15 พฤศจิกายน 2568 สำนักข่าวต่างประเทศรายงานว่า ทางการจีนได้เรียกร้องให้พลเมืองของตนไม่เดินทางไปญี่ปุ่น และได้เรียกเอกอัครราชทูตญี่ปุ่นประจำกรุงปักกิ่งเข้าพบเพื่อหารือเกี่ยวกับความคิดเห็นล่าสุดของนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น 'ทาคาอิจิ ซานาเอะ' เกี่ยวกับไต้หวัน

ระหว่างการประชุมรัฐสภาญี่ปุ่นเมื่อวันที่ 7 พ.ย. ที่ผ่านมา สมาชิกฝ่ายค้านได้ถาม'ทาคาอิจิ ซานาเอะ' ว่าสถานการณ์ใดเกี่ยวกับไต้หวันที่จะถือเป็นสถานการณ์ที่คุกคามการอยู่รอดของญี่ปุ่น ซึ่งเธอตอบว่า "หากมีเรือรบและการใช้กำลัง ไม่ว่าจะคิดอย่างไร ก็อาจก่อให้เกิดสถานการณ์คุกคามการอยู่รอดได้"

"สถานการณ์ที่คุกคามการอยู่รอด" เป็นศัพท์ทางกฎหมายภายใต้กฎหมายความมั่นคงของญี่ปุ่น 2015 ซึ่งระบุว่า การโจมตีด้วยอาวุธต่อพันธมิตร ถือเป็นภัยคุกคามต่อการดำรงอยู่ของญี่ปุ่น ในสถานการณ์เช่นนี้ กองกำลังป้องกันตนเองของญี่ปุ่นสามารถถูกเรียกตัวมาเพื่อตอบโต้ภัยคุกคามนั้นได้พูดแบบเข้าใจง่ายก็คือ "ญี่ปุ่นอาจตอบโต้ด้วยกองกำลังป้องกันตนเองหากจีนโจมตีไต้หวัน"

โดยคำพูดของนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นทำให้จีนโกรธขึ้นมาทันที โดยกระทรวงการต่างประเทศของจีนระบุว่าคำพูดดังกล่าวเป็นเรื่อง "ร้ายแรง"

ต่อมาวันที่ 8 พฤศจิกายน 'เสว่ เจี้ยน' กงสุลใหญ่จีนประจำโอซากาของญี่ปุ่น ได้เผยแพร่บทความข่าวเกี่ยวกับคำพูดของ'ทาคาอิจิ ซานาเอะ'  และเขียนความคิดเห็นของเขาเองว่า "หัวสกปรกที่ยื่นเข้าสอดสวมควรถูกตัดทิ้ง" แม้เจตนารมณ์ของคำพูดของเสว่ อาจไม่ชัดเจน แต่ คิฮาระ มิโนรุ เลขาธิการคณะรัฐมนตรีญี่ปุ่น บอกว่า คำพูดดังกล่าวนั้นไม่เหมาะสมอย่างยิ่ง 

ทางการญี่ปุ่นได้ยื่นประท้วงต่อจีนเกี่ยวกับคำพูดของ'เสว่ เจี้ยน' ขณะที่จีนก็ได้ยื่นประท้วงต่อญี่ปุ่นเช่นกันเกี่ยวกับคำพูดของ'ทาคาอิจิ ซานาเอะ' 

วันที่ 11 พฤศจิกายน 'ทาคาอิจิ ซานาเอะ' ปฏิเสธที่จะถอนคำพูดของเธอ อย่างไรก็ตาม เธอบอกว่าจะระมัดระวังในการแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับสถานการณ์เฉพาะต่างๆ นับจากนี้เป็นต้นไป

จากนั้นในวันที่ 13 พฤศจิกายน กระทรวงการต่างประเทศของจีนได้โพสต์ข้อความภาษาญี่ปุ่นและภาษาอังกฤษในบัญชีเอ็กซ์เตือนญี่ปุ่นให้หยุดเล่นกับไฟและเสริมว่า หากญี่ปุ่นกล้าแทรกแซงสถานการณ์ข้ามช่องแคบจะถือเป็นการรุกราน

ต่อมาในคืนวันที่ 14 พฤศจิกายน สถานทูตจีนในญี่ปุ่นได้เผยแพร่แถลงการณ์เรียกร้องให้พลเมืองหลีกเลี่ยงการเดินทางไปญี่ปุ่นในอนาคตอันใกล้นี้ เนื่องจากการแสดงความคิดเห็นที่ยั่วยุอย่างโจ่งแจ้งเกี่ยวกับไต้หวัน

ความคิดเห็นล่าสุดของ'ทาคาอิจิ ซานาเอะ' ถือเป็นการแสดงความชัดเจนจากจุดยืนที่คลุมเครือมาโดยตลอดเกี่ยวกับสถานะของไต้หวันในสายตาญี่ปุ่น หลายทศวรรษที่ผ่านมา ความคลุมเครือนี้ทำให้จีนต้องคาดเดา ซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งของการป้องปราม ในขณะเดียวกันก็เปิดโอกาสให้ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจได้เติบโต 

จุดยืนอย่างเป็นทางการของรัฐบาลญี่ปุ่นคือหวังว่าปัญหาไต้หวันจะได้รับการแก้ไขอย่างสันติผ่านการเจรจา และเจ้าหน้าที่ญี่ปุ่นมักจะหลีกเลี่ยงการกล่าวถึงไต้หวันในการอภิปรายสาธารณะ ในปี 2021 เมื่อรองนายกรัฐมนตรีในขณะนั้น อาโซ ทาโร กล่าวว่า ญี่ปุ่นจำเป็นต้องปกป้องไต้หวันเคียงข้างสหรัฐฯ หากเกิดการรุกราน จีนได้ประณามคำพูดของเขาและบอกให้ญี่ปุ่นแก้ไขความผิดพลาด