สภาเภสัชกรรมจะจัดงานสัปดาห์เภสัชกรรม ประจำปี 2568 วันที่ 21 มิถุนายน ถึง 27 มิถุนายน 2568 โดยงานปีนี้มีแนวคิด “Pharmacist Anywhere” หรือเภสัชกรใกล้คุณ เพื่อย้ำว่าเภสัชกร” อยู่เคียงข้างประชาชนและให้คำแนะนำการใช้ยาอย่างปลอดภัยและเหมาะสม

เภสัชกร คือผู้เชี่ยวชาญด้านยาโดยตรง มีความรู้ทั้งในเรื่องการวิจัย พัฒนา ผลิต ควบคุมคุณภาพ จัดเก็บ และกระจายยา ไปจนถึงการให้คำแนะนำที่ถูกต้องเมื่อต้องใช้ยา ไม่ว่าคุณจะอยู่ที่บ้าน โรงพยาบาล ร้านยา หรือแม้แต่บนโลกออนไลน์ “เภสัชกรไทย” ก็พร้อมดูแลคุณเสมอ

หลายคนอาจจะคุ้นชินกับภาพลักษณ์ของเภสัชกรที่ทำหน้าที่จ่ายยาในร้านยา หรือโรงพยาบาล แต่ในความเป็นจริง เภสัชกรมีบทบาทหน้าที่หลากหลายและซับซ้อนกว่านั้นมาก เภสัชกรเป็นฟันเฟืองที่สำคัญในการขับเคลื่อนระบบยา ตั้งแต่เบื้องหลังในห้องปฏิบัติการไปจนถึงหน้าร้านยา

ในยุคที่ข้อมูลสุขภาพมีมากมาย บางครั้งอาจคลาดเคลื่อนหรือไม่ถูกต้อง การมีเภสัชกรเป็น “แหล่งข้อมูลที่เชื่อถือได้” จึงกลายเป็นสิ่งสำคัญมากยิ่งขึ้น เพราะพวกเขาสามารถช่วยให้ประชาชนเลือกใช้ยาอย่างถูกวิธี ลดความเสี่ยงจากการใช้ยาเกินขนาด ยาซ้ำซ้อน หรือปฏิกิริยาระหว่างยา อาหาร และสมุนไพร

เภสัชกรชุมชน: ดูแลสุขภาพคุณในย่านที่คุณพักอาศัย

ร้านยาในชุมชนไม่ใช่แค่สถานที่จำหน่ายยา แต่เปรียบเสมือนหน่วยบริการสุขภาพด่านแรกที่ประชาชนสามารถเข้าถึงได้อย่างสะดวก โดยมี “เภสัชกรชุมชน” เป็นผู้ดูแลสุขภาพในมิติของการใช้ยาอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ เภสัชกรชุมชนมีบทบาทสำคัญ เช่น ให้คำปรึกษาเบื้องต้นแก่ผู้ที่มีอาการป่วยไม่รุนแรง พร้อมแนะนำแนวทางการดูแลตัวเอง หรือแนะนำให้ไปพบแพทย์ ในกรณีที่อาการป่วยไม่ดีขึ้น ให้คำแนะนำเรื่องการใช้ยาอย่างถูกต้อง ทั้งวิธีใช้ ผลข้างเคียง ข้อควรระวัง รวมถึงการปฏิสัมพันธ์ของยา ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ช่วยติดตามการใช้ยา และย้ำเตือนให้ผู้ป่วยรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอ สนับสนุนการส่งเสริมสุขภาพ เช่น แนะนำเรื่องโภชนาการ การออกกำลังกาย การเลิกบุหรี่ และการฉีดวัคซีน เภสัชกรชุมชนจึงเปรียบเสมือน “แนวหน้า” ในการป้องกันปัญหาสุขภาพเพือไม่ให้ปัญหาลุกลาม แล้วยังช่วยลดภาระของโรงพยาบาลได้อย่างมีนัยสำคัญ

