แก่นแท้ของการทำบุญอยู่ที่ "ใจ" ไม่ใช่ "จำนวนเงิน"

ในสังคมที่ขับเคลื่อนด้วยวัตถุและภาพลักษณ์ การทำบุญบางครั้งก็ถูกตีความผิดเพี้ยนไป กลายเป็นเรื่องของจำนวนเงินที่บริจาค ความใหญ่โตของพิธีกรรม หรือแม้กระทั่งตำแหน่งแห่งที่ในงานบุญนั้นๆ หลายคนเชื่อว่ายิ่งทุ่มเงินมากเท่าไหร่ บุญก็จะยิ่งมากตามไปเท่านั้น จนลืมไปว่า แก่นแท้ของการทำบุญนั้นอยู่ที่ "ใจ" ไม่ใช่ "จำนวนเงิน"

พระพุทธศาสนาได้ย้ำเตือนเสมอถึงความสำคัญของ เจตนา การกระทำใดๆ ไม่ว่าจะเป็นกุศลกรรม (กรรมดี) หรืออกุศลกรรม (กรรมชั่ว) ล้วนมีเจตนาเป็นตัวนำ ถ้าจิตใจบริสุทธิ์ตั้งมั่นที่จะทำความดี แม้การให้ทานเพียงเล็กน้อย เช่น เงินหนึ่งบาทที่เราแบ่งปันด้วยใจที่เปี่ยมด้วยเมตตา ต้องการช่วยเหลือผู้อื่นอย่างแท้จริง หรือการสละสิ่งที่เรามีอยู่ไม่มากนักเพื่อประโยชน์สุขของส่วนรวม บุญที่เกิดขึ้นจากการกระทำนั้นย่อมยิ่งใหญ่และให้ผลมหาศาล เพราะจิตที่ประกอบด้วยศรัทธาและความบริสุทธิ์ คือ บ่อเกิดของกุศลที่แท้จริง

ลองนึกภาพตาม คนที่บริจาคเงินหนึ่งบาทจากใจที่แท้จริง เขายินดีที่จะสละ แม้เงินนั้นอาจมีค่าน้อยนิดในสายตาคนทั่วไป แต่ในทางธรรมแล้ว จิตของเขาได้ฝึกการลดละความตระหนี่ถี่เหนียว ความเห็นแก่ตัว และสร้างความเมตตาให้เกิดขึ้น นี่คือบุญที่บริสุทธิ์

ในทางตรงกันข้ามการทำบุญด้วยเงินจำนวนมหาศาลเป็นแสนเป็นล้าน แต่หากทำไปเพื่อหวังผลตอบแทน เพื่อให้ได้มาซึ่งชื่อเสียง คำชื่นชม ภาพลักษณ์ทางสังคม หรือเพื่ออำนาจบารมีที่ซ่อนเร้น บุญนั้นก็อาจไม่บริสุทธิ์อย่างที่คิด เพราะจิตใจที่ประกอบด้วยกิเลส เช่น มานะ (ความถือตัว) ตัณหา (ความอยากได้ อยากมี) หรือ โลภะ (ความโลภ) ย่อมบั่นทอนคุณค่าของทานนั้นให้ลดน้อยลง หรือบางทีอาจไม่ได้บุญเลยด้วยซ้ำ

การทำบุญเช่นนี้ มักตกอยู่ในวังวนของ "บุญเอาหน้า" คือทำเพื่อแสดงออกมากกว่าทำจากใจจริง สิ่งที่ได้อาจเป็นเพียงความพึงพอใจชั่วคราวจากเสียงสรรเสริญ แต่กลับไม่ได้ยกระดับจิตใจให้สูงขึ้น หรือลดละกิเลสภายในได้เลย

ใจคือปัจจัยหลักของ "บุญ" ดังนั้น สิ่งสำคัญที่สุดในการทำบุญคือการพิจารณา เจตนา 3 ประการ ได้แก่

ก่อนทำ มีใจยินดีที่จะทำ มีความตั้งใจที่บริสุทธิ์ ไม่ได้หวังผลตอบแทน

ขณะทำ มีใจเบิกบาน ไม่หวงแหน ไม่เสียดายในสิ่งที่ได้สละไป

หลังทำ มีใจอิ่มเอมในบุญที่ได้ทำไปแล้ว ไม่ยึดติดในบุญนั้น

ไม่ว่าจะเป็นการให้ทานด้วยวัตถุ เงินทอง การช่วยเหลือผู้อื่นด้วยแรงกาย การสละเวลาทำประโยชน์เพื่อส่วนรวม หรือแม้แต่การให้กำลังใจผู้อื่น สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นการทำบุญทั้งสิ้น หากกระทำด้วยใจที่บริสุทธิ์ ปราศจากซึ่งกิเลสที่เคลือบแฝง ย่อมได้บุญอย่างเต็มที่และแท้จริงเสมอ

จงจำไว้ว่า บุญที่แท้จริงไม่ได้วัดกันที่จำนวนเงินในบัญชีบุญ แต่อยู่ที่ความบริสุทธิ์ของใจที่ให้ต่างหาก แล้วคุณจะพบว่าการทำบุญเป็นเรื่องง่ายๆ ที่ใครๆ ก็ทำได้ และได้บุญมหาศาลอย่างคาดไม่ถึงเลยทีเดียว - 001