คณะชมวัดสุวรรณดาราราม

การเรียนรู้ประวัติศาสตร์ที่มีสีสันนั้นต้องรู้จักสถานที่จริงอาทิตย์นี้สมาคมนักแปลและล่ามแห่งประเทศไทย โดยนักแปลคนสำคัญ บุญญรัตน์ บุญญาธิษฐาน และ ม.ล.วีรอร วรนุช นายกสมาคมนักแปลและล่ามแห่งประเทศไทย ได้จัดให้สมาชิกไปเรียนรู้ที่ วัดสุวรรณดารารามราชวรวิหาร ซึ่งอยู่ในเกาะเมืองของกรุงศรีอยุธยาด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้ วัดนี้มีวิหารภาพจิตรกรรมฝาผนังเป็นภาพเขียนฝีมือของมหาเสวกตรีพระยาอนุศาสน์จิตรกร ที่เขียนภาพเรื่องสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ตามเนื้อหาในพงศาวดาร ซึ่งเป็นการเขียนภาพแนวศิลปะตะวันตกที่ประยุกต์กับจิตรกรรมไทย นับเป็นภาพจิตรกรรมสีน้ำมันบนฝาผนังปูนแห่งแรกด้านหลังของวิหารนั้นมีพระเจดีย์องค์ใหญ่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ 

เจดีย์ พระอัฐิสมเด็จพระชนกาธิบดี

ประเด็นสำคัญคือวัดนี้ก่อนนั้นเป็นบริเวณนิวาสสถานเดิมของ สมเด็จพระชนกาธิบดี (ทองดี) ซึ่งต่อมาได้สร้าง “วัดทอง” ขึ้น และอยู่ใกล้กับป้อมเพชรป้อมขนาดใหญ่ที่มีชุมชนตลาดครึกครื้น เมื่อพ.ศ.๒๓๑๐ พม่าได้ยกกองทัพมาตีกรุงศรีอยุธยาแตก วัดทองจึงถูกพม่าทำลายทิ้งเป็นวัดร้างมานานถึง ๑๘ ปี จนเมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ ๑ ปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระปฐมกษัตริย์และสถาปนาราชวงศ์จักรี จึงได้มีการสร้างกรุงเทพมหานครเป็นราชธานีขึ้น ในพ.ศ.๒๓๒๘ รัชกาลที่ ๑ ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ปฏิสังขรณ์วัดทองที่ถูกทิ้งร้างมาตั้งแต่กรุงแตกขึ้นใหม่ทั้งอาราม การปฏิสังขรณ์และการก่อสร้างครั้งนั้นกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท (บุญมา) พระอนุชาได้ทรงร่วมปฏิสังขรณ์และก่อสร้างพระอุโบสถ พระเจดีย์ และหมู่กุฏิทั้งหมดด้วย เมื่อการบูรณปฏิสังขรณ์แล้วเสร็จ พระองค์ได้พระราชทานนามใหม่วัดว่าวัดทอง ตามชื่อของสมเด็จพระชนกนาถ (ทองดี) และพระราชมารดา (ดาวเรือง)ต่อมารัชกาลที่ ๔ ได้เปลี่ยนเป็นชื่อ “วัดสุวรรณดาราราม” โดยนำชื่อ“ทองดี” กับ “ดาวเรือง” มาเป็นชื่อวัดนี้ ซึ่งทุกสมัยได้มีการบูรณปฏิสังขรณ์วัดนี้จนมีสภาพดีคงเดิม โดยก่อสร้างพระวิหารเจดีย์ กำแพงแก้ว และปูชนียสถานอื่นๆ จนถือกันว่าวัดสุวรรณดารารามแห่งนี้ คือ พระอารามแห่งราชวงศ์จักรี

ดาวเพดานที่สวยงามมาก

พระอุโบสถวัดสุวรรณดาราราม ยังเป็นโครงสร้างสมัยอยุธยาที่นิยมสร้างฐานให้แอ่นเป็นท้องสำเภา หลังคาพระอุโบสถประดับช่อฟ้าใบระกา หางหงส์ หน้าบันทำด้วยไม้สัก แกะสลักลายกนก เป็นรูปนารายณ์ทรงครุฑ ปิดทองประดับกระจกตลอด เฉพาะคันทวยนั้นประดับรับเชิงชายคาพระอุโบสถทุกตัว ได้แกะสลักเป็นรายนกพันรอบทวย ลวดลายอ่อนช้อยงดงาม ภาพจิตรกรรมในพระอุโบสถซึ่งมีอายุกว่า ๒๐๐ ปี เขียนเรื่องพุทธประวัติ ไตรภูมิ ทศชาติชาดก การลำดับภาพคือฝาผนังด้านข้างแบ่งเป็นสองส่วน คือ ส่วนบนเหนือขอบหน้าต่าง เขียนภาพเทพชุมนุม๒ ชั้น ชั้นละ ๑๖ องค์ ชั้นบนเป็นรูปเทพ ชั้นล่างเป็นรูปเทพและยักษ์ ซึ่งเทพชั้นนี้ถือเป็นเทพชั้นต่ำสุด เทพทุกพระองค์พนมมือหันหน้าไปทางองค์พระประธานภาพส่วนล่าง ที่ห้องภาพระหว่างช่องหน้าต่างเป็นภาพเรื่องทศชาติชาดกส่วนฝาผนังด้านหน้าเป็นภาพพุทธประวัติ ตอนมารวิชัย ที่มีขนาดใหญ่

นำสักการะพระเจดีย์สมเด็จพระชนกนาถ (ทองดี)

เมื่อรู้จักนิวาสสถานของบุคคลสำคัญแห่งราชวงศ์จักรีแล้ว ต้องเรียนรู้ถึงสถานที่กำเนิดของพระชนกนาถ ในรัชกาลที่ ๑ ที่เมืองอุไทยธานีด้วย ซึ่งยังเหลือร่องรอยชุมชนใหญ่ในสมัยอยุธยาที่เคยเป็นทางออกของเมืองหน้าด่านแห่งนี้อยู่  คือ บ้านท่าซุง ชุมชนที่เคยเป็นบ้านท่าของเมืองอุไทยธานี และเป็นท่าลำเลียงของป่า มูลค้างคาวและไม้ซุง ในสมัยรัชกาลที่ ๓ นั้นบ้านท่าซุงเป็นแหล่งถลุงแร่เหล็กส่งออก ครั้นเมื่อเลิกกิจการถลุงเหล็กคนท่าซุงจึงพากันตั้งบ้านเรือนใหม่ที่บ้านสะแกกลางบ้าน ซึ่งต่อมาบ้านสะแกกลางบ้านนั้นเป็นชุมชนใหม่และเป็นที่ตั้งของตัวจังหวัดอุทัยธานีในที่สุดเมื่อ พ.ศ.๒๓๙๑ โดยมีแม่น้ำสะแกกรังเป็นแม่น้ำสายชีพที่ไหลออกขนานกับแม่น้ำเจ้าพระยา และเข้าแม่น้ำมะขามเฒ่า ไปเป็นแม่น้ำท่าจีนออกทะเล ปัจจุบันมีอนุสาวรีย์สมเด็จพระชนกนาถ ในรัชกาลที่ ๑ ประทับนั่งในพลับพลาจตุรมุข หน้าบันตราจักรี  ที่ได้รับพระราชทานอัญเชิญมาเป็นหลักชัยให้ชาวอุทัยธานีได้สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณตราบชั่วนิรันดร