"มะไฟกา" หรือ "มะไฟป่า" มีลักษณะเด่นคือ ผลเมื่อสุกจะมีสีแดงเพลิง และสามารถเปลี่ยนสีได้ถึง 5 สีตั้งแต่ผลอ่อนไปจนผลสุก จัดเป็นไม้โบราณหายากที่มักขึ้นอยู่ตามป่าเขาที่ลาดชัน ปัจจุบันใกล้จะสูญพันธุ์จากธรรมชาติ แต่ปีนี้กลับให้ผลผลิตดี จนมีนักท่องเที่ยวแวะชมและจองซื้ออย่างคึกคัก เนื่องจากมีความสวยงาม รับประทานได้ และขายได้ราคาดี

วันที่ 7 กรกฎาคม 2568 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ชาวบ้านหลายหมู่บ้านในตำบลปากแจ่ม อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง ได้ร่วมกันอนุรักษ์ต้นไม้ป่าหายากที่เรียกว่า “มะไฟกา” หรือ มะไฟป่า ซึ่งเมื่อสุกจะมีสีแดงเพลิง ออกลูกตั้งแต่โคนต้นไปจนถึงปลายกิ่ง โดยผลอ่อนจะมีสีน้ำตาลอ่อน และค่อยๆ เปลี่ยนสีไปเรื่อยๆ จนกลายเป็นสีเหลือง สีชมพู สีส้ม และสีแดงเพลิง ทำให้กลายเป็นเสน่ห์ที่ไม่มีผลไม้ชนิดอื่นเทียบได้ อีกทั้งยังเพิ่มสีสันและความสวยงาม สะดุดตาผู้พบเห็นอย่างมาก

มะไฟกา หรือมะไฟป่า เป็นมะไฟชนิดหนึ่งที่มีรสชาติหวานอมเปรี้ยว โดยมีความเปรี้ยวนำ เนื้อสีขาวใส ละเอียดคล้ายเนื้อลางสาด สามารถนำไปประกอบอาหารประเภทแกงที่มีรสเปรี้ยวได้ เช่น แกงส้ม ต้มยำ และยำ

เดิมทีต้นมะไฟกาขึ้นอยู่บนภูเขาที่มีพื้นที่ลาดชันในป่าดิบชื้น ซึ่งพบเห็นได้เฉพาะบนภูเขาหรือที่ลาดเชิงเขาเท่านั้น ในอดีตชาวบ้านจึงต้องไปขุดมาจากบนภูเขาเพื่อนำมาปลูกประดับตกแต่งบ้าน โดยใช้เวลาปลูกนานถึง 7 ปีจึงจะเริ่มออกผลปีละครั้ง ระหว่างเดือนมิถุนายนถึงกันยายนของทุกปี แต่ปีนี้ออกผลช้าเนื่องจากมีฝนตกชุก

จากเดิมที่เคยเป็นผลไม้ป่าที่ไม่มีราคา ทำให้ชาวบ้านหลายรายโค่นทิ้ง แต่ปัจจุบันกลับได้รับความนิยมมากขึ้น โดยเฉพาะเจ้าของรีสอร์ต โรงแรม และแหล่งเรียนรู้ต่างๆ ต่างพยายามหาซื้อต้นมะไฟกามาปลูกเพื่อความสวยงาม ทำให้ต้นมะไฟกามีราคาสูงขึ้นมาก และขายผลสุกได้ราคากิโลกรัมละ 40-50 บาท ซึ่งแต่ละต้นสามารถให้ผลผลิตได้ประมาณ 700-800 กิโลกรัมเลยทีเดียว

ปัจจุบันต้นมะไฟกากำลังหายไปจากป่าธรรมชาติ ชาวบ้านตำบลปากแจ่มจึงร่วมกันอนุรักษ์ไว้กว่า 50 ต้น เพื่อให้ลูกหลานได้ศึกษาเรียนรู้ต่อไปในอนาคต

