นักวิชาการ‘ม.สวนดุสิต’คิดค้นเครื่องตัดสับฟางข้าว แบบติดรถเกี่ยว หวังลดการเผาต้นตอฝุ่นพิษ

23 ม.ค. 2563 ผศ.ดร.สิรวัลภ์ เรืองช่วยตู้ประกาย อาจารย์หลักสูตรสิ่งแวดล้อมเมืองและอุตสาหกรรม คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยสวนดุสิต เปิดเผยถึงที่มาในการทำวิจัยเพื่อการออกแบบและพัฒนาเครื่องตัดสับฟางข้าวแบบติดรถเกี่ยวนวดข้าว ภายใต้โครงการทุนวิจัยท้าทายไทย กลุ่มเรื่อง นวัตกรรมทางความรู้เพื่อการพัฒนาพื้นที่ (ปีที่ 2) โดยการสนับสนุนของสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) ว่า ต้องการช่วยเหลือเกษตรกรเรื่องการนำฟางข้าวมาใช้ประโยชน์ในการหมักเป็นปุ๋ย ลดการเผาฟางในนาข้าว

ประกอบกับมหาวิทยาลัยสวนดุสิตได้รับโจทย์จาก นายไพฑูรย์ รื่นสุข เกษตรจังหวัดสุพรรณบุรี ในการแก้ไขปัญหาการจัดการฟางข้าวหลังเก็บเกี่ยว ซึ่งเกษตรกรส่วนใหญ่จะมีการจัดการฟางข้าวเพื่อเตรียมพื้นในการปลูกข้าวรอบใหม่ ใน 2 ลักษณะ หนึ่งคือ “การเผา” (เป็นอันดับแรก) และสองคือ “การจ้างรถเก็บฟาง” เพื่อมัดเป็นฟ่อนแล้วขาย แต่การจ้างรถเก็บฟางแม้จะได้เงินกลับมาแต่ก็ต้องเสียเวลาและมีต้นทุนการจ้างรถ

อีกทั้งมีข้อจำกัดว่ารถเก็บฟางจะเก็บฟางในพื้นที่แห้งเท่านั้น ฉะนั้นในช่วงฤดูฝนหรือพื้นที่ที่เป็นนาตมดินแฉะรถเก็บฟางจะไม่ลงไปเก็บฟางให้ จึงไม่เป็นที่นิยมของเกษตรกรโดยเฉพาะในพื้นที่ภาคกลางที่ต้องการความรวดเร็วในการปลูกรอบใหม่ นอกจากนี้แต่เดิมฟางข้าวที่ถูกตัดจะไม่สามารถหมักลงในนาได้สะดวกนัก เนื่องจากในกระบวนการเกี่ยวข้าว จะได้ฟางที่มีความยาวมากกว่า 1 ฟุตเสมอ ซึ่งมักจะเข้าไปพันกับรถย่ำดิน เกษตรกรจึงนิยมการเผาฝางทิ้ง หรือไม่ก็ขนฟางออกจากนา ไม่เลือกที่จะนำฟางไปหมักเป็นปุ๋ยในดินนา

ผศ.ดร.สิรวัลภ์ กล่าวต่อไปว่า เครื่องตัดสับฟางแม้จะมีขายในท้องตลาด แต่ไม่สะดวกที่จะใช้เพื่อการตัดฟางและหมักฟางในนาข้าว เหมาะสำหรับตัดฟางเพื่อนำไปทำเป็นอาหารสัตว์หรือปุ๋ยนอกนามากกว่า จึงเป็นโจทย์ว่าจะทำอย่างไรให้ฟางมีขนาดเล็กลงเพื่อที่จะไม่ไปพันกับรถย่ำดิน เพื่อให้สามารถพลิกฟางลงไปหมักในดินนาเพื่อเป็นปุ๋ยได้ ซึ่งจะเป็นหนทางหนึ่งในการช่วยลดการเผาฟาง ลดปัญหาฝุ่นขนาดเล็ก 2.5 ไมครอน หรือ PM2.5 ที่กำลังเป็นภัยคุกคามประเทศไทย“สำหรับเครื่องตัดสับฟางข้าวตัวนี้ ถูกออกแบบขึ้นใหม่ เพื่อให้ติดตั้งกับรถเกี่ยวข้าวโดยเฉพาะ ความพิเศษของตัวเครื่องคือการทำงานเบ็ดเสร็จเพื่อสับฟางข้าวให้สั้น เพื่อย่นระยะเวลาในการหมักฟางไปพร้อมๆ กับกระบวนการเกี่ยวข้าว เกษตรกรจึงไม่ต้องเสียเวลาจ้างรถเก็บฟางในกรณีที่ไม่อยากเผาหรือขายฟาง ตัวเครื่องออกแบบให้มีขนาดและน้ำหนักที่เหมาะสมเพื่อให้ใช้ได้กับรถเกี่ยวข้าวทุกขนาดและทุกยี่ห้อ” ผศ.ดร.สิรวัลภ์ ระบุ

ผศ.ดร.สิรวัลภ์ ยังกล่าวอีกว่า อุปกรณ์สำคัญของเครื่องตัดสับฟางข้าว คือ ใบมีด 2 แบบ ที่นำมาผสมผสานทำงานร่วมกัน โดยติดตั้งกับรถเกี่ยวข้าว ซึ่งสามารถทำงานโดยที่ไม่เสียค่าใช้จ่ายด้านพลังงานเพิ่มเติม เพราะไม่ใช้พลังงานไฟฟ้าหรือน้ำมันเพิ่มเติมแต่อย่างใด อนึ่ง อุปกรณ์ตัวนี้หากเกษตรกรจะดัดแปลงไปทำเองก็ไม่ยาก ใช้ต้นทุนไม่เกิน 30,000 บาท

อย่างไรก็ตาม หากเกษตรกรมีการดัดแปลง ตนขอให้คำนึงถึงความปลอดภัยในการใช้งานด้วย ทั้งนี้อุปกรณ์ดังกล่าวยังช่วยลดการใช้ปุ๋ยยูเรียและสารเคมีกำจัดวัชพืชได้จากการหมักฟางในนาข้าว และที่สำคัญยังช่วยลดการเผาฟางข้าวหลังการเก็บเกี่ยว เป็นการร่วมกันกู้คืนสภาพอากาศที่เป็นพิษจาก PM2.5 อยู่ในขณะนี้ได้โดยตรง