกต้อง การนำเสนอแนวคิดที่เป็นจริงการไปเยี่ยมเยือนเพื่อนมิตรที่ ทุกข์ ป่วยหนัก และงานศพ

5.การศึกษา และพยายามเข้าใจเพื่อนมิตร ที่คิดต่าง

แม้ในชีวิตจะ “ให้” แก่เพื่อนและมิตรสหาย ไม่น้อย ด้วยความรู้สึกง่ายๆ เป็นธรรมดา แต่ในช่วงที่มีความขัดแย้งทางความคิดสูง และใช้รูปแบบเนื้อหาที่หนักต่อตัวเอง แทบไม่มีปัญหา หลายเรื่องร้ายแรง เช่น ทางคดีการเมืองฯ ก็ยอมรับสภาพแม้จะเกิดความรู้สึกว่า “เราถูกปฏิบัติแบบไม่เหมาะสมและถูกต้อง อย่างที่ควรเป็น” แต่ต่อรัฐบาล หน่วยงานที่ทำหน้าที่ เพื่อรักษากฎกติกา และความสงบเรียบร้อยของบ้านเมืองโดยเฉพาะ ต่อ “สถาบันหลักของบ้านเมือง” ที่มีบุญคุณต่อบรรพบุรุษ ตัวเราและลูกหลานบางครั้ง มันยากมาก ที่จะรับ

แต่เมื่อใช้ สติปัญญา ความจริง สรุปบทเรียน มองภาพรวมทั้งหมดเราก็ค่อยๆ ผ่อนคลายลง และ กลับไปสู่สภาพปกติด้วยความเข้าใจ สาเหตุที่มา ที่ไป ของ “ความคิดเหล่านี้” และเห็นภาพในอนาคตว่า  “จะออกมาเป็นเช่นไร”

lหลักการ ในการปรับเปลี่ยนความคิดของคน (ตัวเอง) ใหม่

เพื่อที่จะสามารถพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างตัวคุณเองกับเหล่าเพื่อนแท้ให้เป็นมิตรภาพที่ยั่งยืนและมีความหมาย

1.การเข้าใจความเป็นจริงของสังคมไทย ในอดีต ปัจจุบัน และแนวโน้มในอนาคต

2.การรับรู้ ในข่าวสารที่เป็นจริง มีส่วนสำคัญไม่น้อย ในความคิดของเราและเพื่อนมิตร เพราะมันทำให้ความคิดและเกิดอารมณ์ที่รุนแรงขึ้น หากมีการสะสมข้อมูลที่เท็จมากๆ

3.เข้าใจ มิตรภาพ ความรัก ความจริงใจ ความซื่อสัตย์ การเคารพตนเองและผู้อื่น และความไว้วางใจได้ความจริงใจทำให้เราสามารถพูดสิ่งที่คิดออกมาจากหัวใจได้อย่างตรงไปตรงมาการเคารพตนเองและผู้อื่นนั้นมีค่าตั้งแต่แรกเริ่มและสุดท้ายในความสัมพันธ์ในมิตรภาพของเรา

4.การให้กำลังใจ ให้ปัจจัย ให้คำแนะนำ ผู้อื่นในช่วงเวลาที่เขาทุกข์เป็นสิ่งกำหนดคุณภาพของเพื่อนที่ดี

5.หากเพื่อนยังมีอารมณ์และความคิดอคติที่ไม่ถูกต้องอยู่ก็ต้องปล่อยให้เขาสงบสติอารมณ์ด้วยตนเองไปก่อนไม่มีประโยชน์ที่จะให้ความคิดที่ถูกต้องเป็นจริงในช่วงนี้ เพราะจะทำให้เกิดการทะเลาะและไม่เข้าใจกันมากขึ้น

6.เราต้องเป็นฝ่ายเริ่มต้น ในการทำตัวให้เป็นเพื่อนที่ดีสำหรับเพื่อนที่คิดต่างโดยคิดถึงความเป็นเพื่อน และมิตรภาพ ที่มีมาอย่างยาวนาน

lวันนี้คุณมีเพื่อนกี่คน ได้เสริมสร้าง รักษา และพัฒนาความเป็นเพื่อนแล้วหรือยัง?