ที่บ้านของนางวิภา สมบูรณ์ หรือ ป้าพร วัย 64 ปี ซอยในอ่าว บ้านท่ามะปราง หมู่ที่ 6 ตำบลปากแจ่ม เคยปลูกต้นมะไฟกาไว้หลายต้น แต่คุณพ่อของป้าพรได้โค่นทิ้งไปเพราะปลูกหลายปีแล้วยังไม่มีผล จึงเหลือเพียงต้นเดียวที่ภายหลังปลูกได้ 7 ปีก็เริ่มมีผล ทำให้เป็นที่น่าเสียดายอย่างมาก เพราะเมื่อมะไฟกามีผลผลิต จะมีชาวบ้านแวะเวียนมาถ่ายภาพ ขอชิม และขอซื้ออย่างต่อเนื่อง

นางวิภาเล่าว่า "มีคนผ่านไปผ่านมาแวะดูตลอด บางคนมาดูที่โคนต้นเพราะอยากจะได้ต้นไปปลูก มะไฟกานี้ติดลูกมาตั้งแต่ปี 2567-2568 และจะสุกประมาณเดือนแปดข้างแรม หรือต้นเดือนเก้า ซึ่งจะมีคนเข้ามาขอเม็ด รสชาติจะออกอมเปรี้ยวอมหวาน แถวบ้านตนมีปลูกไม่เยอะ มีของน้าสะใภ้และที่บ้านตนเท่านั้น ทำให้กลายเป็นจุดเด่น รถที่ผ่านไปมาก็ชะลอมองทุกคัน ส่วนตัวเราก็ดีใจชื่นใจ แต่ก็เสียใจที่พ่อโค่นทิ้งไปก่อนหน้านี้ ไม่งั้นก็จะดูเป็นแถวเป็นแนวยาว สวยงามมาก"

นางรัชนี ฮุ่นตระกูล วัย 71 ปี เจ้าของปากแจ่มรีสอร์ต กล่าวว่า "จุดประสงค์ที่ปลูกเพื่อให้เยาวชนรุ่นหลังได้รู้จัก เพื่อไม่ให้สูญพันธุ์ และปลูกให้นักท่องเที่ยวได้มาชม มาถ่ายรูปเพื่อความสวยงาม เพราะเวลาออกลูกจะมีสีสันสวยงาม รสชาติเปรี้ยวนำ หวานตามเหมือนมะไฟบ้านทั่วไป เพราะเป็นมะไฟป่า ซึ่งหาไม่ง่าย แฟนของตนให้ชาวบ้านที่เดินป่าเอาต้นมาเพาะปลูกประมาณ 6-7 ปีจึงจะออกผล มาถึงวันนี้ที่มีมะไฟป่าออกลูกมา 3 ปีแล้ว เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ดูได้ชม และให้นักท่องเที่ยวมาถ่ายรูป"

ขณะที่ นางสาวภัทราภรณ์ แจ้งไข ผู้ช่วยเจ้าพนักงานเกษตร องค์การบริหารส่วนตำบลปากแจ่ม อำเภอห้วยยอด กล่าวว่า "ในพื้นที่ตำบลปากแจ่ม มีมะไฟกาที่ชาวบ้านปลูกไว้บริเวณรอบบ้านและในสวนไม่น้อยกว่า 50 ต้น ราคาขายตั้งแต่กิโลกรัมละ 40 บาทขึ้นไป สำหรับความนิยมมะไฟกา จะเห็นว่าเมื่อเข้ามาในพื้นที่ปากแจ่ม ชาวบ้านจะนิยมปลูกบริเวณหน้าบ้านด้วย เพราะนอกจากจะเป็นผลไม้หายากและรับประทานได้ มองว่ามะไฟเมื่อมีผลผลิตเต็มต้น สุกแบบนี้ก็จะมีความสวยงาม แปลกตา ส่วนหนึ่งเพื่อต้องการเก็บรักษาพันธุ์ไว้ เพื่อให้ลูกหลานรุ่นต่อไปได้รู้จักมะไฟป่า เพราะมันค่อนข้างที่จะหายากแล้ว" - 001