ม.ราชภัฏจอมบึง อ.จอมบึง จ.ราชบุรี #ชูของดีในท้องถิ่นยกระดับเหล็กลายในสมัยโบราณ เพื่อศึกษาต่อยอดเกิดการสร้างรายได้ช่วงสถานการณ์โควิด -19

มีดถือเป็นสิ่งสำคัญในชีวิตประจำวัน ใช้พกพาเป็นอาวุธป้องกันตัวมาแต่สมัยโบราณ มีหลายรูปแบบทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่ นำไปใช้ประโยชน์ทั้งใช้ตัด สับ ถาง โค่น ตัดต้นไม้ในสวน ไร่ นา ทำการเกษตร แต่ด้วยกระบวนการผลิตทำมีดกว่าจะได้มาแต่ละเล่มนั้น จะค่อนข้างยาก ใช้เวลานานและค่อนข้างเสี่ยงกับเปลวไฟที่ร้อนอยู่หน้าเตา ขณะทำมีดและต้องตีเหล็กที่ร้อนๆ ให้ขึ้นเป็นรูปร่างที่ต้องการต้องใช้ความอดทนสู้ ทำให้มีช่างตีมีดแบบโบราณหลงเหลือในปัจจุบันค่อนข้างลดน้อยลง บวกกับยุคปัจจุบัน มีเครื่องมืออันทันสมัยเข้ามาแทนที่ ด้วยการใช้เครื่องปั้มออกแบบ สำเร็จรูปโดยไม่ต้องใช้แรงตี ประกอบกับปัญหาการว่างงาน เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ส่งผลให้ประชาชนได้รับผลกระทบต่อการดำรงชีวิตและการหารายได้เลี้ยงชีพ

ทางคณะรัฐมนตรี (ครม.) มีมติเห็นชอบกรอบนโยบายการพื้นฟูเศรษฐกิจ และสังคมของประเทศในตำบลต่าง ๆ จากสถานการณ์เชื้อไวรัสโควิด -19 ที่ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจ และข้อจำกัดของทางเลือกในการฟื้นฟูเศรษฐกิจ และสังคม จากการประชุมของคณะกรรมการร่วมภาคเอกชน สถาบัน ได้แก่คณะกรรมการร่วมสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย และสมาคมชาวนาไทย คาดการณ์ว่า คนไทยจะตกงานจากผลกระทบโควิด-19  มากถึง 7 ล้านคนโดยแรงานกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงสุดเป็นกลุ่มลูกจ้างชั่วคราวผู้ประกอบอาชีพอิสระและลูกจ้าง SME จึงมีความจำเป็นต้องเร่งช่วยเหลือผู้ที่ได้รับผลกระทบจากการระบาดของโรค โดยการจัดโครงการฝึกอบรมส่งเสริมอาชีพและให้ความรู้ผู้มีรายได้น้อยในชุมขน เพื่อจะให้นำความรู้ไปใช้ในการประกอบอาชีพหลัก หรืออาชีพเสริมเพื่อเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัว เป็นการแก้ไขปัญหาการว่างงานของประชาชน และส่งเสริมอาชีพการตีมีดเหล็กลายโบราณปากบึงให้เป็นที่รู้จักมากยิ่งขึ้น 

นายอุเทน ไม่ล่าใคร หรือ น้าวูฟ เจ้าของบ้านมีดบิน อยู่บ้านเลขที่ 48/2 หมู่ 13 ต.จอมบึง อ.จอมบึง จ.ราชบุรี เปิดเผยว่า ได้ศึกษาเรียนรู้เรื่องของการตีมีดเหล็กลายมาหลายปี ลองผิดลองถูก เหล็กที่ใช้นั้นจะต้องทำความรู้จักเหล็กแต่ละชนิด มีโครงสร้างของเคมีอะไรบ้าง มีคาร์บอนต่างกันขนาดไหน และเหมาะที่จะทำมีดชนิดไหน เช่น เป็นมีดที่มีราคาจะมีระยะการผลิตนานหลายวัน ส่วนมีดใช้ในการเกษตรจะมีราคาถูกลงไป  อย่างบนโต๊ะที่นำมาแสดงนี้มีโชว์ขายราคาตั้งแต่ หลักร้อยไปจนถึงราคาเล่มละ 30,000 บาท มีดที่มีราคาแพงคนส่วนใหญ่จะที่นิยมซื้อไปประดับตกแต่งบ้าน 

ขั้นตอนการตีมีด และราคาจำหน่าย จะมีหลายราคา เพราะต้องดูคุณภาพเหล็กแต่ละชนิด ที่นำมาทำมีดและใช้ระยะเวลาการทำแต่ละเล่มนานมากน้อยแค่ไหน เช่น มีดลาย ทำจากลวดสลิงใช้เวลาในการผลิตประมาณ 2 วันจึงจะได้มีดต่อ 1 เล่ม ขายราคาตั้งแต่ 3,900 - 9,000 บาท  ส่วนเหล็กลายเล่มเล็ก ๆ พกพาดูสวยงามขายราคาเล่มละ 2,000 บาท

