พระพุทธศาสนาที่เผยแพร่มาสู่สุวรรณภูมินั้น นอกจากพระโสณเถระและพระอุตรเถระ พร้อมคณะมาเผยแพร่พุทธศาสนาแล้ว ยังมีแหล่งเผยแพร่พุทธศาสนาในศรีลังกาที่ยอมรับนับถือกันมากจนกลายเป็นรูปแบบศิลปกรรมสำคัญในดินแดนต่างๆ อาทิตย์นี้ขอตามรอย-ลังกาวงศ์ในศรีลังกากับมูลนิธิธรรมสนองแผ่นดิน  เพื่อหาภูมิเมืองพุทธศาสนาที่อนุราธปุระ ที่มีเขียนเป็นภาษาสิงหลว่า:අනුරාධපුරය และภาษาทมิฬว่าஅனுராதபுரம்;เดิมนั้นคือเมืองหลวงของอาณาจักรสิงหล ปัจจุบันได้รับขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกจากยูเนสโก เมืองนี้อยู่ห่างจากกรุงโคลัมโบไปทางเหนือราว๒๐๕กม. ซึ่งมีความสำคัญในฐานะเป็นหนึ่งในเมืองที่มีผู้อยู่อาศัยที่เก่าแก่ที่สุดในโลก และมีต้นพระศรีมหาโพธิ์ ที่สืบหน่อมาจากต้นเดิมจากพุทธคยาประเทศอินเดีย

มหาเจดีย์รุวันเวลิซายะ

สระโบราณที่สร้างไว้ 2 แห่ง

                 ชาวสิงหลนี้อพยพมาจากอินเดียตอนเหนือเข้ามาอยู่ที่เกาะลังกา เมื่อประมาณ ๕๔๓ ปีก่อนคริสตกาล ในคัมภีร์มหาวงศ์ เล่าว่า เจ้าชายวิชัย โอรสของพระเจ้าสีหพาหุ ผู้ครองนครสีหบุรีรัตนราชธานี มีความประพฤติไม่งามชอบซ่องสุมอันธพาลก่อความเดือดร้อนในแผ่นดินจนพระราชบิดาได้เนรเทศเจ้าชายวิชัยและบริวารออกไปจากราชธานี โดยจับโกนศีรษะครึ่งหนึ่งแล้วใส่เรือปล่อยไปในทะเล เรือลำนั้นได้ลอยถึงเกาะลังกา เล่ากันว่า วันที่เจ้าชายวิชัยถึงเกาะลังกานั้นเป็นวันเดียวกับที่พระพุทธเจ้าเสด็จปรินิพพาน เกาะลังกานี้เป็นถิ่นของคนพื้นเมือง(พวกยักษ์) เจ้าชายจึงผูกมิตรกับนางกุเวนิ บุตรสาวของหัวหน้ายักษ์ ได้นางเป็นชายา ต่อมานางกุเวนินี้ได้ช่วยพระองค์ปราบปรามยักษ์จนอยู่ในอำนาจ จากนั้นเจ้าชายวิชัยทรงส่งบริวารของพระองค์แยกย้ายกันออกไปสร้างเมืองต่าง ๆ ตั้งชื่อเมืองตามชื่อบริวารนั้น ได้แก่ อุปติสสคาม อนุราธคาม อุเชนิคาม อุรุเวลคาม และวิชิตคาม เป็นต้น ตั้งแต่พ.ศ.๑นั้น เจ้าชายวิชัยมิได้สถาปนาพระองค์เป็นพระมหากษัตริย์ในเบื้องแรก ด้วยยังทรงหาพระราชินีมาสร้างราชวงศ์ไม่ได้ ต่อมาได้ไปขอเจ้าหญิงราชธิดาของพระเจ้าปัณฑราชแห่งเมืองมถุรา ที่อินเดียตอนใต้ พระเจ้าปัณฑราชไม่ขัดข้องจึงส่งราชธิดา และกุลสตรีมีตระกูล๑๐๐ นาง และชาวเมืองมถุรา๑,๐๐๐ครอบครัว เดินทางมาเกาะลังกาเพื่อมาตั้งถิ่นฐานในเมืองใหม่ คนเหล่านี้ได้มาแต่งงานกับข้าราชบริพารของเจ้าชายวิชัย มีลูกหลานสืบต่อกันมา เรียกว่า “ชาวสิงหล”จนถึงปีพ.ศ.๑๐๕นั้นพระเจ้าปัณฑถุกาภัยได้ทรงย้ายไปตั้งเมืองหลวงที่อนุราธคาม คือเมืองอนุราธปุระตั้งแต่นั้นมา ต่อมาทรงสถาปนาเป็นราชธานี ได้อภิเษกสมรสกับเจ้าหญิงสุวรรณบาลีขัตติยา ทำพิธีราชาภิเษกเป็นพระเจ้าแผ่นดินองค์ที่๔ของศรีลังกา ซึ่งจัดเป็นยุครุ่งเรืองที่สุดในประวัติศาสตร์ เป็นการปกครองด้วยระบบเทศบาล การก่อสร้างเจริญก้าวหน้าโดยเฉพาะการสร้างอ่างหรือสระเก็บน้ำได้

ต้นพระศรีมหาโพธิ์ต้นแรกในเมืองอนุราธปุระ

โบราณวัตถุในเมืองอนุราธปุระ

ภาพเขียน-เจ้าชายวิชัยพบเกาะลังกา

            เมืองอนุราธปุระแห่งนี้เป็นแหล่งโบราณคดีหลายแห่งที่เกิดขึ้นตั้งแต่พ.ศ.๑ซึ่งมีราชวงศ์กษัตริย์ครองแผ่นดินสืบมา๑๗๓ พระองค์โดยเฉพาะการเป็นแหล่งเผยแพร่พระพุทธศาสนาสำคัญแห่งแรกในศรีลังกาเมื่อพ.ศ.๒๓๖ นั้น พระมหินทเถระได้เดินทางมาสร้างวัดมหินตะเลขึ้นและภิกษุณีสังฆมิตตา ได้นำหน่อพระศรีมหาโพธิ์มาประดิษฐานในเมืองนี้ พระมหินทเถระและภิกษุณีสังฆมิตตา ทั้งสองนี้เป็นพระราชโอรสและพระราชธิดาของพระเจ้าอโศกมหาราช ดังนั้นเมืองนี้จึงมีมหาเจดีย์รุวันเวลิซายะ(สุวรรณมาลิกเจดีย์)และมหาเจดีย์อบายาคีรีบา(อภัยคีรีเจดีย์)และโบราณสถานที่ยังรอการสำรวจอยู่หลายแห่ง เมืองอนุราธปุระจึงเป็นภูมิเมืองพุทธศาสนาที่เดินทางมาสู่ดินแดนสุวรรณภูมิดังเห็นได้จากการมีชื่อ สิหิงค์และทวาราวดี เกิดขึ้นในกาลต่อมา

บนเขาวัดมหินตะเลที่ตั้้งพุทธศาสนาขึ้นครั้้งแรก

  Paladisai@siamrecorder.com