กระทรวงการต่างประเทศ ยืนยันสหรัฐฯ พร้อมส่งคืนทับหลังสำคัญ 2 ชิ้น ให้ทางการไทย หลังจากถูกลักลอบนำออกนอกประเทศ ผิดกม.จัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์ในสหรัฐฯ พร้อมรับวัตถุโบราณอีก 13 รายการ

เมื่อวันที่ 1 เมษายน ที่กระทรวงการต่างประเทศ (กต.) นายธานี แสงรัตน์ อธิบดีกรมสารนิเทศและโฆษกกระทรวงการต่างประเทศ แถลงถึงความร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องติดตามทวงคืนทับหลังปราสาทหนองหงส์ จ.บุรีรัมย์ และทับหลังปราสาทเขาโล้น จ.สระแก้ว และโบราณวัตถุอื่นๆ กลับคืนสู่ประเทศไทย ว่ากรณีการติดตามทวงคืนทับหลังทั้งสองแห่ง ที่ถูกลักลอบนำออกจากประเทศไทย และถูกจัดแสดงอยู่ที่ Asian Art Museum นครซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา รัฐบาลได้ได้แต่งตั้งคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย

ทั้งนี้ กระทรวงการต่างประเทศ ได้ประสานกรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรมอย่างใกล้ชิด เพื่อขอรับข้อมูลการศึกษาทางวิชาการพร้อมกับหลักฐานที่เกี่ยวข้อง เช่น รายงานการสำรวจของกรมศิลปากร ภาพถ่ายของทับหลัง ตัวอย่างเอกสารอนุญาตในการส่งออกโบราณวัตถุ เป็นต้น เพื่อใช้ในการสืบสวนสอบสวนจนสามารถพิสูจน์ได้ว่าโบราณวัตถุทั้ง 2 รายการมีถิ่นกำเนิดในประเทศไทย และได้ถูกลักลอบนำออกไปโดยผิดกฎหมาย

นายธานี กล่าวอีกว่า ขณะนี้เรื่องคดีความเสร็จสิ้นแล้ว โดยพิพิธภัณฑ์แห่งนี้ได้ถอดถอนรายการทับหลังทั้ง 2 รายการออกจากบัญชีของพิพิธภัณฑ์แล้วเมื่อวันที่ 31 มีนาคมที่ผ่านมา จากนั้นในวันที่ 2 เมษายนนี้ รัฐบาลกลางสหรัฐฯ จะนำทับหลังทั้ง 2 รายการ ส่งคืนให้แก่ผู้แทนรัฐบาลไทย ผ่านกรอบการดำเนินงาน Victim Remission Program ของกระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ โดยจะมีพิธีส่งมอบโบราณวัตถุทั้ง 2 รายการให้แก่ฝ่ายไทยอย่างเป็นทางการ อย่างไรก็ดี กระทรวงการต่างประเทศ ได้ดำเนินการส่วนที่เกี่ยวข้องเพื่อเตรียมความพร้อมรับมอบโบราณวัตถุดังกล่าว โดยประสานบริษัทขนส่งที่มีความเชี่ยวชาญในการขนส่งวัตถุโบราณกลับคืนสู่ประเทศไทย

นายธานี กล่าวต่อว่า ต้องขอบคุณสำนักงานอัยการสหรัฐฯ สำนักงานสืบสวนเพื่อความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ สถานกงสุลใหญ่ไทย ณ นครลอสแอนเจลิส และกรมศิลปากร ที่ผลักดันติดตามทวงคืนโบราณวัตถุสำคัญทั้ง 2 รายการกลับคืนสู่ประเทศไทยจนประสบความสำเร็จ ซึ่งถือเป็นกรณีตัวอย่างในการติดตามทวงคืนโบราณวัตถุชิ้นอื่นๆ ของไทย ที่อยู่ในความครอบครองของพิพิธภัณฑ์ต่างๆ ในสหรัฐฯ

นอกจากนี้ยังมีเรื่องที่น่ายินดีอีกประการ คือประเทศไทยจะได้รับพระพุทธรูปเก่าแก่ที่เป็นงานโลหะสำริด ศิลปะยุคสุโขทัยและอยุธยา คืนจากสหรัฐฯ13 รายการ รวมถึงรูปเคารพศิลปะสมัยศรีวิชัย ซึ่งทั้งหมดถูกลักลอบนำออกจากประเทศไทยอย่างผิดกฎหมาย และถูกนำไปจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ต่างๆ ในนครนิวยอร์กสหรัฐฯ โดยการดำเนินคดีเกี่ยวกับการครอบครองวัตถุโบราณส่วนนี้สิ้นสุดแล้ว ฝ่ายสหรัฐฯ อยู่ระหว่างดำเนินการส่งมอบคืนให้แก่ผู้แทนรัฐบาลไทย โดยกระทรวงการต่างประเทศมีหนังสือถึงกรมศิลปากร เพื่อขอให้พิจารณาตรวจสอบเนื้อหาในเอกสารที่เกี่ยวข้อง และมอบอำนาจให้กงสุลใหญ่ไทย ณ นครนิวยอร์ก เป็นผู้แทนรัฐบาลไทยลงนามในเอกสารทางกฎหมายที่เกี่ยวข้อง เพื่อรับมอบโบราณวัตถุทั้ง 13 รายการนี้ กลับคืนสู่ประเทศไทยต่อไป