รัฐมนตรีต่างประเทศของกลุ่มประเทศสันนิบาตอาหรับ หรือ อาหรับ ลีก ที่ประชุมสมัยพิเศษที่กรุงไคโรของอียิปต์ เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา เห็นพ้องในการคืนสมาชิกภาพให้กับซีเรีย อันเป็นการต้อนรับซีเรียกลับเข้าสู่กลุ่มสันนิบาตอาหรับ เป็นครั้งแรกในรอบ 12 ปี หรือนับแต่เกิดสงครามกลางเมืองในซีเรียจากกระแสของการปฏิวัติดอกมะลิหรือ อาหรับ สปริง เมื่อปี 2011 เพื่อโค่นล้มระบอบของประธานาธิบดีบาชาร์ อัล อัสซาด การตัดสินใจดังกล่าวมีขี้นก่อนที่จะมีการประชุมสุดยอดสันนิบาตอาหรับ ที่ซาอุดีอาระเบียในวันที่19 พฤษภาคมนี้ ขณะที่หลายชาติในกลุ่มอาหรับได้ทยอยกลับมาฟื้นฟูความสัมพันธ์อย่างเป็นทางการกับซีเรียแล้วในช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา

นักการทูตของจอร์แดน กล่าวกับสำนักข่าวซีเรียว่า ชาติอาหรับกลับมาสานสัมพันธ์ปกติกับซีเรีย เนื่องจากประธานาธิบดีอัสซาด สามารถควบคุมแผ่นดินซีเรียได้แล้ว และกำลังมุ่งสู่เส้นทางทางการเมืองที่นำโดยกลุ่มชาติอาหรับ ในการแก้วิกฤตดังกล่าว

แถลงการณ์ร่วมในที่ประชุมสันนิบาตอาหรับ ได้ประกาศร่วมกันรอบใหม่เพื่อเพิ่มความพยายามในการช่วยซีเรียก้าวพ้นจากวิกฤต ด้วยการจัดตั้งคณะกรรมการชุดหนึ่งที่ประกอบด้วย จอร์แดน ซาอุดีอาระเบีย อิรัก เลบานอน อียิปต์ และ เลขาธิการของสันนิบาตอาหรับ เพื่อผลักดันการเจรจาโดยตรงกับรัฐบาลซีเรียในความพยายามหาทางออกที่ครอบคลุมจากวิกฤตการเมืองและวิกฤตอื่นๆ อันเป็นผลสืบเนื่องมาจากสงครามกลางเมืองของซีเรีย

ด้านอาห์เหม็ด อาบูล เกอิทเลขาธิการสันนิบาตอาหรับ กล่าวว่า ประธานาธิบดีอัสซาด สามารถมาเข้าร่วมประชุมสุดยอดสันนิบาตอาหรับในเดือนนี้ได้ หากเขาต้องการมา เพราะหลังจากนี้ ถือว่าซีเรียคือสมาชิกสันนิบาตอาหรับ เต็มรูปแบบแล้ว และตั้งแต่เช้าวันจันทร์ที่ผ่านมา ซีเรียมีสิทธิที่จะมานั่งที่ใดก็ได้ ขณะที่กระทรวงต่างประเทศซีเรีย ออกแถลงการณ์เรียกร้องกลุ่มชาติอาหรับเดินหน้าด้วยแนวทางที่อยู่บนพื้นฐานของเคารพซึ่งกันและกัน และเป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องทำงานและเจรจาร่วมกัน เพื่อรับมือกับความท้าทายที่ชาติอาหรับกำลังจะเผชิญ

ทั้งนี้ การฟื้นฟูความสัมพันธ์กับซีเรียนั้นเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว หลังเหตุแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ในตุรกีและซีเรีย เมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ ตามมาด้วย การกลับมาฟื้นฟูความสัมพันธ์ระหว่างซาอุดีอาระเบียและอิหร่าน ด้วยการเจรจาของจีนในเดือนมีนาคม โดยที่ผ่านมา อิหร่านคือผู้สนับสนุนซีเรีย