เภสัชกรโรงพยาบาล: ผู้ควบคุมคุณภาพการใช้ยาในระบบที่ซับซ้อน

ในโรงพยาบาล เภสัชกรมีบทบาทที่ลึกซึ้งและสำคัญมาก ทั้งในระบบจัดการยา และการดูแลผู้ป่วยร่วมกับทีมสหสาขาวิชาชีพ มีหน้าที่หลัก เช่น ตรวจสอบคำสั่งยา เพื่อให้แน่ใจว่าเหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย ป้องกันความคลาดเคลื่อนในการใช้ยา ติดตามการใช้ยาของผู้ป่วย ให้คำแนะนำแก่ผู้ป่วยและญาติก่อนกลับบ้าน เพื่อให้ใช้ยาได้ถูกต้อง ร่วมงานกับแพทย์ พยาบาล เภสัชกรเฉพาะทาง เช่น เภสัชกรคลินิก หรือเภสัชกรด้านมะเร็ง เพื่อปรับแผนการรักษาให้เหมาะกับผู้ป่วยที่มีภาวะซับซ้อน เภสัชกรโรงพยาบาลจึงเปรียบได้กับ “ด่านสุดท้าย” ที่ช่วยปกป้องผู้ป่วยจากความผิดพลาดในการใช้ยาของผู้ป่วยในระบบสุขภาพที่มีความซับซ้อนสูง

เภสัชกรยุคดิจิทัล: ขยายบทบาทสู่โลกออนไลน์

ในยุคที่อินเทอร์เน็ตเข้าถึงทุกพื้นที่ เภสัชกรจำนวนไม่น้อยได้ขยายขอบเขตการดูแลสุขภาพยาไปยังโลกออนไลน์ โดยใช้ช่องทางดิจิทัลเป็นเครื่องมือให้บริการอย่างหลากหลาย เช่น เผยแพร่ข้อมูลความรู้เรื่องยา ผ่านสื่อสังคมออนไลน์ เว็บไซต์ หรือแอปพลิเคชัน ให้คำปรึกษาด้านยาแบบออนไลน์ (Telepharmacy) สำหรับผู้ที่ไม่สะดวกเดินทาง หรืออยู่ในพื้นที่ห่างไกล เฝ้าระวังข้อมูลสุขภาพที่ไม่ถูกต้องบนโลกออนไลน์ และช่วยชี้แจงให้ประชาชนเข้าใจอย่างถูกต้องสนับสนุนระบบบริการยาออนไลน์ เช่น ระบบจองยา ติดตามประวัติการใช้ยา ผ่านแอปหรือเว็บไซต์ การมีเภสัชกรอยู่ในโลกออนไลน์จึงเป็นการต่อยอดการดูแลสุขภาพให้เข้าถึงง่าย รวดเร็ว และครอบคลุมยิ่งขึ้น ไม่ว่าประชาชนจะอยู่ที่ใด ดังตัวอย่างงานศูนย์ข้อมูลยาของคณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยซึ่งประชาชนสามารถใช้บริการสอบถามข้อมูลยาและสุขภาพได้ทางแอพพลิเคชั่น line @guruya

“ที่ไหนมีประชาชน ที่นั่นมีเภสัชกรไทย”

วลีนี้ไม่ได้เป็นเพียงคำขวัญ แต่สะท้อนถึงหัวใจของเภสัชกรไทยทุกคน ที่พร้อมจะดูแลความปลอดภัยในการใช้ยาของประชาชนอย่างทั่วถึงในทุกบริบท ไม่ว่าจะในชุมชน โรงพยาบาล หรือโลกออนไลน์

ในโอกาสสัปดาห์เภสัชกรรมปีนี้ เราขอเชิญทุกท่านตระหนักถึงบทบาทของเภสัชกรในชีวิตประจำวัน หากคุณมีคำถามหรือความไม่แน่ใจเกี่ยวกับการใช้ยา อย่าลังเลที่จะปรึกษา “เภสัชกรใกล้คุณ” ไม่ว่าจะเป็นที่ร้านยา โรงพยาบาล หรือแพลตฟอร์มออนไลน์ที่เชื่อถือได้

ย้ำว่าการใช้ยาอย่างปลอดภัย เป็นเรื่องสำคัญมาก เภสัชกรพร้อมเป็นผู้ช่วยให้คุณอุ่นใจได้เสมอ

รศ. ภญ. ดร. ณัฏฐดา อารีเปี่ยม และ รศ. ภก. ดร. บดินทร์ ติวสุวรรณ

คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย