จากคำกล่าว…คนที่ไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ…เป็นคำกล่าวที่ทุกคนอยากได้อยากมี เพราะคำคำนี้ เป็นคำที่วิเศษยิ่งนักทุกคนต้องการมีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บทั้งหมดทั้งปวง ไม่ต้องเสียทรัพย์ที่ต้องแลกกับปัจจัยสี่ นั่นคือ ยารักษาโรค

ยานับเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับชีวิตและเป็นหนึ่งในปัจจัยสี่ที่สำคัญของมนุษย์ จากความเจริญก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในปัจจุบันเป็นผลทำให้การพัฒนาและการคิดค้นยาชนิดใหม่เกิดขึ้นอย่างมากมาย และส่งผลให้อัตราการเจ็บป่วยและอัตราการตายของประชาชนลดลง อายุขัยเฉลี่ยของมนุษย์ยืนยาวมากขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม ถึงแม้ว่า ยาจะมีคุณประโยชน์มากมาย แต่ก็สามารถที่จะก่อให้เกิดผลข้างเคียงหรืออาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาได้

Happiness and Health

ผู้ป่วยจำนวนไม่น้อยที่ยังรับประทานยาไม่ถูกวิธี ทำให้อาการป่วยที่ควรจะหายได้ในเวลาไม่กี่วันหลังจากการรับประทานยาก็กลับไม่หายสักที นั่นก็เป็นเพราะยาที่เรารับประทานเข้าไปทำงานได้อย่างไม่เต็มประสิทธิภาพจากการใช้ยาที่ผิดวิธีนั่นเอง วันนี้ผู้เขียนก็เลยนำข้อมูลดีๆ เกี่ยวกับการรับประทานยาที่ถูกต้องมาฝากกันค่ะ เมื่อมีอาการป่วยจะได้รับประทานกันได้ถูกวิธีค่ะ ซึ่งสามารถปฏิบัติได้ ดังนี้

วิธีรับประทานยาถูกต้องและปลอดภัยมีหลายรูปแบบ

1.ก่อนใช้ยาทุกครั้งต้องอ่านฉลากยาให้เข้าใจ อ่านให้ละเอียด และปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด

2.ใช้ยาให้ตรงกับโรค เพราะจะทำให้ไม่เป็นอันตราย

3.ไม่ซื้อยารับประทานเอง ควรพบหรือปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้งเมื่อจำเป็นต้องใช้ยา

4.ยาก่อนอาหาร ให้รับประทานก่อนอาหาร (รวมทั้งนม ขนม ผลไม้ ฯลฯ) ประมาณ 30 นาที

5.ยาพร้อมอาหารหรือหลังอาหารทันที ให้รับประทานอาหารครึ่งหนึ่งแล้วรับประทานยา จากนั้นจึงรับประทานอาหารต่อจนอิ่ม หรือรับประทานอาหารคำสุดท้ายแล้วรับประทานยาทันที

6.ยาหลังอาหาร ให้รับประทานหลังอาหารประมาณ 15-30 นาที

7.ยาระหว่างมื้ออาหาร ให้รับประทานยาก่อนหรือหลังอาหาร 1-2 ชั่วโมง โดยถ้าเลือกรับประทานยาเป็นก่อนอาหาร (หรือหลังอาหาร)แล้ว ครั้งต่อไปก็ต้องรับประทานก่อนอาหาร (หรือหลังอาหาร) ทุกครั้งของการรักษาคราวนั้นๆ

8.ยาก่อนนอน รับประทานก่อนเข้านอนประมาณ15-30 นาที

9.ทำเครื่องหมายหรือฉลากสี ลงบนขวดหรือซองยาแต่ละชนิดเพื่อช่วยให้การรับประทานยาง่ายขึ้น เช่น สีเหลือง สำหรับยาที่ต้องรับประทานตอนเช้า สีแดง สำหรับยาที่ต้องรับประทานตอนบ่าย หรือสีเขียว สำหรับยาที่ต้องรับประทานตอนเย็นหรือก่อนนอน

10.เขียนบันทึกเตือนความจำ การรับประทานยาติดไว้บนตู้ยา หรือบนตู้เย็น หรือบริเวณที่มองเห็นได้ชัดเจน

11.ยาตามอาการต่างๆ เช่น รับประทาน 2 เม็ดทุก 4-6 ชั่วโมงเวลาปวด หมายความว่ารับประทานครั้งละ 2 เม็ด เมื่อมีอาการปวด ถ้าต่อมามีอาการปวดอีกแต่ยังไม่ถึง 4-6 ชั่วโมง ยังไม่ควรรับประทานยานั้นซ้ำอีก เพราะอาจเกิดพิษจากยาเกินขนาดได้ ต้องรอให้ครบอย่างน้อย 4 ชั่วโมงจึงจะรับประทานยาครั้งต่อไปได้

12.ใช้ยาให้ถูกกับบุคคล ควรใช้ยาให้ถูกกับสภาพของบุคคลเพราะร่างกายของแต่ละคนไม่เหมือนกัน เช่น ยาที่ให้เด็กรับประทานต้องมีปริมาณไม่เท่ากับผู้ใหญ่

*หมายเหตุ : การลืมรับประทานยาครั้งหนึ่ง ให้รีบรับประทานทันทีที่นึกขึ้นได้ แต่ถ้าใกล้ถึงเวลามื้อต่อไปแล้วให้ข้ามมื้อที่ลืมไปเสีย อย่าเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่า ในมื้อต่อไปเป็นอันขาด

ดังนั้น เราควรใช้ยาให้ถูกต้องตามขนาดที่แพทย์หรือเภสัชกรกำหนดไว้และรับประทานยาเป็นประจำสม่ำเสมอตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด อย่าละเลยการรับประทานยาแม้แต่ครั้งเดียว

บุญเรียม น้อยชุมแพ

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย