จากความจำเป็นของเหตุการณ์ในประเทศ ทำให้ผู้ที่อยู่ในอำนาจตุลาการ ต้องเข้ามาใช้อำนาจบริหาร (เป็นนายกรัฐมนตรีและหัวหน้ารัฐบาล) ในอดีตหลายท่าน ดังที่ได้กล่าวมาเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว แต่ละท่านก็มีภูมิหลัง (Back Ground) คับแก้ว
ทั้งความรู้พื้นฐาน ประสบการณ์ในการทำงาน และผ่านการคัดกรอง การศึกษาเพิ่มเติม การแข่งขัน การฝึกอบรมมาแล้วอย่างโชกโชน จึงสามารถมาใช้อำนาจบริหารแทนปวงชนชาวไทยได้เป็นอย่างดี

สัปดาห์นี้เราก็จะได้มาวิเคราะห์ถึงผู้ที่มาใช้อำนาจบริหาร (เป็นนายกรัฐมนตรี และหัวหน้ารัฐบาล) ที่มาจากการปฏิวัติรัฐประหารดูบ้าง ว่ามีภูมิหลัง ทั้งความรู้พื้นฐาน และประสบการณ์ในการทำงาน รวมทั้งผ่านการคัดกรอง การแข่งขัน การฝึกอบรม มาขนาดไหน และได้มาบริหารประเทศให้เจริญก้าวหน้าได้หรือไม่

ท่านแรก ที่จะนำมาพูดถึง ก็ได้แก่ พ.อ.พระยาพหลพลพยุหเสนา

พันเอกพระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) เป็นบุตรชาวไทยเชื้อสายจีน ชื่อ กิ่ม พหลโยธิน ซึ่งต่อมาได้รับราชการทหารในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยาพหลพลพยุหเสนา มีภรรยาชาวไทยเชื้อสายมอญ ชื่อ จับ

ดังนั้นจะเห็นได้ว่า ประเทศไทยประกอบด้วยชนชาติต่างๆ มากมาย แม้แต่สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ก็เป็นบุตรชาวจีน และรับราชการจนได้เป็นเจ้าเมืองตาก มาช่วยกู้ชาติบ้านเมืองให้ไทยพ้นจากการเป็นประเทศราช ตราบเท่า
จนทุกวันนี้

ชาวไทย

ช.ชนหลายชาติเชื้อ รวมกัน

สร้างเป็นไทยปัจจุบัน ขึ้นได้

รวมเป็นชาติสุขสันต์ เกียรติก้อง

ทุกผู้ภูมิใจไซร้ ใต้ร่ม พระบารมี

ท.คือความอดทน ของชนชาติ

เมื่อเกิดภัยร่วมพิฆาต บ่ท้อ

คนชั่วจักต้องปราศ แพ้พ่าย

สามัคคีตามแบบพ่อ นั่นแล้ว คือไทย

พจน์ พหลโยธิน เริ่มเรียนหนังสือที่โรงเรียนวัดจักรวรรดิราชาวาสฯ และไปต่อที่โรงเรียนวัดพิชัยญาติ จากนั้นจึงไปสอบเข้าโรงเรียนนายร้อยทหารบก ตอนจบปีที่ห้าสอบได้เป็นที่หนึ่งของรุ่น จึงได้รับทุนหลวงส่งไปเรียนการทหารต่อที่ประเทศเยอรมนี เมื่อปี พ.ศ.2447 และเมื่อจบการศึกษาของโรงเรียนนายร้อยปรัสเซียในกรุงเบอร์ลินแล้ว ยังได้เข้ารับราชการทหารในกรมทหารปืนใหญ่ของเยอรมนี จนกระทั่งปี พ.ศ.2455 ได้ไปศึกษาวิชาช่างแสงทหาร ณ กรุงโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมาร์ก จนกระทั่งปี พ.ศ.2457 จึงได้กลับมารับราชการทหารที่ประเทศไทย ในยศร้อยโท แห่งกรมทหารปืนใหญ่บางซื่อ
รวมเวลาที่ทำการศึกษาอยู่ในยุโรปเกือบถึงสิบปี

นับว่าได้รับความรู้ วัฒนธรรมของอารยประเทศ และประสบการณ์มาเป็นอย่างสูง เป็นรากฐานของการที่จะเข้ามา
รับใช้ประเทศชาติต่อไปได้เป็นอย่างดี

ในด้านประสบการณ์ ยังได้เลื่อนยศและตำแหน่งสูงขึ้นเรื่อยๆ จนเป็นผู้บังคับการทหารบกปืนใหญ่ที่ 2 จังหวัดพระนคร และต่อมาดำรงตำแหน่งจเรทหารปืนใหญ่ยศพันเอก

ในการปฏิวัติของคณะราษฎรเมื่อปี พ.ศ.2475 นั้นสี่ทหารเสือที่จับมือร่วมตายด้วยกัน ก็ได้แก่ พระยาทรงสุรเดช(เทพ พันธุมเสน), พระยาฤทธิอัคเนย์ (สละ เอมะศิริ),พระประศาสน์พิทยายุทธ (วัน ชูถิ่น) และพระยาพหลพลพยุหเสนา(พจน์ พหลโยธิน) ซึ่งคณะสี่ทหารเสือมอบให้พระยาทรงสุรเดชเป็นผู้อำนวยการฝ่ายทหารรับผิดการวางแผนทั้งหมด และให้พระยาพหลพลพยุหเสนารับผิดชอบนำไปปฏิบัติ

การที่สามัญชนจะคิดการปฏิวัติยึดอำนาจและเปลี่ยนแปลงการปกครอง มิใช่เรื่องที่จะทำกันได้ง่ายเหมือนสมัยหลังๆ พันเอกพระยาพหลพลพยุหเสนา ได้กล่าวไว้กับภรรยาว่า “การที่คิดเปลี่ยนแปลงการปกครองครั้งนี้ ก็มิได้แน่ใจว่าจะทำการสำเร็จดอก มองเห็นข้างศีรษะจะหลุดจากบ่าเสียมากกว่า แต่ที่เห็นแน่ ตระหนักในใจก็คือ ถ้าไม่เร่งรัดจัดเปลี่ยนระบอบการปกครองเสียในเวลานี้แล้ว ต่อไปภายหน้า บ้านเมืองก็คงจะประสบแต่ความหายนะถึงความล่มจมลงไปเป็นแน่”

เช้ามืดวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ.2475 เมื่อทหารทุกหน่วยมาพร้อมกันที่ลานพระบรมรูปทรงม้าแล้ว พระยาพหลฯ ล้อมรอบไปด้วยนายทหารสัญญาบัตร ถือคำแถลงการณ์ที่เขียนเองเป็นภาษาเยอรมัน ได้อ่านคำแถลงการณ์นี้เป็นภาษาไทยว่า “บัดนี้ คณะราษฎร อันประกอบด้วย ทหารบก ทหารเรือและพลเรือน ได้พร้อมใจกันเข้ายึดอำนาจการปกครองไว้แล้วโดยเด็ดขาด เพื่อทำการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ มาเป็นระบอบประชาธิปไตยเยี่ยงนานาอารยประเทศทั้งหลาย” แล้วนำกำลังทหารเข้ายึดพระที่นั่งอนันตสมาคมเป็นกองบัญชาการต่อไป

เพื่อเป็นการถ่ายทอดอำนาจระหว่างคณะราษฎรกับพระมหากษัตริย์อย่างนุ่มนวล คณะราษฎรโดยมติของผู้แทนราษฎรชั่วคราว จึงแต่งตั้งพระยามโนปกรณ์นิติธาดา นักตุลาการที่มีความสนิทสนมกับพระบรมวงศานุวงศ์ เป็นนายกรัฐมนตรีคนแรก จนกระทั่งอีก 1 ปีต่อมา เมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ.2476 จึงได้มีการรัฐประหาร และพระยาพหลพลพยุหเสนาได้ดำรงตำแหน่งหัวหน้าฝ่ายบริหาร (นายกรัฐมนตรีและหัวหน้าคณะรัฐบาล) เป็นครั้งแรก

จึงจะเห็นได้ว่า นายกรัฐมนตรีคนแรกของประเทศไทยที่มี ที่มาจากการปฏิวัติรัฐประหาร ก็มีภูมิหลัง (Back Ground) มาเป็นอย่างดี อันประกอบด้วย

ภูมิหลัง (Back Ground)

โดยมีการศึกษาระดับสูงสุดในประเทศและต่างประเทศ ทำให้มีพื้นฐานที่จะเข้าใจถึง การพัฒนาประเทศ การปกครอง และระบอบประชาธิปไตย ซึ่งอำนาจสูงสุดทั้งสาม (อำนาจบริหาร อำนาจนิติบัญญัติ และอำนาจตุลาการ) เป็นของปวงชน
ทั้งมวล เข้าใจถึงการเมืองระหว่างประเทศ การเศรษฐกิจและการคลัง การอยู่ดีกินดีของพลเมือง และการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี (Good Governance) ไม่มีการทุจริตคอร์รัปชั่นโกงกินบ้านเมือง หรือการซื้อสิทธิ์ซื้อเสียงโดยใช้เงินแบบธุรกิจการเมือง

พันเอกพระยาพหลพลพยุหเสนาเป็นบุคคลที่มีชีวิตเรียบง่าย ติดดิน และไม่ยึดติดต่อตำแหน่งและอำนาจ เป็นบุคคลที่มือสะอาด ไม่เคยฉกฉวยโอกาสหาประโยชน์ให้ตนเอง ครอบครัว และสมัครพรรคพวก เหมือนนักการเมืองหลายๆ คนในปัจจุบัน ในยามอนิจกรรม ครอบครัวไม่มีเงินเพียงพอที่จะจัดพิธีพระราชทานเพลิงศพ จนรัฐบาลในขณะนั้นต้องเข้ามารับอุปถัมภ์ บ้านพักก็ไม่มีเป็นของตนเอง แต่ได้รับพระราชทานวังปารุสกวัน จากพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ให้เป็นที่อยู่อาศัย จนถึงวาระสุดท้ายแห่งชีวิต

ศิริภูมิ