ถ้าได้ยินคำว่าโภชนาการชะลอวัยคนส่วนใหญ่อาจเข้าใจว่าหมายถึงการกินอย่างไรไม่ให้แก่ ไม่ให้เหี่ยวก่อนวัย แต่แท้จริงแล้ว ยังหมายรวมถึงการกินอย่างไรให้สุขภาพดี และอายุยืนด้วย ดังนั้น การชะลอความชราที่ดีควรจะชะลอความชราทั้งภายนอกร่างกายคือความชราทางด้านผิวพรรณ และความชราภายในร่างกายคือความชราของเซลล์อันนำไปสู่โรคเรื้อรังต่างๆ

ข้อมูลจาก ผศ.ดร.เอกราช บำรุงพืชน์ ประธานชมรมโภชนวิทยามหิดล เปิดเผยว่า อาหารเป็นปัจจัยที่สำคัญในการดูแลสุขภาพ การเลือกรับประทานอาหารที่ถูกต้อง เพียงพอ และเหมาะสม ก็จะช่วยให้เรามีสุขภาพที่ดี รวมทั้งช่วยในการชะลอความชราได้

อาหารที่ควรลด ละ เลี่ยง...ศัตรูร้ายทำลายความอ่อนเยาว์

-แป้งและน้ำตาล

อาหารที่มีรสหวานจัด ประกอบด้วยแป้งและน้ำตาลสูง จะทำให้เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเรื้อรัง โดยการบริโภคน้ำตาลในปริมาณที่มากเกินจะไปกระตุ้นให้ร่างกายผลิตอนุมูลอิสระเพิ่มขึ้น ทำให้เกิดภาวะออกซิเดทีฟสเตรส (Oxidative stress) และการอักเสบเรื้อรังขึ้นภายในร่างกาย ซึ่งจะไปเหนี่ยวนำให้เซลล์ต่างๆ ภายในร่างกายเสื่อมสภาพ และเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดโรคมะเร็ง รวมทั้งโรคหัวใจและหลอดเลือด

นอกจากนี้การรับประทานแป้งและน้ำตาลในปริมาณมาก ยังมีผลทำให้เกิดความชราทางด้านผิวพรรณเพิ่มขึ้น จากการศึกษาวิจัยพบว่า การรับประทานแป้งและน้ำตาล เพิ่มขึ้นเพียง 50 กรัมต่อวัน จะทำให้ริ้วรอยแห่งวัยเพิ่มขึ้น 36% โดยกลไกการเกิดอาจเนื่องมาจากโมเลกุลของน้ำตาลที่บริโภคมากเกิน ไปทำปฏิกิริยาที่เรียกว่าไกลเคชั่น (Glycation) กับโปรตีนในร่างกาย ทำให้เกิดสาร Advanced Glycation End Products (AGEs) ขึ้นซึ่ง AGEs นี้จะไปทำลายคอลลาเจนและอิลาสตินที่เซลล์ผิว รวมทั้งกระตุ้นให้เกิดอนุมูลอิสระ และสารที่ทำให้เกิดการอักเสบ (Inflammatory cytokines) ส่งผลให้เซลล์ผิวหนังเสื่อมสภาพ เกิดริ้วรอยและความชราทางด้านผิวพรรณเพิ่มขึ้น

-ไขมันทรานส์

ไขมันทรานส์ เป็นไขมันที่เกิดจากการแปรรูปกรดไขมันไม่อิ่มตัวให้กลายเป็นกรดไขมันอิ่มตัวสูง โดยกระบวนการเติมไฮโดรเจน ที่เรียกว่าไฮโดรจีเนชั่น (Hydrogenation) เพื่อให้สามารถเก็บรักษาไว้ได้นานโดยไม่เหม็นหืนและสามารถทนความร้อนได้สูง พบมากใน มาร์การีน ครีมเทียม เบอเกอรี่ คุกกี้เฟรนช์ฟรายส์ เป็นต้น การบริโภคอาหารที่มีไขมันทรานส์มากจะกระตุ้นให้เกิดอนุมูลอิสระ และภาวะการอักเสบขึ้น และที่สำคัญไขมันทรานส์ยังไป ทำให้ระดับ LDL-C เพิ่มขึ้น HDL-C ลดลง และยังส่งผลให้ Triglyceride เพิ่มขึ้น รวมทั้ง Oxidized-LDL สูงขึ้น ขณะเดียวกันทำให้ อนุภาคของ LDL (LDL-particle size) มีขนาดเล็กลง เป็นผลให้ Small-dense LDL เพิ่มขึ้น ดังนั้น การบริโภคอาหารที่มีไขมันทรานส์จึงทำให้เพิ่มความเสี่ยงการเกิดโรคหลอดเลือดแดงแข็งตัว (Atherosclerosis) เป็นอย่างมาก

