วันอังคาร ที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2568
แนวหน้า
  • แนวหน้า
  • หน้าแรก
  • คอลัมน์
    • คอลัมน์วันนี้
    • คอลัมน์ออนไลน์
    • คอลัมน์การเมือง
    • คอลัมน์ลงมือสู้โกง
    • โลกธุรกิจ
    • ผู้หญิง
    • บันเทิง
    • Like สาระ
    • ดูทั้งหมด
  • ข่าวเด่น
  • พระราชสำนัก
  • การเมือง
  • โลกธุรกิจ
  • อาชญากรรม
  • กทม.
  • ในประเทศ
  • เกษตร
  • ต่างประเทศ
  • กีฬา
  • ผู้หญิง
  • บันเทิง
  • ยานยนต์
  • Like สาระ
หน้าแรก / กีฬา
วิทยาศาสตร์ สำหรับเยาวชน : ‘ผึ้งชันโรง’แมลงผู้ช่วยเกษตรกรปลูกกาแฟอาราบีก้า

วิทยาศาสตร์ สำหรับเยาวชน : ‘ผึ้งชันโรง’แมลงผู้ช่วยเกษตรกรปลูกกาแฟอาราบีก้า

วันอาทิตย์ ที่ 21 มีนาคม พ.ศ. 2564, 06.00 น.
Tag : ความรู้รอบตัว ความรู้เรื่องสุขภาพ โรคภัย วิทยาศาสตร์สำหรับเยาวชน
  •  

“ชันโรง” หรือ ผึ้งจิ๋ว (Stingless Bees) เป็นแมลงในกลุ่มเดียวกับผึ้ง แต่ไม่มีเหล็กไน พบได้ในทุกภูมิภาคของไทย ในไทยมีทั้งหมด 34 สายพันธุ์ ชื่อ ชันโรง (ชัน-นะ-โรง) หมายถึง โรงงานผลิตชัน เพราะผลิตชันได้ค่อนข้างเยอะ เมื่อก่อนเราเอาชันมาใช้อุดภาชนะ อุดฐานพระ ทำยาแผนโบราณ

แต่ยุคนี้เราพบว่าสารกลุ่มฟลาโวนอยด์ (Flavonoids)ซึ่งช่วยต้านอนุมูลอิสระ ต้านเชื้อโรค สร้างภูมิคุ้มกัน ยับยั้งเชื้อราและจุลินทรีย์ต่างๆ ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคผิวหนังหรือแผลอักเสบในช่องปากและคอ จึงนำมาใช้เป็นยารักษาแผลอักเสบในปาก สบู่ ยาสีฟัน สเปรย์ช่องปาก ลูกอม และสารสกัดผสมน้ำดื่ม


กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) โดยสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.) เผยผลวิจัยและพัฒนากาแฟอาราบีก้าครบวงจร ภายใต้การดำเนินงานตามนโยบาย BCG ประสบผลสำเร็จพบ “ผึ้งชันโรง” ซึ่งเป็นแมลงผสมเกสรในกลุ่มผึ้ง ต่อแตน มีบทบาทและประสิทธิภาพสูงสุดในการผสมเกสรดอกกาแฟให้มีรสชาติ กลิ่นหอม เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว พร้อมส่งเสริมการเพาะเลี้ยงและพัฒนาน้ำผึ้งเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ มุ่งรองรับสังคมผู้สูงอายุ

ทั้งนี้ ศูนย์เชี่ยวชาญนวัตกรรมเกษตรสร้างสรรค์ โดยสถานีวิจัยลำตะคอง ได้รับโจทย์จากกระทรวง อว. ให้ดำเนินโครงการวิจัยและพัฒนากาแฟอาราบีก้าแบบครบวงจร ภายใต้การดำเนินงานตามนโยบาย BCG ตั้งแต่การผลิตต้นน้ำ การบริหารจัดการดินและปุ๋ย การใช้ฮอร์โมนเพื่อแก้ปัญหาการออกดอกและติดผลไม่สม่ำเสมอ รวมถึงการจัดการหลังการเก็บเกี่ยวและเครื่องจักรที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการผลิต ตลอดจนการเพิ่มปริมาณผลผลิตและคุณภาพของกาแฟอาราบีก้าด้วยการใช้แมลงผสมเกสร

โดยคณะนักวิจัย วว. ได้ดำเนินโครงการฯ ณ หมู่บ้านขุนลาวตำบลแม่เจดีย์ อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงใหม่ บนเทือกเขาสูงกว่า 1,300 เมตร ซึ่งเป็นพื้นที่ป่าต้นน้ำ และเป็นพื้นที่ปลูกกาแฟอาราบีก้าแบบใต้ร่มเงาไม้ โดยไม่ใช้สารเคมีใดๆ ทำให้พื้นที่นี้มีความหลากหลายทางชีวภาพของทั้งพืชและสัตว์น้อยใหญ่มากมาย และที่สำคัญยังเป็นแหล่งรวมเหล่าแมลงผสมเกสรมากมายที่ทำให้ผลผลิตต่างๆ ติดผลได้มากขึ้น ช่วยให้เกษตรกรได้ผลผลิตมากขึ้น ซึ่งจากการดำเนินโครงการดังกล่าวคณะนักวิจัยพบว่า “ผึ้งชันโรง” ซึ่งเป็นแมลงผสมเกสรในกลุ่มผึ้ง ต่อแตนที่มีบทบาทและประสิทธิภาพสูงสุดในการผสมเกสรดอกกาแฟ ทั้งนี้การที่ผึ้งชันโรงออกมาเก็บน้ำหวานและเป็นการผสมเกสรให้ดอกกาแฟในคราวเดียวกันอย่างไม่ตั้งใจนั้น ทำให้ละอองเรณูจากเกสรตัวผู้ของดอกกาแฟถูกนำไปฝากไว้ยังเกสรตัวเมียเป็นจำนวนมาก จนเกิดการปฏิสนธิและติดผลทันที แม้ว่ากาแฟจะสามารถผสมตัวเอง (self pollination) หรือรังไข่สามารถเจริญไปเป็นผลอัตโนมัติ (autogamy) ได้อยู่แล้ว โดยไม่ต้องพึ่งการผสมข้าม (cross pollination)

แต่ก็มีงานวิจัยมากมายในต่างประเทศที่แสดงให้เห็นว่าการผสมเกสรข้ามโดยแมลงนั้นจะทำให้กาแฟมีคุณภาพมากขึ้น ที่สำคัญจากงานวิจัยในครั้งนี้คณะนักวิจัยยังพบว่าเมื่อมีแมลงผสมเกสรโดยเฉพาะผึ้งชันโรงเข้ามามีบทบาทสำคัญแล้วทำให้ผลเชอรี่กาแฟสุกแก่สม่ำเสมอมากขึ้น โดยชาวบ้านไม่ต้องเสียเวลาขึ้นเขาไปหลายครั้งเพื่อเก็บผลผลิตและไม่เสียเวลาในการคัดเลือกเฉพาะเชอรี่กาแฟที่สุกเท่านั้น จึงช่วยลดการปะปนของกาแฟที่ยังไม่สุกเต็มที่ ซึ่งจะส่งผลโดยตรงต่อรสชาติและกลิ่นของกาแฟ ทั้งนี้เมื่อได้เชอรี่กาแฟที่มีคุณภาพจากการดูแลของเกษตรกร พร้อมผู้ช่วยตัวจิ๋วอย่างผึ้งชันโรงแล้ว ทำให้ได้ผลผลิตกาแฟที่มีรสชาติและกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว โดยเฉพาะเมื่อนำกาแฟมาคั่วแบบอ่อน light roasted จะทำให้ได้รสชาติและกลิ่นของกาแฟมากที่สุด ดังนั้นกาแฟของหมู่บ้านขุนลาวป่าต้นน้ำแห่งนี้จึงมีกลิ่นหอมคล้ายดอกไม้ป่า ผสมกลมกลืนกับความรู้สึกของผลไม้ป่าที่หอมหวาน

