ในรอบเดือนที่ผ่านมา ถ้าไม่นับฟุตบอลโลกแล้วก็คงไม่มีข่าวไหนที่เป็นที่สนใจของคนทั้งโลกได้เท่ากับข่าวปฏิบัติการช่วยเหลือนักฟุตบอลเยาวชนและผู้ฝึกสอนทีมหมูป่าอะคาเดมีออกจากถ้ำหลวง วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน จังหวัดเชียงราย ผมเองก็ได้ติดตามและลุ้นให้ได้พบ เมื่อพบก็ยังลุ้นให้ทุกๆ คนออกมาได้โดยไว เพราะทุกนาทีที่ผ่านไปหมายถึงความอยู่รอดของทีมหมูป่าทั้ง 13 คน

ภารกิจช่วยเหลือในครั้งนี้ ทุกคนต่างกล่าวเป็นเสียงเดียวกันว่ามีความยากมากจนแทบจะเป็นไปไม่ได้เลย เหมือนกับการแก้ไขปัญหาการคอร์รัปชันในประเทศไทยที่แม้จะสู้กันมานานแล้วก็ยังไม่มีท่าทีว่าจะลดลงสักเท่าไหร่ แต่ในที่สุดเจ้าหน้าที่ก็สามารถแก้ไขสถานการณ์อันแสนยากนี้และพาหมูป่าทั้งหมดออกมาได้อย่างปลอดภัย ผมจึงคิดว่าเราน่าจะสามารถเรียนรู้อะไรจากเหตุการณ์นี้เพื่อนำไปใช้แก้ไขปัญหาที่ยากลำบากเช่นกันอย่างการคอร์รัปชันได้บ้าง และจึงขอสรุปปัจจัยของความสำเร็จดังนี้ครับ

1) รู้เร็ว แจ้งเร็ว แก้เร็ว ภารกิจช่วยเหลือทีมหมูป่านั้นเป็นภารกิจที่แข่งกับเวลา ตั้งแต่เจ้าหน้าที่วนอุทยานได้พบรถจักรยานจอดไว้หน้าถ้ำ จึงได้เข้าไปตรวจดูก่อน หลังจากนั้นจึงได้แจ้งกู้ภัย จนสุดท้ายได้มีการแก้ไขปัญหาได้อย่างทันท่วงที จะเป็นไปได้หรือไม่ว่าหากเกิดการคอร์รัปชันขึ้นแล้ว บุคคล ประชาชน หรือผู้ที่เกี่ยวข้องจะสามารถสังเกตความผิดปกติ หรือสามารถรู้ได้เร็วว่าเกิดการคอร์รัปชันแล้ว และเมื่อได้รู้ได้ทราบแล้ว ก็ต้องรู้ว่าจะไปแจ้งให้ใครทราบและจำต้องแจ้งให้ผู้ที่รับผิดชอบโดยเร็ว ทั้งนี้ระบบการรับแจ้งจะต้องมีการส่งข้อมูลไปยังผู้รับผิดชอบด้วยความเร็วเช่นกันไม่ให้เกิดคอขวด ผู้รับผิดชอบเองก็ต้องดำเนินการอย่างรวดเร็ว และแจ้งกลับมาที่ผู้ร้องเรียนอย่างเร็วด้วย ควรยึดถือว่า ยิ่งเร็วก็ยิ่งลดความเสียหายได้มาก ไม่ว่าจะเป็นความเสียหายในด้านงบประมาณภาครัฐ ต้นทุนและดอกเบี้ยในภาคเอกชน ไปจนถึงความเชื่อมั่น ไว้วางใจที่ลดลงในความยุติธรรมของภาครัฐ

2) ผู้มีอำนาจหน้าที่จริงจังในการแก้ปัญหา จะเห็นได้ว่าเมื่อเกิดเหตุการณ์ขึ้น ผู้มีอำนาจหน้าที่ที่มีส่วนเกี่ยวข้องตั้งแต่ระดับปฏิบัติการจนถึงระดับบริหารมีความจริงจังและเข้ามามีส่วนร่วมในภารกิจครั้งนี้ โดยเฉพาะในระดับบริหาร ทำให้ผู้ปฏิบัติงานมีขวัญและกำลังใจในการทำงาน โดยแต่ละท่านได้อำนวยการตลอดจนวางแนวทางให้แก่เจ้าหน้าที่ในระดับปฏิบัติงานจนเกิดความสำเร็จ

เช่นเดียวกันสำหรับปัญหาคอร์รัปชัน หากผู้ที่มีอำนาจหน้าที่นอกจากจะไม่คอร์รัปชันเองแล้ว ยังจริงจังในการแก้ไขปัญหาในองค์กรของท่านเอง ไม่ปิดตาหนึ่งข้าง หรือให้ความสำคัญกับพวกพ้องมากกว่าความถูกต้อง ก็จะเป็นตัวอย่างในการปฏิบัติ เป็นขวัญและกำลังใจที่ดีให้กับคนในองค์กรในการสู้กับปัญหาคอร์รัปชัน เป็นการสร้างสภาพแวดล้อมแห่งความสุจริต

3) การมีส่วนร่วมของภาคส่วนต่างๆ เหตุการณ์นี้เป็นหลักฐานสำคัญที่แสดงว่าความร่วมมือเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้การทำงานที่ยากเกิดความสำเร็จ และสิ่งที่เกิดขึ้นทั้งหมดในช่วง 18 วันนี้ เป็นข้อพิสูจน์ว่าคนไทยสามารถสร้างการมีส่วนร่วมของภาคส่วนต่างๆ ในการแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะได้เกิดการร่วมมือช่วยกันทั้ง ภาครัฐ ภาคเอกชน ภาควิชาการ ภาคประชาชน ภาคสื่อมวลชน องค์กรวิชาชีพ กองทัพ ผู้นำด้านความเชื่อศาสนา ศิลปิน นักกีฬา ทั้งในและต่างประเทศ ฯลฯ หากเราสามารถสร้างความร่วมมือเช่นนี้ในการต่อสู้กับปัญหาที่รุนแรงและเร่งด่วนเช่นกัน อย่างการคอร์รัปชันได้ โอกาสความสำเร็จก็จะเพิ่มขึ้นมากทีเดียว

4) การทำงานของสื่อที่เกาะติดสถานการณ์ สื่อทุกสำนักทั้งที่เป็นสื่อออนไลน์ และสื่อกระแสหลัก ช่วยกันเกาะติดสถานการณ์เพื่อนำข้อมูลมาสื่อสารต่อกับประชาชน ทำให้เกิดแรงกระเพื่อมทางสังคมครั้งยิ่งใหญ่ จนไปถึงระดับนานาชาติ จนนักคิดนักธุรกิจชื่อดังอย่างอีลอน มัสก์ ยังรู้เรื่องและช่วยคิดหาวิธีแก้ไขปัญหา ดังนั้น หากสื่อร่วมกันเกาะติดปัญหาคอร์รัปชัน ร่วมเป็นสื่อสืบสวนสอบสวน ทำให้สังคมตระหนักรู้ถึงสภาพปัญหา วิธีการแก้ไข สื่อสารให้เกิดความรู้ความเข้าใจ จนไปถึงการทำให้เกิดแรงกระเพื่อมของสังคมที่สามารถสร้างการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน ก็จะมีส่วนช่วยในการทำงานต่อต้านคอร์รัปชันให้ดียิ่งขึ้นอย่างแน่นอน

5) การบริหารจัดการที่ดี ผมขอแสดงความยินดีกับจังหวัดพะเยา ที่ได้คนเก่งอย่างคุณณรงค์ศักดิ์ โอสถธนากร อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงรายไปทำงาน ท่านทำหน้าที่ผู้อำนวยการสถานการณ์ช่วยเหลือในปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยถ้ำหลวงได้อย่างดีเยี่ยม สามารถบริหารจัดการความร่วมมือได้ด้วยความชัดเจน มีกฎกติกาซึ่งตั้งขึ้นมาเพื่อให้การกู้ภัยในครั้งนี้เกิดประสิทธิภาพ และคำนึงถึงความปลอดภัยของทีมกู้ภัย รวมถึงการทำงานของทุกภาคส่วนที่มีการบริหารจัดการที่ดี มีการเตรียมการซักซ้อมในการลำเลียงผู้ประสบภัย จนสามารถทำเวลาได้ดีขึ้นในการปฏิบัติงานจริง เช่นเดียวกัน การทำงานต่อต้านคอร์รัปชันนั้น องค์กรตัวกลางทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม และภาควิชาการจำเป็นต้องมีการบริหารจัดการที่ดี ซึ่งในปัจจุบันนั้นยังมีความท้าทายอยู่มาก ทั้งในด้านการบริหารภายในองค์กรเองและการบริหารความร่วมมือของระหว่างองค์กรในการร่วมกันทำงานต่อต้านคอร์รัปชัน การเตรียมการและซักซ้อมเพื่อที่จะพัฒนาการดำเนินการจริงก็เป็นที่สำคัญ น่าดีใจที่ในปัจจุบันในหลายองค์กรที่ทำงานต่อต้านคอร์รัปชันก็ได้เริ่มนำแนวคิดในการสร้างและศึกษาให้เกิดเป็นตัวอย่างความสำเร็จก่อนแล้วค่อยนำไปขยายผลมาใช้ จะทำให้ได้เรียนรู้พัฒนาโครงการก่อนที่จะถูกนำไปใช้กับสังคมได้

6) เครื่องไม้เครื่องมือ ทรัพยากร หน้ากากดำน้ำแบบ Full face ถังอากาศ เชือกสลิง ชุดดำน้ำ Power Gel โดรน อุปกรณ์เจาะถ้ำ อุปกรณ์สูบระบายน้ำ ไปจนถึงอาหารจากโรงครัวพระราชทาน โรงทานของประชาชน และทรัพยากรต่างๆ ในการช่วยเหลือนั้นล้วนเป็นปัจจัยในความสำเร็จด้วยกันทั้งสิ้น การต่อต้านคอร์รัปชันนั้นก็มีเครื่องมือเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นงานวิชาการ นวัตกรรมทางสังคม เครื่องไม้เครื่องมือสร้างความโปร่งใส แนวปฏิบัติต่างๆ จำต้องมีการศึกษาเครื่องมือ และนำเครื่องมือ ทรัพยากรต่างๆ เหล่านี้มาใช้ให้เหมาะสมในการทำงานต่อต้านคอร์รัปชันมากขึ้น หรือจะเป็นการพัฒนาเครื่องมือใหม่ๆ เหมือน ที่อีลอน มัสก์ ทำก็ได้

7) การให้ความร่วมมือของผู้ประสบภัย ต้องยอมรับว่า ทีมหมูป่าจะออกมาไม่ได้เลย ถ้ากลัวไม่กล้าดำน้ำออกมากับเจ้าหน้าที่ หรือไม่ให้ความร่วมมือ ในกรณีของการประสบภัยนั้นอาจจะง่ายในด้านความร่วมมือ เพราะไม่มีทางเลือกมากนักในการรักษาชีวิต ผมจึงคิดว่าหากพวกเราซึ่งเป็นผู้ประสบภัยจากการคอร์รัปชัน ร่วมมือกันในการแก้ไขปัญหา ทำในสิ่งที่ตนเองถนัด อย่างแรกก็คือตนเองไม่โกง ไม่ยอมรับการโกง และเป็นหูเป็นตาให้กับสังคม ก็จะมีส่วนทำให้ความสำเร็จอยู่ไม่ไกลนัก

สุดท้าย ขอขอบคุณทุกท่านที่ตั้งใจพยายามช่วยทีมหมูป่าออกมาได้อย่างปลอดภัย และขอขอบคุณที่เป็นต้นแบบที่พิสูจน์ว่า หากมีปัจจัยความสำเร็จดังที่ได้กล่าวมาข้างต้น โดยเฉพาะการที่ทุกภาคส่วนสังคม และทุกคนมีความสามัคคี ร่วมแรง ร่วมใจ โดยทำตามหน้าที่ความถนัดของตนเอง เคารพกติกา พร้อมช่วยเหลือกัน ประกอบกับความสามารถในการบริหารจัดการการแก้ปัญหาร่วมกันระหว่างหลายภาคีเครือข่ายทั้งในและต่างประเทศ การทำงานใดใดแม้จะมีความยากลำบาก เป็นไปได้ยาก ก็คงจะประสบความสำเร็จ ดังนั้น จะเป็นไปได้หรือไม่ที่พวกเราทุกคนในสังคมจะอาศัยความสำเร็จที่เกิดขึ้น สามัคคีกันทำในสิ่งที่เป็นไปได้ยากให้เกิดขึ้นอีกครั้งกับการต่อต้านคอร์รัปชัน เพื่อให้การคอร์รัปชันหมดไปจากสังคมเสียที Hooyah!