แม้ว่าช่วงนี้ ฝนจะตกบ่อยครั้ง แต่ด้วยความอยากเที่ยว อยากถ่ายรูปโบราณสถาน "ทีมข่าวเฉพาะกิจแนวหน้าออนไลน์" จึงไม่รอช้ารีบขับรถจักรยานยนต์คันเก่งเหมือนเช่นเคย ฝ่าทางเลนเละ เรียกว่าทุลักทุเลพอสมควร จนไปถึงจุดหมาย "วัดพระยาแมน" ตำบลคลองสระบัว อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ซึ่งเป็นหนึ่งในสถานที่ที่อยากพาไปชมมากๆ เพราะเป็นวัดที่พระเพทราชา ได้บวชเรียนในวาระครบบวช 

เมื่อจอดรถสนิทเราได้ไปยืนสงบเงียบอยู่นาน เพราะเงียบสงบและปราศจากผู้คน มีเพียงแต่น้องหมาที่เห่าต้อนรับ ด้วยเพราะบรรยากาศและมุมต่างๆ ที่เหมาะกับการถ่ายรูปบันทึกความทรงจำทำให้เราชอบวัดนี้มาก

เท่าที่ดูด้วยสายตา วัดนี้ในอดีตถือว่ากว้างขวางมาก เพราะเรามองเห็นโบราณสถานอยู่ลิบๆ ระยะประมาณ 500 เมตรในร่มไม้ที่ห่างออกไป แต่ด้วยความรก เราจึงไม่ได้ไปสำรวจแถวนั้น ภายในวัดมีโบสถ์ที่เด่นอยู่ด้านหน้า เป็นรูปทรงมุขโถงหลังคาจั่วเปิด ภายในโบสถ์ มีช่องเล็กๆรอบภายใน คาดการณ์ว่า ถ้าไม่วางพระพุทธรูปองค์เล็ก ก็ใช้สำหรับวางประทีปหรือเทียนให้แสงสว่าง มี "ฐานชุกชี" สำหรับประดิษฐานพระพุทธรูป จากการสังเกต มีหน้ามุมสี่ด้าน เลยตั้งข้อสันนิษฐานว่า ในอดีตจะมีการประดิษฐานพระพุทธรูปสี่ทิศหรือเปล่า?

สำหรับประวัติของวัดพระยาแมนนั้น "วัดพระยาแมน" ตั้งอยู่นอกเกาะเมืองอยุธยาด้านทิศเหนือ ในพื้นที่บริเวณทุ่งขวัญ วัดมีกำแพงแก้วล้อม มีพระอุโบสถเป็นประธานของวัด ด้านหน้าหรือด้านทิศตะวันออกของพระอุโบสถมีพระปรางค์ 2 องค์ตั้งอยู่คู่กัน เป็นวัดที่สร้างขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี โดยไม่ปรากฏนามผู้สร้างและไม่ทราบว่าสร้างขึ้นในรัชสมัยใด 

แต่ชื่อวัดพระยาแมนปรากฏในพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาในรัชสมัยสมเด็จพระเพทราชา กล่าวคือก่อนที่สมเด็จพระเพทราชาจะครองราชสมบัตินั้นได้ผนวชอยู่ที่วัดพระยาแมน โดยพระอาจารย์อธิการได้ทำนายว่า พระองค์จะได้ขึ้นครองราชสมบัติ รวมทั้งยังได้ให้โอวาทานุสาสน์ในสมณะกิจทั้งปวง

ดังนั้น เมื่อสมเด็จพระเพทราชาได้เสวยราชสมบัติแล้วจึงทรงพระราชดำริถึงคุณพระอาจารย์อธิการวัดพระยาแมน จึงเสด็จพระราชดำเนินไปยังวัดพระยาแมน เพื่อถวายนมัสการพระอาจารย์ แล้วมีพระราชดำรัสให้สร้างพระอารามให้ถาวรขึ้นกว่าเก่า เมื่อสร้างแล้วเสร็จทรงพระกรุณาให้มีการสมโภช 3 วัน และทรงตั้งพระอาจารย์อธิการวัดพระยาแมน ชื่อ "พระยาศรีสัจจญาณมุนี" ราชาคณะฝ่ายคามวาสี พร้อมถวายเครื่องสมณบริขาร พร้อมตามศักดิ์พระราชาคณะทุกประการ จากพงศาวดารแสดงให้เห็นว่า สิ่งก่อสร้างต่างๆ ที่ปรากฏอยู่ทุกวันนี้ล้วนเป็นฝีมือช่างคราวปฏิสังขรณ์ในครั้งนั้นทั้งสิ้น

"วัดพระยาแมน" ถือว่าเป็นวัดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในแถบคลองสระบัว ทั้งมีพระอุโบสถที่ยังคงความสมบูรณ์ จึงเป็นอีกหนึ่งสถานที่ที่น่าท่องเที่ยวและศึกษาเรื่องราวประวัติศาสตร์อีกหนึ่งแห่งในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา