นกโพระดกคอสีฟ้า Blue-throated Barbet เป็นนกประจำถิ่นของไทย ที่พบได้บ่อยและมีปริมาณปานกลาง ซึ่งจะพบชนิดย่อย Megalaima asiatima davisoni ได้ทางภาคเหนือและภาคตะวันตก ชนิดย่อยของ Megalaima asiatima laurentii พบได้ทางภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ส่วนชนิดย่อย Megalaima asiatima chersonesus พบได้ทางภาคใต้ตั้งแต่คอคอดกระลงไป

นกโพระดกคอสีฟ้าลักษณะลำตัวจะอ้วนป้อมตัวสีเขียว ขนาดประมาณ 23 ซม. บริเวณหน้า แก้มและใต้คอสีฟ้า ที่บริเวณหน้าผากและท้ายทอยมีสีแดง ส่วนกลางกระหม่อมมีแถบสีดำพาดตามขวางยาวลงมาถึงขอบตาบน มีแต้มสีแดงตรงช่วงด้านข้างอกบน มีปากใหญ่หนาสีน้ำตาล ปลายแหลมสีออกน้ำตาลดำ และมีขนแข็งๆ สีดำที่โคนปากหลายเส้น ปีกและหลังมีสีเขียวเข้ม หางสั้นสีเขียว ขาและนิ้วเท้าสีน้ำตาลออกส้มอ่อน นกทั้งสองเพศมีสีสันเหมือนกัน เราจะพบนกชนิดนี้ได้ตามป่าดงดิบเขา และป่าดงดิบแล้ง มันมักหากินอยู่ตามลำพัง แต่บางครั้งเราอาจพบหากินกันเป็นกลุ่มเล็กๆ อาหารจะเป็นพวกผลไม้ลูกไม้สุก เช่น ลูกไทร ลูกตะขบป่า ลูกหว้า แมลงและตัวหนอนที่เดินตามกิ่งไม้ที่เจ้าโพระดกคอสีฟ้าเกาะอยู่

ช่วงฤดูผสมพันธุ์จะอยู่ราวเดือนมีนาคม ถึงเดือนมิถุนายน เรามักจะได้ยินเสียงร้องของนกชนิดนี้ตลอดเวลาทั้งวัน ร้องดัง “โต้ก..กา...โรก..โต้ก...กา..โรก...เมื่อตัวหนึ่งร้อง ตัวอื่นได้ยินจะขานรับกันไป นกตัวผู้และตัวเมียจะช่วยกันสร้างรังด้วยการขุดเจาะโพรงที่ลำต้นไม้หรือตามกิ่งไม้ใหญ่ อยู่ใต้กิ่งไม้มีใบไม้ปิดบังตาสัตว์อื่นไว้ หรืออาจใช้โพรงรังเก่าของตัวเอง วางไข่ครั้งละ 3-4 ฟอง ทั้งสองเพศผลัดกันฟักไข่ ประมาณ 14-15 วัน ทั้งพ่อนกและแม่นกช่วยกันเลี้ยงลูกอ่อนอีกประมาณ 30 วัน จนลูกนกขนขึ้นสมบูรณ์และแข็งแรงดีแล้วจะเริ่มหัดบินอยู่ไม่ไกลจากรังนัก กระทั่งบินได้คล่องแคล่วแล้ว จึงแยกออกจากรังไปหากินกันตามลำพังและจับคู่สร้างรังกันเองใหม่ต่อไป

ปัญจพร ศรีบุญช่วย

ฝ่ายเทคโนโลยีสิ่งแวดล้อมและทรัพยากร

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย