22 กันยายน 2568 สำนักข่าวต่างประเทศรายงานว่าองค์กรนักข่าวไร้พรมแดน (Reporters Without Borders) หรือ 'อาร์เอสเอฟ' (RSF) ออกแถลงการณ์ว่า นักข่าวชาวจีนรายหนึ่งที่เคยถูกจำคุก 4 ปี จากการทำข่าวที่เป็นสารคดีในช่วงระยะแรกของการแพร่ระบาดของโควิด-19 จากศูนย์กลางการระบาด ได้ถูกตัดสินจำคุกเพิ่มอีก 4 ปี เมื่อวันที่ 19 กันยายนที่ผ่านมา

'อาร์เอสเอฟ' รายงานว่า 'จาง จ้าน' วัย 42 ปี ถูกตัดสินลงโทษในข้อหา "ก่อเหตุทะเลาะวิวาทและยั่วยุให้เกิดปัญหา" ซึ่งเป็นข้อหาเดียวกันกับที่ทำให้เธอถูกลงโทษจำคุกในเดือนธันวาคม 2020 หลังจากที่เธอโพสต์เรื่องราวจากประสบการณ์ตรงในเมืองอู่ฮั่น ซึ่งเป็นศูนย์กลางของการแพร่กระจายของไวรัสโคโรนาในช่วงแรก

นางอเล็กซานดรา บีลาคอฟสกา ผู้จัดการฝ่ายสนับสนุนในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกของอาร์เอสเอฟกล่าวในแถลงการณ์ว่า 'จาง จ้าน'  ควรได้รับการยกย่องจากทั่วโลกว่าเป็น ‘วีรสตรีด้านข้อมูลข่าวสาร’ ไม่ใช่ถูกกักขังในเรือนจำในสภาพที่โหดร้าย ความทุกข์ทรมานและการถูกข่มเหงของเธอต้องสิ้นสุดลง ขณะนี้เป็นเรื่องเร่งด่วนที่สุด ที่ประชาคมการทูตระหว่างประเทศจะกดดันจีนให้ปล่อยตัวเธอทันที

จางถูกจับกุมหลังจากที่เธอโพสต์เรื่องราวของโควิดผ่านไปหลายเดือน ซึ่งเธอนำคลิปวิดีโอจากโรงพยาบาลที่ผู้คนแออัดและถนนที่ว่างเปล่าออกเผยแพร่ ซึ่งเผยให้เห็นภาพในช่วงแรกของการระบาดที่เลวร้ายกว่าที่ทางการได้นำเสนอ ทนายความของเธอในขณะนั้น คือ นายเหริน ฉวนหนิว กล่าวว่า จางเชื่อว่าเธอ “ถูกข่มเหงจากการใช้เสรีภาพในการพูดแสดงความเห็น”

เอกสารของศาลที่สำนักข่าวรอยเตอร์ได้อ่านพบว่า ทนายความ กล่าวว่า 'จาง จ้าน'  ได้อดอาหารประท้วงในเดือนที่เธอถถูจับกุม ทำให้ตำรวจต้องใช้สายรัดข้อมือและบังคับให้อาหารผ่านท่อ 

'อาร์เอสเอฟ' ระบุว่า จางถูกปล่อยตัวในเดือนพฤษภาคม 2024 และถูกควบคุมตัวอีกครั้งในอีกสามเดือนต่อมา จนกระทั่งถูกจับกุมอย่างเป็นทางการและถูกนำตัวไปที่ศูนย์กักกันผู่ตงในนครเซี่ยงไฮ้ การตัดสินโทษในวันศุกร์นี้สืบเนื่องมาจากการทำข่าวของจางเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนในจีน นายเหริน อดีตทนายความของเธอโพสต์ข้อความผ่านทางแอปพลิเคชันเอ็กซ์ว่าข้อหาใหม่นี้อ้างอิงจากความคิดเห็นของจางบนเว็บไซต์ในต่างประเทศและเธอไม่ควรถูกตัดสินว่ามีความผิด ทางการจีนไม่เคยระบุอย่างชัดเจนต่อสาธารณะว่ากิจกรรมใดที่จางถูกตั้งข้อหา

'อาร์เอสเอฟ'  ระบุว่าจีนเป็นประเทศที่มีนักข่าวถูกจำคุกมากที่สุดในโลก โดยมีบุคลากรด้านสื่ออย่างน้อย 124 คนที่ถูกคุมขัง ประเทศจีนอยู่ในอันดับที่ 178 จาก 180 ประเทศและดินแดนในดัชนีเสรีภาพสื่อโลกของอาร์เอสเอฟ ประจำปี 2025 เมื่อหนึ่งสัปดาห์ก่อนการตัดสินโทษครั้งล่าสุดของ'จาง จ้าน' จีนได้ผ่านร่างกฎหมายเพื่อเร่งรัดการรับมือภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุข โดยอนุญาตให้ประชาชนสามารถรายงานเหตุฉุกเฉินได้โดยไม่ต้องผ่านโครงสร้างลำดับชั้นตามปกติของรัฐบาล