นอกจากนี้การรับประทานไขมันทรานส์ในปริมาณมาก ยังไปกระตุ้นในเกิดความชราทางด้านผิวพรรณ ทำให้แก่ก่อนวัยได้ โดยไขมันทรานส์จะไปเป็นส่วนประกอบของผนังเซลล์ (Cell membrane) ผิวหนัง มีผลให้เซลล์ผิวขาดความยืดหยุ่น และทำให้การดูดซึม ส่งผ่านสารอาหารต่างๆ ให้แก่เซลล์ผิวได้ไม่ดี ส่งผลให้เกิดผิวเสื่อมสภาพ เกิดริ้วรอยขึ้นได้

สารอาหารกับการชะลอความชราทางด้านผิวพรรณ

ในชั้นเซลล์ผิวหนังของคนเรา จะประกอบไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระต่างๆ เช่น วิตามินซี วิตามินอี และกลูต้าไธโอน ซึ่งทำหน้าที่ในการปกป้องเซลล์ผิวไม่ให้ริ้วรอยและความหมองคล้ำ จากการศึกษาวิจัยพบว่าเมื่ออายุเพิ่มมากขึ้น ระดับสารต้านอนุมูลอิสระในชั้นเซลล์ผิวต่างๆ เหล่านี้จะลดลง ทำให้เกิดความชราทางด้านผิวพรรณขึ้น ดังนั้น การรับประทานอาหารที่เป็นแหล่งของสารต้านอนุมูลอิสระก็จะช่วยในการชะลอความชราของผิวได้ โดยจากการทบทวนหลักฐานการศึกษาทางวิทยาศาสตร์ พบว่า สารอาหารและสารพฤกษเคมีที่มีศักยภาพในการชะลอความชราทางด้านผิวพรรณ ได้แก่

l วิตามินซี และวิตามินอี (Vitamin C & E) ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ชะลอริ้วรอยแห่งวัย

l ซีลีเนียม (Selenium) เป็น Co-factor ของกลูต้าไธโอน และทำงานร่วมกันวิตามินอี ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นให้กับเซลล์ผิว

l สังกะสี (Zinc) เป็นCo-factor ของ Anti-oxidant enzymeชะลอความเสื่อมของเซลล์ผิว

l คาร์โรทีนอยด์ (Carotenoid) ได้แก่ เบต้า-แคโรทีน (b-Carotene) ไลโคปีน (Lycopene) แอสตาแซนทีน (Astaxanthin) ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันและลดริ้วรอยแห่งวัย

l ไอโซฟลาโวน (Isoflavone) มีคุณสมบัติเป็นไฟโตรเอสโตรเจน (Phytoestrogen) ช่วยชะลอความชราด้านผิวพรรณ โดยป้องกันการเสื่อมสลายของคอลลาเจน กระตุ้นกระบวนการ Fibroblast proliferation และป้องกัน Lipid peroxidation ของเซลล์ผิว ทำให้ผิวเรียบเนียน เต่งตึง ริ้วรอยลดลง

นอกจากนี้ มีการศึกษาวิจัยถึงความสัมพันธ์ของการรับประทานอาหารชนิดต่างๆ กับการเกิดริ้วรอย ซึ่งผลการศึกษาพบว่า การรับประทานปลา ผัก ธัญพืชไม่ขัดสี ถั่วต่างๆ และน้ำมันมะกอก (ไขมันไม่อิ่มตัวตำแหน่งเดียว)มีความสัมพันธ์กับริ้วรอยที่ลดลงในขณะที่มาการีน เนย นม น้ำตาลมีความสัมพันธ์กับริ้วรอยที่เพิ่มมากขึ้น ดังนั้นการรับประทานอาหารประเภทผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี ถั่วเหลืองและผลิตภัณฑ์ เนื้อสัตว์ประเภทปลา และน้ำมันที่เป็นแหล่งของกรดไขมันไม่อิ่มตัวตำแหน่งเดียว อาจช่วยในการบำรุงผิว และช่วยชะลอความชราทางด้านผิวพรรณได้

มูลนิธิคุณแม่คุณภาพ จะจัดคอร์สอบรมด้านโภชนาการเพื่อการชะลอวัย รุ่นที่ 2 สำหรับใครที่อยากรู้และนำไปปฏิบัติได้จริงเรื่องการชะลอวัย โดยมีผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางเพื่อให้ครบทั้งเรื่องอาหารโภชนาการและสมุนไพร เช่น ผศ.นพ.พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์,หมอโอ๊ค-นพ.สมิทธิ์ อารยะสกุล, รศ.ดร.เรวดี จงสุวัฒน์, ผศ.ดร.เอกราช บำรุงพืชน์,ผศ.ดร.ชนิดา ปโชติการ, รศ.ดร.สุรพจน์วงศ์ใหญ่, นก-ชลิดา เถาว์ชาลี ตันติพิภพและ พล ตัณฑเสถียร เป็นต้น อบรมทุกวันอาทิตย์ 6 ครั้ง เริ่ม 23 ก.พ.-29 มี.ค. 2563 รายละเอียดที่ 086- 3100047 หรือ https://www.facebook.com/pg/DDseminarThai

ผศ.(พิเศษ)ดร.อภิสิทธิ์ ฉัตรทนานนท์

ประธานกรรมการ มูลนิธิคุณแม่คุณภาพ

วันพุธที่ 29 มกราคม พ.ศ. 2563