แน่นอนว่า มีผู้คัดค้านการกลับมาฟื้นฟูความสัมพันธ์กับซีเรียเช่นกัน แต่กลุ่มสันนิบาตอาหรับ ยืนยันว่าจะเดินหน้าแนวทางนี้ต่อไป โดยผู้ช่วยเลขาธิการสันนิบาตอาหรับ ระบุว่า เคารพทุกความเห็นและเข้าใจว่าฝั่งที่ต่อต้านพูดว่าอะไรแต่ในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา โดยเฉพาะเมื่อเกิดหายนะภัยจากแผ่นดินไหว ก็เกิดความเข้าใจมากขึ้นเรื่อยๆ ว่า ไม่มีความสนใจจากนานาชาติที่ชัดเจนที่จะนำไปสู่ทางออกในวิกฤตซีเรียเลย ซึ่งทำให้เกิดผลกระทบในทางลบอย่างมากต่อบรรดาประเทศเพื่อนบ้าน ดังนั้น ประเทศเพื่อนบ้านและชาติอาหรับ รู้สึกได้ว่าต้องมีการแก้ปัญหา จึงนำไปสู่จุดนี้

ขณะที่ซาอุดีอาระเบีย ซึ่งเคยต่อต้านการฟื้นฟูความสัมพันธ์กับซีเรียมานาน ได้นำร่องกลับมาสานสัมพันธ์ไปก่อนแล้ว โดยเมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา เจ้าชายไฟซาล บิน ฟาร์ฮาน อัล ซาอุด รัฐมนตรีต่างประเทศซาอุฯ ได้เดินทางเยือนซีเรียเป็นครั้งแรกในรอบมากกว่าหนึ่งทศวรรษ ตามด้วยสำนักข่าวซาอุดีของทางการซาอุดีอาระเบีย รายงานอ้างแถลงการณ์ของกระทรวงต่างประเทศซาอุดีอาระเบียว่าซาอุดีอาระเบียตัดสินใจส่งคณะผู้แทนทางการทูตกลับไปยังซีเรียอีกครั้ง และจะหาทางพัฒนาการปฏิบัติการร่วมอาหรับ เช่นเดียวกับสำนักข่าวซานาของทางการซีเรีย รายงานอ้างแหล่งข่าวในกระทรวงต่างประเทศซีเรียว่า ซีเรียตัดสินใจส่งคณะผู้แทนทางการทูตกลับไปยังซาอุดีอาระเบียอีกครั้ง

ด้านประธานาธิบดีอิบราฮิมไรซี ของอิหร่าน ได้เดินทางเยือนกรุงดามัสกัส เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว และมีการลงนามข้อตกลงหลายฉบับกับซีเรียในด้านการค้าและน้ำมัน

อย่างไรก็ตาม ยังมีหลายประเทศสงวนท่าที โดย จอร์แดน คูเวต และกาตาร์ คัดค้านการร่วมประชุมสันนิบาตอาหรับ ของประธานาธิบดีอัลอัสซาด โดยระบุว่า การเชิญให้มาร่วมประชุมนั้นยังเร็วเกินไป เพราะรัฐบาลซีเรียยังไม่ได้ตกลงที่จะเจรจาแผนสันติภาพ ส่วนสหรัฐฯ ยืนยันว่า จะยังไม่เปลี่ยนแปลงนโยบายเกี่ยวกับซีเรีย ที่สหรัฐฯ ถือว่าเป็นรัฐอันธพาล และสหรัฐฯเรียกร้องชาติอาหรับว่าต้องได้อะไรแลกเปลี่ยนคืนมาด้วย จากการกลับไปสานสัมพันธ์กับซีเรีย ขณะที่พันธมิตรแห่งชาติซีเรีย ซึ่งเป็นฝ่ายต่อต้านหลักของรัฐบาลซีเรีย ตำหนิว่า สันนิบาตอาหรับกำลังทอดทิ้งชาวซีเรีย

โดย ดาโน โทนาลี