จังหวัดพระนครศรีอยุธยาประสบกับปัญหาน้ำท่วมเป็นประจำเกือบทุกปี โดยเฉพาะในพื้นที่ อ.บางบาล อ.เสนา อ.ผักไห่ และ อ.พระนครศรีอยุธยา เนื่องจากแม่น้ำเจ้าพระยามีลักษณะคดเคี้ยว ตื้นเขิน และแคบเป็นคอขวดโดยเฉพาะในช่วงที่ไหลผ่านตัวเมืองพระนครศรีอยุธยา ประสิทธิภาพการระบายน้ำลดลงเหลือเพียง 1,200 ลูกบาศก์เมตร (ลบ.ม.) ต่อวินาทีเท่านั้น

อีกทั้งบริเวณเกาะเมืองอยุธยายังเป็นจุดบรรจบของแม่น้ำเจ้าพระยาและแม่น้ำป่าสัก ทำให้เกิดการชะลอน้ำในบริเวณดังกล่าวและเอ่อล้นตลิ่งอยู่เป็นประจำและมีผลกระทบรุนแรงในปีที่มีปริมาณน้ำมาก อย่างเช่นเมื่อปี พ.ศ. 2554 ที่เกิดมหาอุทกภัยครั้งใหญ่ และในปี 2568 พื้นที่ดังกล่าวก็ประสบปัญหาน้ำท่วมเช่นกัน

กรมชลประทานจึงได้ดำเนิน โครงการคลองระบายน้ำหลากบางบาล-บางไทร จังหวัดพระนคร ศรีอยุธยา ภายใต้โครงการบรรเทาอุทกภัยลุ่มเจ้าพระยาตอนล่าง 9 แผนงานขึ้นมา

เศกสิทธิ์ โพธิ์ชัย ผู้อำนวยการสำนักพัฒนาแหล่งน้ำขนาดใหญ่ กรมชลประทาน เปิดเผยว่า โครงการคลองระบายน้ำหลากบางบาล-บางไทร จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการระบายน้ำของแม่น้ำเจ้าพระยา และบรรเทาอุทกภัยในเขตพื้นที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยาตอนล่าง รวมทั้งยังจะช่วยพลิกวิกฤตน้ำหลากให้เป็นสายน้ำหล่อเลี้ยงชีวิตของคนจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ใช้งบประมาณ 25,400 ล้านบาท

“โครงการดังกล่าว จะเป็นการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่เกิดจากความร่วมมือระหว่างภาครัฐกับประชาชนที่มีเป้าหมายร่วมกัน คือ สร้างพื้นที่เกษตรกรรมและพื้นที่อยู่อาศัยที่ปลอดภัยและยั่งยืนให้กับลูกหลานในอนาคต ด้วยหัวใจเดียวกันที่เชื่อว่า น้ำจะไม่ใช่อุปสรรคแต่เป็นพลังแห่งชีวิต พัฒนาความสุขของผู้คนทั้งลุ่มน้ำเจ้าพระยาไปพร้อมกัน”

วงศ์พันธ์ วงศ์สมุทร ผู้อำนวยการสำนักงานก่อสร้างชลประทานขนาดใหญ่ที่ 10 ซึ่งรับผิดชอบการก่อสร้างโครงการ กล่าวว่า โครงการคลองระบายน้ำหลากบางบาล-บางไทร ประกอบด้วยงานสำคัญๆ ได้แก่ งานขุดคลองระบายน้ำหลากสายใหม่ ความยาว 22.50 กิโลเมตร พร้อมก่อสร้างถนนผิวจราจรกว้าง 8 เมตร บนคันคลองทั้งสองฝั่ง งานก่อสร้างประตูระบายน้ำปากคลองน้ำหลาก ควบคุมการระบายน้ำไหลเข้าคลอง งานก่อสร้างประตูระบายน้ำปลายคลองน้ำหลาก ควบคุมการระบายน้ำออกจากคลอง พร้อมประตูเรือสัญจรและบันไดปลา งานก่อสร้างอาคารประกอบคลองระบายน้ำหลาก จำนวน 37 แห่ง ประกอบด้วย สถานีสูบระบายน้ำและท่อระบายน้ำปากคลองในบริเวณจุดตัดกับคลองธรรมชาติ และสถานีสูบจ่ายน้ำและท่อระบายน้ำปลายคลองในบริเวณจุดตัด กับคลองส่งน้ำที่มีอยู่เดิม นอกจากนี้ยังมีงานก่อสร้างสะพานรถยนต์ข้ามคลองระบายน้ำหลากฯ จำนวน 11 แห่ง และสร้างคันกั้นน้ำโดยรอบพื้นที่โครงการพร้อมอาคารประกอบ รวมความยาว 54 กิโลเมตร

ขณะนี้โครงการฯมีความก้าวหน้าในภาพรวมทั้งหมดประมาณร้อยละ 62 คาดว่าแล้วเสร็จสามารถระบายน้ำหลากได้ในปี พ.ศ. 2571 นี้

เมื่อโครงการคลองระบายน้ำหลากบางบาล-บางไทรแล้วเสร็จ จะช่วยบรรเทาปัญหาน้ำท่วมในตัวเมืองพระนครศรีอยุธยาและพื้นที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยาตอนล่างได้ประมาณ 1.9 - 2.5 ล้านไร่ต่อปี เพิ่มศักยภาพในการใช้ประโยชน์พื้นที่ด้านเกษตรกรรมประมาณ 220,000 ไร่ อีกทั้งถนนบนคันคลองยังจะเป็นเส้นทางคมนาคมสายใหม่เชื่อมระหว่าง อ.พระนครศรีอยุธยา อ.บางบาล และ อ.บางไทร เป็นเส้นทางสัญจรขนส่งทางน้ำเลี่ยงผ่านตัวเมืองพระนครศรีอยุธยา ช่วยประหยัดเวลาและเชื้อเพลิงให้อุตสาหกรรมขนส่ง และยังจะเป็นจุด Check In แห่งใหม่ที่เพิ่มรายได้จากการท่องเที่ยวให้จังหวัดได้อีกด้วย

อีกเพียงแค่ ไม่เกิน 3 ปีทางน้ำสายใหม่เส้นนี้ ก็จะแล้วเสร็จ สร้างความมั่นคงด้านน้ำ เคียงคู่ชุมชนริมน้ำและวิถีชีวิตของคนอยุธยาอย่่างยั่งยืนแน่นอน...