โรคลมแดด หรือ HEAT STROKE ที่มาพร้อมกับอากาศร้อนๆ ในประเทศไทยนั้นนอกจากจะส่งผลกระทบต่อคนแล้ว เจ้าสัตว์เลี้ยงของเราก็ได้รับผลกระทบไปด้วย ฮีทสโตรก คือ สภาวะช็อกเมื่อร่างกายของสุนัขมีอุณหภูมิสูงถึง 41-42 องศา สุนัขจะเริ่มเหงื่อออกสูญเสียการควบคุมร่างกาย ไม่ค่อยรู้สึกตัว ชัก กล้ามเนื้อสั่น โคม่า เกิดผลกระทบต่อหัวใจ สมอง ตับและเริ่มมีอาการไตวาย เกล็ดเลือดต่ำ มีจุดหรือจ้ำเลือดออก ปัสสาวะ อุจจาระและอาเจียนเป็นเลือดมีความเสี่ยงสูงต่อการเสียชีวิต

อันที่จริงแล้วนั้นการระบายความร้อนของสุนัขมีความแตกต่างกับมนุษย์เนื่องจากสุนัขนั้นมีต่อมเหงื่อน้อย โดยอยู่แค่บริเวณฝ่าเท้าเท่านั้น โดยทั่วไปแล้วจะระบายความร้อนผ่านทางการหายใจ เมื่ออากาศร้อนมากๆ ดื่มน้ำน้อยหรืออยู่บริเวณอากาศไม่ถ่ายเทจะทำให้เกิดภาวะฮีทสโตรกได้ วิธีป้องกันเพื่อลดสภาวะฮีทสโตรกที่อาจเกิดกับสุนัขของท่านนั้นสามารถทำได้โดยหลีกเลี่ยงให้สุนัขเผชิญแสงแดดเป็นเวลานาน ให้สุนัขอาศัยอยู่บริเวณที่อากาศถ่ายเทและไม่อบอ้าว เตรียมน้ำดื่มสำหรับสุนัขให้เพียงพอ และหากสังเกตเห็นว่าสุนัขเริ่มระบายความร้อนไม่ทัน ให้หาน้ำให้สุนัขค่อยๆ ดื่มแต่น้อย และห้ามเอาผ้าชุบนำเย็นมาคลุมตัวสุนัขเพราะจะทำให้ระบายเหงื่อไม่ได้ ที่สำคัญห้ามนำสุนัขไปแช่น้ำเย็นเด็ดขาดเพราะอาจทำให้เกิดอาการช็อกได้ ทั้งนี้ หากสุนัขมีอาการเริ่มต้นที่สงสัยว่าอาจเกิดภาวะฮีทสโตรกควรรีบพาไปพบสัตวแพทย์ เคยมีการวิจัยปัจจัยทางชีวภาพการเกิดสภาวะฮีทสโตรกในลิงพบว่าหนึ่งในนั้นมีโปรตีนที่เกี่ยวข้องคือ Heat shock protein(HSPs) เมื่อมีการชักนำให้เกิดการผลิตโปรตีนชนิดนี้ ทำให้พบอัตราการรอดตายจากสภาวะฮีทสโตรกที่ต่ำ และพบว่าในกลุ่มที่รอดชีวิตนั้นมีการ recover ของปริมาณ Serum HSP72 (eHSP72) เร็วภายใน 24 ชั่วโมงโปรตีนชนิดนี้จึงสามารถใช้เป็นตัวชี้วัดทางชีวภาพ (biomarker) ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม รวมทั้งในมนุษย์ด้วย

ปกฉัตร กุศลกรรมบถ

ศูนย์ความหลากหลายทางชีวภาพ

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย