เทศกาลตรุษจีนนี้ ไหว้เจ้าให้ได้บุญ คนกินสบายใจได้อาหารปลอดภัย เลือกซื้ออาหารจากผู้ผลิตที่น่าเชื่อถือ สด สะอาด ถูกสุขอนามัย ปรุงประกอบตามหลักโภชนาการ อาหารที่ไหว้กลางแจ้งควรใช้ฟิล์มแรปป้องกันฝุ่นผงแมลง ย้ำไม่ควรอุ่นอาหารเกิน 2 ครั้ง เพื่อความปลอดภัยของคนในครอบครัวในช่วงเทศกาลที่สำคัญ

ศ.ดร.สิริชัย อดิศักดิ์วัฒนา ภาควิชาโภชนาการและการกำหนดอาหาร คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แนะนำว่า ช่วงเทศกาลตรุษจีน ซึ่งเป็นเทศกาลปีใหม่และกราบไหว้บรรพบุรุษของพี่น้องชาวจีน ที่ต้องจัดหาอาหารชั้นดีและหลากหลายมาใช้ในพิธี พร้อมทั้งนำอาหารหลังไหว้มารับประทานร่วมกันระหว่างพี่น้องและญาติในครอบครัว จึงจำเป็นต้องคำนึงถึงความปลอดภัยของอาหาร เพื่อให้ดีต่อสุขภาพ และดีต่อใจของทุกคน

หลักความปลอดภัยข้อแรก คือ ขั้นตอนการเลือกซื้อเนื้อสัตว์ สังเกตสีของเนื้อสัตว์ สีอมชมพู มีความสด ไม่มีกลิ่น หากเลือกซื้อที่ตลาดสด ร้านจำหน่ายต้องมีการดูแลเรื่องความสะอาด ปลอดภัย ในเรื่องของสัตว์ แมลง หากซื้อที่ห้างสรรพสินค้า หรือ ซูเปอร์มาร์เก็ต ควรอ่านฉลาก ดูวันผลิต วันเดือนปีที่หมดอายุ หรือตราสัญลักษณ์ที่แสดงความปลอดภัยของเนื้อสัตว์ เช่น "ปศุสัตว์ OK"

"ผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์ เนื้อสด ตามห้างสรรพสินค้า จะมีความสะอาดในระดับหนึ่ง การเลือกซื้อเนื้อควรใส่ถุงมือ ไม่สัมผัสเนื้อสัตว์โดยตรงอาจเกิดการปนเปื้อนได้ รวมถึงเป็นสาเหตุเกิดโรคระบบทางเดินอาหารได้" ศ.ดร.สิริชัย กล่าว

สำหรับข้อควรระวังที่สอง คือ กระบวนการป้องกันอาหารไหว้กลางแจ้งให้ปลอดภัย เนื่องด้วยสภาวะแวดล้อมในปัจจุบัน ทั้งฝุ่น ผง รวมถึงโลหะหนักเศษวัสดุต่างๆ ที่มองด้วยตาเปล่าไม่เห็นอาจปนเปื้อนมากับอากาศ ตลอดจนแมงหวี่ แมลงวันต่างๆ ที่จะมาเกาะและไข่บนอาหาร หรือแม้แต่เศษธูปที่อาจหล่นตกลงไปในอาหาร จึงควรป้องกันอาหารโดยใช้ภาชนะห่อหุ้มหรือใช้พลาสติกแรปหุ้มอาหาร ช่วยลดการปนเปื้อนและหลีกเลี่ยงการปักธูปลงบนอาหารโดยตรง และควรปักให้อยู่ห่างจากอาหาร

หลักความปลอดภัยข้อที่สาม เนื่องด้วยประเทศไทยเป็นประเทศเขตร้อน ทำให้อาหารเกิดการบูดได้ง่าย อาหารที่ไหว้เสร็จควรอุ่นร้อนหรือปรุงประกอบใหม่ก่อนรับประทาน และเก็บไว้ในอุณหภูมิช่องแช่เย็น ควรกินให้หมดภายในไม่เกิน 2 วัน และไม่ควรอุ่นอาหารซ้ำเกิน 2 ครั้ง นอกจากคุณค่าทางโภชนาการลดลงแล้ว ความร้อนเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดของเสียบางอย่างที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ โดยเฉพาะน้ำมันที่มันอยู่ในอาหารทอด ยิ่งอุ่นซ้ำหลายๆ ครั้ง จะเป็นการกระตุ้นให้น้ำมันเกิดการเปลี่ยนสภาพ กลายเป็นน้ำมันที่ไม่มีคุณภาพ เมื่อสัมผัสกับเนื้อสัตว์จะทำให้เนื้อสัตว์แปรสภาพไป เป็นต้นเหตุของการเกิดปัญหาสุขภาพขึ้นได้

ศ.ดร.สิริชัย กล่าวเพิ่มเติมว่า การปรุงประกอบอาหารที่ไหว้แล้ว ในอดีตทุกบ้านจะได้รับประทานอาหารสไตล์จีนที่มีความมันและเค็มมาก แต่ปัจจุบันยุคสมัยเปลี่ยนไป การปรุงประกอบอาหารไหว้ยังคงสไตล์จีนอยู่ แต่สามารถทำให้อาหารมีความเฮลตี้ได้มากขึ้น อย่างการใช้เครื่องปรุงรสต่างๆ ให้ลดปริมาณเกลือ น้ำปลา น้ำตาล ลง อาทิ เนื้อไก่ ซึ่งคนนิยมนำมาทำไก่รวนเค็ม สามารถเปลี่ยนเป็นอบได้ โดยเป็นวิธีการปรุงประกอบอาหารให้มีรสชาติดียิ่งขึ้นด้วย

ทั้งนี้ เป็ด ไก่ ส่วนใหญ่จะถูกนำมาต้มให้สุก แล้วค่อยนำมาปรุงอาหารประเภทต่างๆ สำหรับอาหารประเภทผัด ควรลดการใช้น้ำมันในการปรุง เพื่อสุขภาพที่ดี เช่น ใช้น้ำมันที่ทำมาจากพืชบางชนิดที่มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวในกลุ่ม โอเมก้า-3 โอเมก้า-6 กลุ่มนี้เป็นกลุ่มไขมันดี เช่น น้ำมันข้าวโพด น้ำมันคาโนล่า น้ำดอกทานตะวัน น้ำมันรำข้าว เป็นต้น จะทำให้สุขภาพหลอดเลือดของเราดีขึ้น

นอกจากนี้ การลดปริมาณน้ำมันลงโดยการใช้น้ำเพิ่มขึ้น หรือผัดกับน้ำ รวมถึงการทอดโดยที่ไม่ต้องใช้น้ำมัน อย่าง อบลมร้อน ไม่ต้องเพิ่มน้ำมันเข้าไปในกระบวนการทอด ทำให้อาหารดีต่อสุขภาพ คนกินเกิดความสบายใจ ทั้งนี้ควรเติมผักและผลไม้ลงในมื้ออาหารเพื่อให้ได้รับสารอาหารครบถ้วน ช่วยให้กินอาหารได้อย่างมีความสุขและมีสุขภาพที่ดีทั้งครอบครัว

- 006