สถาบันประสาทวิทยา กรมการแพทย์ เผย โรคอัลไซเมอร์ เป็นหนึ่งในโรคสมองเสื่อม ที่เกิดจากความเสื่อมถอยของการทำงาน หรือโครงสร้างของเนื้อเยื่อสมอง ซึ่งมักพบในผู้สูงอายุ โดยผู้ป่วยในกลุ่มนี้ไม่ได้มีความผิดปกติเพียงแค่เรื่องของความจำ แต่จะมีปัญหาเรื่องพฤติกรรมและการแสดงออกร่วมด้วย โดยอาการจะเริ่มจากบกพร่องเล็กน้อยไปจนถึงสมองเสื่อมรุนแรง นับเป็นปัญหาที่เพิ่มมากขึ้นในสังคมไทยที่ปัจจุบันเป็นสังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์ทุกคนจึงมีความจำเป็นต้องมีความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้อง เพื่อให้ผู้ป่วยได้รับการดูแลอย่างเหมาะสมและให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี

นายแพทย์ธนินทร์  เวชชาภินันท์ รองอธิบดีกรมการแพทย์ เปิดเผยว่า ปัจจุบันประเทศไทยได้เข้าสู่สังคมสูงอายุสมบูรณ์ในปี 2565 ซึ่งมีประชากรผู้สูงอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปมากกว่าร้อยละ 20 ของประชากรทั้งหมด โดยหน่วยงานทั้งราชการ เอกชน รวมถึงภาคประชาชนจำเป็นต้องมีความเข้าใจในปัญหาสุขภาพของผู้สูงอายุอย่างรอบด้าน หนึ่งในปัญหาสุขภาพผู้สูงอายุที่สำคัญมาก คือ ภาวะสมองเสื่อม รายงานในปี 2563 ประมาณการว่า มีผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมสูงถึง 651,950 คน จากผู้สูงอายุ 12 ล้านคน คิดเป็นร้อยละ 5.43 ของผู้สูงอายุทั้งหมด โดยมีโรคอัลไซเมอร์เป็นสาเหตุของภาวะสมองเสื่อมที่พบมากที่สุด ปัจจุบันกระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายเน้นการให้บริการสอดรับสังคมผู้สูงอายุ โดยการจัดระบบบริการผู้สูงอายุแบบองค์รวม ในสถานพยาบาลทุกแห่งทั่วประเทศ ในรูปแบบคลินิกผู้สูงอายุ

ว่าที่ร้อยตำรวจโทหญิง แพทย์หญิง นภา ศิริวิวัฒนากุล ผู้อำนวยการสถาบันประสาทวิทยา กล่าวเพิ่มเติมว่า โรคอัลไซเมอร์ เป็นสาเหตุของภาวะสมองเสื่อมที่พบบ่อยที่สุดทั่วโลก เกิดจากการสะสมของโปรตีนที่ผิดปกติในระบบประสาท ทำให้เกิดการทำลายเซลล์ประสาทและเกิดภาวะสมองฝ่อตามมา ปัจจัยเสี่ยงอาจเกิดได้จากกรรมพันธุ์และสิ่งแวดล้อม แต่ปัจจุบัน ยังไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจนว่าเกิดจากสาเหตุใด อาการที่พบบ่อยที่สุดมักพบในผู้สูงวัยที่อายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป มีปัญหาความจำบกพร่อง ผู้ป่วยจะเริ่มถามซ้ำ ๆ จำวัน เวลา และสถานที่ของเหตุการณ์ในอดีตที่เพิ่งผ่านมาไม่ได้ เมื่ออาการของโรคเป็นมากขึ้น ผู้ป่วยอาจเสียความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน รวมถึงมีปัญหาพฤติกรรม เช่น หงุดหงิดง่ายขึ้น หลงผิด หรือมีอาการหลอนตามมา ท้ายที่สุดผู้ป่วยจะมีปัญหาด้านสมรรถภาพสมองบกพร่องในทุกด้าน จนไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ ซึ่งสร้างความยากลำบากมากขึ้นต่อการใช้ชีวิตของผู้ป่วยและการดูแลของญาติ การรักษาปัจจุบันประกอบด้วยการรักษาทางยา ซึ่งจะช่วยชะลอให้ภาวะความจำเสื่อมถอย ช้าลงเล็กน้อย ผู้ป่วยจะทำกิจวัตรประจำวันได้ดีขึ้น การปรับพฤติกรรมหรือทำกิจกรรมเพื่อฟื้นฟูสมรรถภาพความจำ รวมถึงการรักษากายและใจโดยรวมให้ดีก็เป็นส่วนที่สำคัญ ซึ่งศูนย์ความเป็นเลิศภาวะสมองเสื่อม สถาบันประสาทวิทยา

กรมการแพทย์ ได้เล็งเห็นความสำคัญ จึงได้จัดโครงการสัปดาห์ Alzheimer โลก กิจกรรมประกอบไปด้วย การให้ความรู้เรื่องการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมแก่บุคลากรทางการแพทย์และประชาชนทั่วไปที่สนใจ มีการบรรยายให้ความรู้โดยทีมสหวิชาชีพผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลผู้สูงอายุ อาทิ การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาพฤติกรรม อารมณ์และจิตใจ ความรู้เรื่องสมองเสื่อมเบื้องต้น และการพยาบาลผู้ป่วยสมองเสื่อม ระยะ 1, 2, 3 Burden of caregiver และบทบาทหน้าที่ของผู้ดูแล ทั้งนี้ยังมีกิจกรรมแบ่งตามฐานให้ผู้เข้าร่วมอบรมได้ร่วมทำกิจกรรมด้วย โดยกิจกรรมนี้จัดขึ้นในวันที่ 18 กันยายน 2568 ที่ผ่านมา สำหรับญาติหรือคนใกล้ชิดที่สงสัยว่ามีผู้สูงวัยอยู่ใกล้ตัว มีอาการต้องสงสัยภาวะสมองเสื่อม ควรรีบพาไปพบแพทย์เพื่อประเมินอาการ และตรวจวินิจฉัย เพื่อเข้าสู่กระบวนการรักษาต่อไป