อุปสรรคหลักๆ ที่ทีมคณะนักวิจัย วว. พบในการวิจัยนี้คือ สถานที่ของสวนกาแฟที่ตั้งอยู่บนเขาสูง คณะนักวิจัยจำเป็นต้องเดินเท้าจากหมู่บ้านบริเวณตีนเขาขึ้นไปยังสวนกาแฟที่ระดับความสูง 1,300 เมตรจากระดับน้ำทะเล เป็นระยะทาง วันละหลายกิโลเมตร กอปรกับช่วงระยะเวลาการบานของดอกกาแฟในระยะเวลา 1 ปี จะบานเพียงครั้งเดียวในเดือนเมษายน หลังจากตาดอกกระทบกับฝนแรก โดยที่ดอกกาแฟจะเบ่งบานให้แมลงผสมเกสรได้เชยชมเพียง 3 วันเท่านั้น ทำให้ทีมนักวิจัยต้องใช้เวลาช่วงวันหยุดสงกรานต์บนเขามาตลอดระยะเวลา 3 ปี

นอกจากนี้ เกษตรกรในหมู่บ้านขุนลาวก่อนหน้านี้ไม่มีความรู้เรื่องผึ้งใดๆ เลย กระทั่ง วว. เข้าไปทำงานวิจัยและแสดงให้ชาวบ้านได้เห็นว่า แมลงผสมเกสรประจำถิ่นตามธรรมชาตินั้นมีคุณค่าต่อพวกเขาอย่างไร การปลูกพืชแบบอินทรีย์จะเป็นการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพนี้ให้คงอยู่และให้ชาวบ้านได้ใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืนดังนั้น วว. จึงได้มีการส่งเสริมการเพาะเลี้ยงรังผึ้งชันโรงที่เป็นเพื่อนแท้ของเกษตรกร โดยติดตั้งรังผึ้งชันโรงเหล่านี้ใต้ร่มเงาไม้ในสวนกาแฟ นอกจากผึ้งชันโรงจะช่วยผสมเกสรให้กับดอกกาแฟและพืชผลชนิดอื่นๆ ที่ชาวบ้านปลูกสลับกันไปตามฤดูกาลแล้ว ยังทำให้ชาวบ้านสามารถเก็บน้ำผึ้งจากชันโรงเพื่อขายสร้างรายได้โดยที่ไม่ต้องไปตีรังจากธรรมชาติใดๆ

ทั้งนี้ ผลงานวิจัยโครงการงานวิจัยและพัฒนากาแฟอาราบีก้าแบบครบวงจร ได้ตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารระดับนานาชาติ International Journal of Science and Innovative Technology (IJSIT) Volume 3 Issue 1 แล้ว และทีมคณะนักวิจัย วว. ได้ต่อยอดงานวิจัยโดยการศึกษาคุณสมบัติพิเศษจากผึ้งชันโรงเหล่านี้ที่ถูกเลี้ยงในสวนกาแฟเกษตรอินทรีย์ เนื่องจากในผืนป่าเต็มไปด้วยพืชสมุนไพรมากมาย

ดังนั้น ผึ้งชันโรงที่เก็บอาหารจากพืชเหล่านี้จะผลิตน้ำผึ้งชันโรงที่มีคุณสมบัติในการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อการดูแลสุขภาพต่างๆ ได้ วว. จึงได้บูรณาการวิจัยเพื่อให้เกิดการวิจัยและพัฒนาต่อยอดมากขึ้น ศูนย์เชี่ยวชาญนวัตกรรมผลิตภัณฑ์สมุนไพร วว. จึงได้เข้ามามีบทบาทในการต่อยอดงานวิจัยในครั้งนี้ ด้วยการพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อการดูแลสุขภาพจากน้ำผึ้งชันโรง เช่น เจลสมานแผลจากชันโรง ครีมลดความหย่อนคล้อยใต้ดวงตาจากชันโรง รวมถึงเครื่องดื่มบำรุงในผู้สูงอายุจากชันโรง

ผลิตภัณฑ์จากน้ำผึ้งชันโรงอยู่ระหว่างการวิจัยและพัฒนาจะสำเร็จเป็นผลิตภัณฑ์พร้อมถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่เชิงพาณิชย์ในเร็วๆ นี้ นับเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับผลผลิตจากชันโรงด้วยองค์ความรู้วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมที่ วว. เชี่ยวชาญอย่างเป็นรูปธรรม และยังเป็นการพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อรองรับการเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยของประเทศไทยอีกด้วยจะเห็นได้ว่าผึ้งจิ๋วชันโรงนับเป็นผู้ช่วยคนสำคัญให้เกษตรกรและเป็นมิตรแท้ต่อสิ่งแวดล้อมอย่างแท้จริง

กองประชาสัมพันธ์

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.)

 

เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน

โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น

1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์

2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี

3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

  • วิทยาศาสตร์สำหรับเยาวชน : สาหร่ายสีนํ้าเงินแกมเขียว (Cyanobacteria) วิทยาศาสตร์สำหรับเยาวชน : สาหร่ายสีนํ้าเงินแกมเขียว (Cyanobacteria)
  • วิทยาศาสตร์ สำหรับเยาวชน : คาร์บอนฟุตพริ้นท์ คืออะไร วิทยาศาสตร์ สำหรับเยาวชน : คาร์บอนฟุตพริ้นท์ คืออะไร
  • วิทยาศาสตร์ สำหรับเยาวชน : เครื่องดื่มเสริมสุขภาพมังคุด วิทยาศาสตร์ สำหรับเยาวชน : เครื่องดื่มเสริมสุขภาพมังคุด
  • วิทยาศาสตร์ สำหรับเยาวชน : สิ่งมีชีวิตเล็กๆ ที่เรียกว่า‘ไลเคน’ วิทยาศาสตร์ สำหรับเยาวชน : สิ่งมีชีวิตเล็กๆ ที่เรียกว่า‘ไลเคน’
  • วิทยาศาสตร์ สำหรับเยาวชน : วุ้นนํ้ามะพร้าว (วุ้นสวรรค์) วิทยาศาสตร์ สำหรับเยาวชน : วุ้นนํ้ามะพร้าว (วุ้นสวรรค์)
  • วิทยาศาสตร์ สำหรับเยาวชน : นอนหลับสมดุล เป็นต้นทุนสุขภาพสากล (1)  (Sleep Equity for Global Health) วิทยาศาสตร์ สำหรับเยาวชน : นอนหลับสมดุล เป็นต้นทุนสุขภาพสากล (1) (Sleep Equity for Global Health)
  •  

Breaking News

เปิดปุ๊บล่มปั๊บ! ชาวเน็ตด่ายับ'เที่ยวไทยคนละครึ่ง'แอปล่มแต่เช้า

ภาพล่าสุด'เจนี่ เทียนโพธิ์สุวรรณ' เตรียมเข้าพิธีบวชสามเณรีในวันนี้

ด่วน!!! โปรดเกล้าฯ'ครม.อุ๊งอิ๊งค์ 1/2' 'นายกฯ'ควบ'รมว.วัฒนธรรม'

รวบแล้ว!! 2 ใน 7 คนร้ายปล้น 3.4 ล้านบาท ห้างดังย่านลาดพร้าว

Back to Top

ผู้ดูแลเว็บไซต์ www.naewna.com
webmaster นายปรเมษฐ์ ภู่โต
ดูแลรับผิดชอบข่าว/ภาพ/โฆษณา/ข้อมูลอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับเว็บไซต์
กรรมการบริษัทฯ, กรรมการผู้มีอำนาจ ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการนำเสนอข่าว/ภาพ/ข้อมูลใดๆในเว็บไซต์ทั้งสิ้น

Social Media

  • หน้าแรก |
  • เกี่ยวกับแนวหน้า |
  • โฆษณากับเรา |
  • ร่วมงานกับเรา |
  • ติดต่อแนวหน้า |
  • นโยบายข้อตกลง
Copyright © 2025 Naewna.com All right reserved