บรรยากาศการท่องเที่ยวรูท 12 ถนนพิษณุโลก-หล่มสัก อ.วังทอง จ.พิษณุโลก คึกคักไปด้วยยานพาหนะที่สัญจรผ่าน ช่วงวันหยุดยาวนักท่องเที่ยวมีเป้าหมายเดินทางไปเที่ยวชมธรรมชาติทั้งจ.พิษณุโลก เต็มไปด้วยน้ำตกสวยงาม และสถานที่ท่องเที่ยวจ.เพชรบูรณธ์ ในแหล่งท่องเที่ยวชื่อดังทั้งภูทับเบิกและเขาค้อ และถ้าเดินทางโดยรถยนต์จากจ.พิษณุโลกมุ่งสู่ อ.วังทอง เมื่อขึ้นเขาวังนกแอ่น ผ่านค่ายสฤษดิ์เสนาอุปถัมภ์ บริเวณบ้านวังกะบาก ต.วังนกแอ่น อ.วังทอง ห่างจากตัวเมืองพิษณุโลกประมาณ 35 กิโลเมตร นักท่องเที่ยวจะสะดุดตาการขายสินค้าให้นักท่องเที่ยว จะเห็นร่มแดงกางอยู่ไกล ๆ ริมสองฝั่งถนนในช่วงระยะทาง 2 กิโลเมตร ทั้งขาเข้าและขาออก พร้อมกับป้ายสีแดงตัวใหญ่ ๆ เขียนว่า ข้าวหลามลืมผัว ที่มีหลากหลายเจ้าของ อาทิ ข้าวหลามลืมผัวเจ๊หวี ข้าวหลามลืมผัวน้อมดรีม ที่ล้วนแต่เป็นชื่อของแม่ค้าที่ยึดอาชีพเผาข้าวหลามขายนักท่องเที่ยวมานานร่วม 10 กว่าปีแล้ว

นางสาวสุพรรณี  พรมมา อายุ 22 ปี บ้านวังกะบาก ม.19 ต.วังนกแอ่น อ.วังทอง จ.พิษณุโลก เปิดเผยว่า ตนเป็นแม่ค้ารายใหม่ เพิ่งมาทำอาชีพขายข้าวหลามลืมผัวเมื่อต้นปี 2563 ที่ผ่านมา โดยมาตั้งอยู่ร้านแรก ริมถนนพิษณุโลกหล่มสัก ถ้ามาจากตัวเมืองพิษณุโลกมุ่งหน้าสู่เพชรบูรณ์ ก่อนถึงน้ำตกสกุโณทยาน หรือ น้ำตกวังนกแอ่น จะเจอร้านตนเป็นร้านแรก ข้าวหลามลืมผัว ดรีม ดรีม เหตุผลที่มาขายเพราะเห็นช้าวบ้านในหมู่บ้านทำขายมา 10 กว่าปีแล้ว และต่างก็ขายได้ ยึดเป็นอาชีพได้ เมื่อก่อนเคยทำงานโรงงาน วันนี้หันมายึดอาชีพทำข้าวหลามขาย และที่ต้องเขียนป้ายว่าข้าวหลามลืมผัว เพราะเขียนตามพี่ป้าน้าอา ที่เคยขายมาก่อน และล้วนก็ต่างเขียนป้ายร้านว่า ข้ามหลามลืมผัว

สำหรับที่มาของคำว่าลืมผัวนั้น มาจากชื่อพันธุ์ข้าวเหนียวดำ ที่กินแล้วอร่อย จนได้ชื่อว่าเป็นข้าวเหนียวลืมผัว  นักท่องเที่ยวจำนวนมาก เมื่อแวะซื้อต่างก็สอบถามว่าทำไมชื่อข้าวหลามลืมผัว ก็ต้องอธิบายว่ามาจากพันธุ์ข้าวเหนียวดำ

ส่วนการขายข้าวหลามของชาวบ้านวังกะบากนั้น จะทำอยู่สามชนิดหลัก ๆ คือ ข้าวเหนียวขาวไส้ถั่วดำ ข้าวเหนียวดำไส้ถั่วดำ และข้าวเหนียวขาว ข้าวเหนียวดำ หน้าสังขยา และขายจะมัดรวมกันเป็นมัดละ 2 กระบอก และมัดละ 3 กระบอก ราคาขายมัดละ 50 บาท และ 100 บาท ตามขนาดของกระบอกไม้ไผ่ที่บรรจุ

นางสาวสุพรรณี หรือน้อมดรีม ดรีม เผยต่อว่า ช้าวหลามของชาวบ้านวังกะบาก จะทำสดใหม่วีนต่อวัน จะไม่มีการนำของค้างคืนมาขายให้ลูกค้าต่อ ช่วงเทศกาลท่องเที่ยวันหยุดยาวจะขายหมด ส่วนวันธรรมดายอดขายจะอืด ๆ ถ้าขายไม่หมด ก็จะนำข้าวหลาม ใส่รถจักรยานออกตระเวนเล่ขายให้ชาวบ้านในราคาลดราคาเป็นพิเศษ

ที่ร้านเจ๊หวี หนึ่งในร้านแรก ๆ ที่เริ่มเผาข้าวหลามขายให้นักท่องเที่ยวริมถนนพิษณุโลก-หล่มสัก บอกว่า ชาวบ้านวังกะบาก ที่มาขายข้าวหลามส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำการเกษตร ทำสวนผลไม้ ค้าขาย และรับจ้างทั่วไป เมื่อเกือบ 20 ปีก่อน สมัยที่ยังเป็นถนนสองเลน เริ่มมีชาวบ้านเผาข้าวหลามขาย ปรากฏว่า ขายได้ มีนักท่องเที่ยวที่เดินทางผ่านแวะซื้อเป็นประจำ จากนั้น ชาวบ้านก็ได้เริ่มหันมาประกอบอาชีพเผาข้าวหลามขายตาม ๆ กัน  ปัจจุบันมีประมาณ 20 ครอบครัวแล้ว ข้าวหลามบ้านวังกะบาก จะทำวันต่อวัน เริ่มจากหลังจากเสร็จการขายในแต่ละวัน จะมานำข้าวเหนียวมาแช่น้ำทิ้งไว้  เตรียมกระบอกไม้ไผ้ไว้ในช่วงเย็น 03.00 น. นำข้าวมาคลุกเคล้ากับถั่วดำ กรอกข้าวใส่บอกข้าวหลาม พร้อมกับน้ำกะทิตามลงไป และตั้งไฟเผา ใช้เวลาประมาณ 2-3 ชั่วโมง หลังจากเผาข้าวหลามที่บ้านเสร็จ ประมาณ 06.00  น. ก็จะใส่รถเข็นนำมาตั้งในร้านริมถนน และปลอกเปลือกนอกข้าวหลามที่ร้าน รอคอยนักท่องเที่ยวนักเดินทางผ่านมาซื้อ  ช่วงวันหยุดเสาร์-อาทิตย์ วันหยุดยาวส่วนใหญ่จะขายหมด ส่วนวันธรรมดามีเหลือบ้าง ถ้ามีเหลือ ก็จะนำออกไปตระเวนขายให้ชาวบ้านในราคาถูก ส่วนการทำมากน้อยแค่ไหนนั้นแต่ละเจ้าทำไม่เท่ากัน บางรายใช้ข้าววันละ 4-5 ลิตร ส่วนร้านเจ๊หวี ช่วงวันหยุด ใช้ข้าวเหนียววันละ 7 ลิตร มีกำไรหลังการขายประมาณ 500-600 บาทต่อวัน

เจ๊หวี เผยต่อว่า ลูกค้ามีทั้งนักท่องเที่ยว และลูกค้าขาประจำที่เคยอุดหนุนกัน จำนวนมากก็จอดถามด้วยความสงสัย ว่าข้าวหลามลืมผัวเป็นอย่างไร ตอบลูกค้าไปว่า เป็นชื่อข้าวเหนียวดำ ที่มีความอร่อย และมีการตั้งชื่อพันธุ์ว่าข้าวลืมผัว หลายรายเคยซื้อแล้วก็ติดใจ แวะมาซื้อกลับไปที่บ้านอีก

ขณะที่ราคาขายของทุกร้านนั้น จะขายในราคาเดียวเหมือนกันหมด ไม่มีการแข่งขันด้านราคา ปัจจุบันวางขายมัดละ 50 บาท และมัดละ 100 บาท ที่สำคัญคือ เอกลักษณ์ย่านข้าวหลามลืมผัวของทุกร้าน  ก็เป็นที่จดจำของนักท่องเที่ยวด้วยเช่นกัน ใช้ร่มบังแดดสีแดง ผ้าบังแดดสีแดง ป้ายชื่อร้าน ป้ายสินค้า ใช้สีแดงหมด และส่วนใหญ่เจ้าของร้าน คนขาย ก็ล้วนเป็นแม่บ้าน เป็นผู้หญิงแทบทุกร้าน เดินทางผ่านไปเที่ยวเส้นรูท 12 ถนนพิษณุโลก-หล่มสัก เมื่อมาถึงบ้านวังกะบาก ต.วังนกแอ่น อ.วังทอง จ.พิษณุโลก แวะเวียนอุดหนุนกันได้ ตั้งขายช่วงเช้าถึงเย็น