นายทองหล่อ ขวัญทอง นักวิจัยสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) กล่าวถึงความพยายามของชาวนาในพื้นที่ จ.ยโสธร ที่หลายรายสังขารร่วงโรย แม้จะอยากทำนาอยู่แต่ก็ไม่รู้จะสู้ไปได้อีกนานสักเท่าใด ถึงกระนั้นก็ยังต้องการให้อาชีพชาวนายังดำรงอยู่ต่อไปท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงของโลก จึงเกิดคำถามว่าจะปรับวิถีการทำนาให้สอดคล้องกับยุคสมัยได้อย่างไร นำไปสู่การทำงานร่วมกันระหว่างชาวนากับช่างที่อยู่ใกล้ชิดกับชุมชน เพื่อพัฒนาเครื่องมือที่เหมาะสมกับการทำนาในพื้นที่
“ปัญหาหลักคือคนอีสานทำนาดำไม่ค่อยได้เพราะฝนไม่ตกตามฤดูกาล จะทำนาหว่านก็ไม่เหมาะกับบริบทการทำเกษตรแบบอินทรีย์ของคนที่นี่เพราะต้องใช้สารเคมีฆ่าหญ้า ประกอบกับชาวนาในกลุ่มส่วนใหญ่ก็ทำในส่วนของการผลิตเมล็ดพันธุ์ซึ่งจะต้องใช้ความละเมียดละไมในการปลูกมากกว่าข้าวทั่วไป วิธีการทำนาที่ตอบโจทย์ที่สุดจึงเป็นการทำนาหยอดดังนั้นเครื่องมือแรกที่กลุ่มช่างสร้างสรรค์จึงเป็นเครื่องหยอดข้าว ได้เครื่องต้นแบบมาจากจังหวัดกาฬสินธุ์แล้วจึงนำมาปรับให้เหมาะสมกับบริบทพื้นที่ยโสธรซึ่งเป็นดินทราย” นายทองหล่อ กล่าว
นายทองหล่อ กล่าวต่อไปว่า แนวคิดของกลุ่มคือการสร้างอุปกรณ์การทำนาที่ตอบโจทย์พื้นที่และการเปลี่ยนแปลงไปของแรงงาน ทำอย่างไรจะทุ่นแรงให้ได้มากขึ้น ใช้แรงงานให้น้อยลง แทนการจ้างแรงงานมาทำนา และปรับผืนนาให้สอดรับกับเครื่องมือที่นายทุนผลิต ปัจจุบันสามารถผลิตเครื่องหยอดข้าวต้นแบบที่เหมาะกับพื้นที่โจทย์ได้แล้ว ไม่เพียงหยอดข้าวได้ดี แต่ยังมีขนาดเครื่องยนต์เล็กเหมาะกับผืนนาขนาดย่อม และยังมีน้ำหนักเบาพอจะให้คนทุกวัยทำนาได้ไม่ลำบากเหมือนแต่เดิม นอกจากนี้ยังมีเครื่องกำจัดวัชพืชซึ่งอยู่ระหว่างขั้นตอนการพัฒนา
ทั้งนี้การเกิดขึ้นของช่างชาวนา ทำให้ชาวนาในพื้นที่ได้ประโยชน์หลายประการ ตั้งแต่ 1.ต้นทุนลดลง เนื่องจากเครื่องมือที่ผลิตขึ้นโดยช่างชาวนามีราคาเพียงหลักหมื่นบาท ต่างจากเครื่องมือที่ผลิตโดยบริษัทใหญ่ราคาอาจอยู่ที่หลักแสนหรือแม้แต่หลักล้านบาท ประกอบกับเครื่องมือของช่างชาวนามีกลไกการทำงานไม่ซับซ้อน ชาวนาที่เป็นชาวบ้านทั่วไปจึงใช้งานได้สะดวก
2.บริหารจัดการได้เอง พื้นที่ทำนาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือหรือภาคอีสานมีความอ่อนไหวด้านสภาพดินและปริมาณน้ำที่เหมาะสม การต้องอาศัยจ้างแรงงานผู้อื่นจึงสุ่มเสี่ยงที่จะพลาดช่วงเวลาที่ดีที่สุดในการทำนาไปซึ่งจะกระทบต่อชาวนาอย่างมาก และ 3.ลดการสูญเสีย เมื่อสามารถควบคุมคุณภาพการปลูกได้ ปริมาณเมล็ดพันธุ์ที่ใช้จึงลดลงกว่าครึ่ง อีกทั้งเวลาที่ใช้ปลูกข้าวก็ลดลง เอื้อต่อการที่ชาวนาจะไปหาอย่างอื่นทำเพื่อเป็นรายได้เสริม
“ก้าวต่อไปของกลุ่มช่างชาวนาไม่เพียงจะมีการพัฒนาเครื่องมือจากความต้องการของผู้ใช้งานจริงให้มากขึ้น “กลุ่มช่างชาวนากำลังเดินหน้าไปสู่การขยายวงกว้างในหลายมิติ ทั้งในการรวมตัวของกลุ่มช่างที่มากขึ้น การขยายขอบเขตองค์ความรู้เชื่อมโยงกับผู้เชี่ยวชาญทางด้านเทคโนโลยี เช่น อาจารย์จากมหาวิทยาลัยและขยายการใช้งานเทคโนโลยีไปสู่วงกว้างโดยการจัดตั้งพื้นที่ให้ความรู้เกี่ยวกับเทคโนโลยีและจัดจำหน่ายอุปกรณ์ ผู้ที่สนใจสามารถทดลองใช้ได้ในพื้นที่เครือข่ายจังหวัดต่างๆ ซึ่งจะขยายวงกว้างต่อไปในอนาคต” นายทองหล่อ ระบุ
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี