13 ธ.ค.61 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า อาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ ศิลปินแห่งชาติชาวเชียงราย นายจงคล้าย วรพงศธร รองอธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช นายภาสกร บุญญลักษม์ รองผู้ว่าราชการ จ.เชียงราย พร้อมศิลปินชาวเชียงรายผู้ร่วมกันปั้นจ่าแซมและวาดภาพเกี่ยวกับปฏิบัติการช่วยเหลือทีมฟุตบอลหมูป่าอะคาเดมี 13 คนที่ติดอยู่ในถ้ำหลวง วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน ต.โป่งผา อ.แม่สาย จ.เชียงราย ได้นำขบวนแห่รูปหล่อจ่าแซมไปตั้งเอาไว้ที่หน้าศาลาอนุสรณ์สถานที่ถ้ำหลวงนั้นพบว่าหลังจากได้นำไปเวียนรอบหน้าด่านพรมแดนไทย-เมียนมา อ.แม่สาย มีประชาชนจำนวนมากรอให้ต้อนรับและชื่นชม คณะได้เดินทางเข้าไปยังถ้ำหลวงโดยสวัสดิภาพ

โดย นายถวัลย์ เมืองช้าง เจ้าของโรงหล่อเอเชีย ไฟน์ อาร์ต จ.พระนครศรีอยุธยา ได้นำทีมช่างไปคอยติดตั้งรูปหล่อของจ่าแซมให้ตั้งเด่นเป็นอนุสาวรีย์บนฐานซึ่ง "ช่างเล็ก" ศิลปินช่างแกะสลักหินชาวแม่สาย ได้จัดทำเป็นฐานหินอ่อนเอาไว้รองรับ หน้าศาลาอนุสรณ์สถานที่มีการก่อสร้างรอเอาไว้แล้ว ท่ามกลางประชาชนและนักท่องเที่ยวจำนวนมากที่เดินทางไปเที่ยวถ้ำหลวงและพากันไปชมพร้อมให้กำลังใจอย่างคับคั่ง ซึ่งทางทีมช่างและศิลปินได้ช่วยกันนำรูปหล่อจ่าแซมที่เป็นโลหะบรอนด์สูง 3.20 เมตร ฐานกว้าง 2.50 เมตร ยกด้วยรถยกตั้งเด่นเป็นสง่าหันหน้าไปทางถ้ำหลวง ซึ่งพบว่าก่อนการตั้งฐานฝนได้โปรยลงมาเล็กน้อย

จากนั้น อาจารย์เฉลิมชัย ได้กล่าวขอบคุณทุกฝ่ายที่ได้ร่วมกันจัดสร้างอนุสาวรีย์จ่าแซมจนนำมาติดตั้งแล้วเสร็จ ตั้งแต่กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืชที่อนุญาตให้จัดสร้างในพื้นที่ อาจารย์สมลักษณ์ ปันติบุญ ศิลปินช่างไม้มือหนึ่งที่สร้างศาลาดังกล่าว อาจารย์สราวุฒิ คำมูลชัย หรือสล่าต้น ศิลปินช่างปั้นมือหนึ่งผู้นำศิลปินปั้นรูปจ่าแซม นายถวัลย์จากเอเชียร์ ไฟน์ อาร์ต ที่เสียสละค่าหล่อกว่า 5 ล้านบาทให้ฟรี ช่างเล็กที่จัดทำฐานหินอ่อนให้ ศิลปินชาวเชียงรายจำนวนมากที่ร่วมกันวาดภาพแล้วนำไปติดตั้งในศาลา รวมไปถึงเจ้าหน้าที่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องที่ไม่อาจกล่าวได้ทั้งหมดด้วย

อาจารย์เฉลิมชัย ยังได้อ่านบทกวีที่ประพันธ์ โดยอาจารย์เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ ศิลปินแห่งชาติ ที่ได้มอบบทประพันธ์ให้กับอาจารย์เฉลิมและได้นำไปติดเอาไว้ที่ตรงฐานของอนุสาวรีย์มีข้อความว่า "ใจจ่าแซม หนึ่งชีวิต แลกสิบสามชีวิตแล้ว หนึ่งดวงแก้ววีรกรรมอันยิ่งใหญ่ หนึ่งตำนานสมานโลกสมานใจ หนึ่งใจธรรม ใจไทยใจจ่าแซม" ซึ่งสร้างความตื้นตันใจและประทับใจแก่ผู้ที่เข้าร่วมพิธีเป็นอย่างมากโดยเฉพาะนางวลีพร กุนัน ภรรยาของนาวาตรีสมานที่ได้ร่วมในขบวนมาตลอดทาง

อาจารย์เฉลิมชัย กล่าวอีกว่า การเคลื่อนย้ายรูปหล่อจ่าแซมไปถึงฐานหน้าศาลาอนุสรณ์สถานมีฝนตกลงมาเป็นระยะๆ ตั้งแต่พึ่งออกจากวัดร่องขุ่น อนุสาวรีย์พ่อขุนเม็งรายมหาราช ส่วนตามรายทางส่วนใหญ่ฝนไม่ตกกระทั่งนำไปติดตั้งที่ฐานปรากฏว่าฝนได้ตกลงมาอีกเมื่อแล้วเสร็จก็หยุดแสดงให้เห็นว่าจ่าแซมเขาชอบฝน ทั้งนี้หลังติดตั้งอนุสาวรีย์แล้วเสร็จประชาชนและนักท่องเที่ยวสามารถไปชื่นชมการเสียสละของวีระบุรุษผู้นี้ได้ ส่วนการบริหารจัดการศาลาและอนุสาวรีย์นั้นได้หารือกับฝ่ายที่เกี่ยวข้องแล้วจะร่วมกับทางกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช บริหารร่วมกับสมาคมขัวศิลปะเชียงราย

โดยจะมีการว่าจ้างพนักงานเป็นชาย 1 คน หญิง 3 คนช่วยกันดูแลไม่ให้เป็นอาคารร้าง คอยจัดหารายได้อย่างเหมาะสมเพื่อเลี้ยงตัวเองได้โดยเน้นความโปร่งใส ในอนาคตคงจะมีการสร้างสถาปัตยกรรมอื่นๆ เพิ่มเติมบริเวณเดียวกันอีกโดยจะใช้ศิลปินแม่สายทั้งหมดเพราะมีฝีมือดีมากต่อไป

ด้าน นายจงคล้าย กล่าวว่า ในปัจจุบันก็มีแผนโดยหลักการในการยกฐานะวนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน เป็นอุทยานแห่งชาติโดยรอเพียงการประกาศในราชกิจจานุเบกษาอย่างเป็นทางการและจะมีการติดป้ายเป็นอุทยานแห่งชาติได้ในเร็วๆ นี้ด้วย โดยพื้นที่ที่รวบรวมมาได้พร้อมกับพื้นที่วนอุทยานเดิมมีอยู่ประมาณ 14,000 ไร่ซึ่งถือว่าสามารถดำเนินการได้แล้วซึ่งส่วนใหญ่เป็นพื้นที่สวนป่าที่ไม่ใช่ที่อยู่อาศัยหรือทำกินของราษฎรซึ่งส่วนนี้ไม่ต้องทำประชาพิจารณ์ กระนั้นก็กำลังจัดหาพื้นที่เพิ่มเติมอีกและจะมีการดำเนินการตามขั้นตอนของกฎหมาย เช่น ผ่านคณะรัฐมนตรี ฯลฯ ต่อไปซึ่งเชื่อว่าไม่น่ามีปัญหาใดๆ

สำหรับ กรณีการบริหารจัดการพื้นที่ในปัจจุบันนั้นถือว่าได้ผ่านพ้นช่วงบูรณะฟื้นฟูไปแล้วและในวันที่ 25 ธ.ค.จะมีการประชุมหารือกับฝ่ายที่เกี่ยวข้องเพื่อหารือการสำรวจถ้ำหลวงในฤดูแล้งเพื่อนำอุปกรณ์ที่คงค้างภายในออกมาโดยบางส่วนคงจะนำมาจัดแสดงในอาคารหน้าถ้ำหลวงและบางส่วนนำส่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่อไป

ด้าน นางวลีพร กล่าวว่า รู้สึกตื้นตันใจที่ประชาชนโดยเฉพาะชาวแม่สายให้การต้อนรับรูปหล่อของสามีตนอย่างอบอุ่นและทำให้รู้สึกว่าจ่าแซมเป็นชาวเชียงรายไปแล้ว ทั้งนี้หลังจากนี้ตนก็จะมาเยือนที่เมื่อแม่สายโดยเฉพาะที่ถ้ำหลวงแห่งนี้บ่อยขึ้นหรือตรงกับวันที่เขาเสียชีวิต  ส่วนการทำบุญก็คงจะจัดที่บ้านเกิดต่อไป สำหรับรูปหล่อของจ่าแซมที่อยู่หน้าถ้ำหลวงนี้ถือว่าเหมือนตัวจริงและมีความงดงามมากซึ่งต้องขอบคุณศิลปินที่สร้างให้มีรอยยิ้มซึ่งตนเห็นถึงกับยิ้มตามเพราะเหมือนว่าสามียังยิ้มให้อยู่ตลอดเวลา