ส่วนราคาที่แพงที่สุดจะอยู่ที่เล่มละ 30,000 บาทจะมีกระบวนการทำให้มีลวดลายค่อนข้างยาก โดยขั้นตอนจะต้องหลอมแผ่นเหล็กประมาณ 40  แผ่นให้หลอมติดเข้าด้วยกันแล้วจึงนำมาตัดแบ่งเป็นขนาดต่าง ๆ ตามที่ต้องการ เมื่อได้เป็นใบมีดแล้ว ก็จะเอามาแต่งคม แต่งรูปจะเริ่มเห็นลายปรากฏบนมีด จากนั้นนำไปชุบเพื่อเรียกลายให้ชัดเจนขึ้น ซึ่งจะต้องคัดเลือกดูคุณภาพเหล็กแต่ละชนิดให้เหมาะสมกับราคาที่ขายด้วย เช่น มีดทางการเกษตรอย่างมีดอีโต้ จะใช้เหล็กแหนบในการตี ขายอยู่เล่มละ 400-500 บาท และมีดอีกหลายรูปแบบราคาจะแตกต่างกันไป 

สำหรับมีดเหล็กลายจากช่างชำนาญการแห่งบ้านปากบึง ยังมีเอกลักษณ์เฉพาะด้านลวดลายที่นับได้ว่าเป็นงานศิลปะมีลวดลายที่มีชิ้นเดียวในโลก มีกรรมวิธีการมีเผาเป็นเคล็ดลับวิชาที่ช่างได้ค้นพบขึ้นจนเกิดเป็นเทคนิคเฉพาะโรงตีเหล็กของช่างเท่านั้ ตั้งแต่การเลือกเหล็ก การบิดเหล็ก จำแนกสีของเหล็ก การชุบ และกระบวนการอื่น ๆ ที่ทำให้มีดมีความสวยงามเป็นเอกลักษณ์ 

การจัดโครงการฝึกอบรมการตีเหล็กลายในครั้งนี้ยังเป็นการช่วยพัฒนาทักษะด้านอาชีพในแก่คนในชุมชนให้มีความรู้ความสามารถยิ่งขึ้น และยังเป็นการปลูกฝังภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เกิดจากแนวคิดของช่างตีมีดให้แก่เยาวชนรุ่นหลัง เพื่อเป็นการต่อยอดเรื่องของการอนุรักษ์ และเสริมอาชีพในชุมชน 

ผศ.ดร.ชัชวาล แอร่มหล้า รองอธิการบดี มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง เปิดเผยว่า กิจกรรมวันนี้มีความเกี่ยวเนื่องของทางมหาวิทยาลัยฯ ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยเพื่อท้องถิ่นจะมีอยู่หนึ่งพันธกิจ คือเรื่องงานบริการวิชาการต่อชุมชนเป็นมหาวิทยาลัยเพื่อท้องถิ่น วันนี้ทางว่าที่ร้อยตรี ดร.วสันต์ นาคเสนีย์ คณะบดี คณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม ได้นำนักศึกษา และครูที่มีความชำนาญการเรื่องการตีมีดทั่วประเทศไทยมารวมกันที่บ้านมีดบิน มีการเป็นการสาธิตการตีมีด และการพูดคุยแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์ความเป็นช่างตีมีดที่แต่ละคนสะสมองค์ความรู้มายาวนาน เป็นประโยชน์ต่อมุมวิชาการเรื่องงานอุตสาหกรรมท้องถิ่นเรื่องการตีมีด 

ทางคณะบดียังได้นำนักศึกษาจาก U2T คือ หนึ่งตำบล หนึ่งมหาวิทยาลัย มาที่นี่ด้วย นักศึกษาที่มาวันนี้จะมาเก็บเกี่ยวความรู้และภูมิปัญญาการตีมีดจะได้รู้ว่าการตีมีดมีกระบวนการอย่างไร ได้เรียนรู้เรื่องการสร้างมูลค่าของมีด เป็นโอกาสดีที่นักศึกษาจะได้พูดคุยกับอาจารย์ที่มาจากทั่วประเทศ สามารถนำไปพัฒนาอาชีพ สร้างรายได้ และถ่ายทอดสู่ชุมชนขยายผลให้กว้างมากขึ้น 

ร้อยตรี ดร.วสันต์ นาคเสนีย์ คณะบดี คณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม เปิดเผยว่า ส่วนของโครงการ U2T เป็นโครงการหลักให้เกิดกิจกรรมนี้ขึ้นเป็นโครงการที่จ้างงานประชาชน นักศึกษาและบัณฑิตจบใหม่ เป็นโครงการของมหาวิทยาลัย โดยตำบลจอมบึง เป็นตำบลที่มีแหล่งการเรียนรู้ที่มีคุณค่า โครงการ U2T ได้เห็นความสำคัญที่จะต้องสืบเนื่องภูมิปัญญาท้องถิ่นให้เกิดการรู้จักและอาชีพช่างตีมีดควรจะได้รับการส่งเสริม ควรจะสร้างช่างตีมีดรุ่นใหม่เข้ามาเพิ่มอีก  โครงการนี้ถือว่าเป็นการรวมช่างตีมีดที่มีฝีมือทั่วประเทศมาสาธิตแนะนำแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน ถือเป็นโอกาสที่ดีที่ได้นำปราชญ์ชุมชนมาถ่ายทอดความรู้เพื่อจะให้เกิดการสืบเนื่องของอาชีพตีมีดต่อไปในอนาคต

สำหรับผู้ที่สนใจจะศึกษาการตีมีดสามารถติดต่อได้ที่ น้าวูฟ นายอุเทน ไม่ล่าใคร บ้านมีดบินปากบึง โทร   094 - 9928979