รองศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.กิตติศักดิ์ อัจฉริยะขจร ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะสัตวแพทยศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวถึงการริเริ่มโครงการวิจัย “การพัฒนาต้นแบบเชิงธุรกิจการเกษตรน้ำนมและผลิตภัณฑ์นมพรีเมียม จังหวัดสระบุรี” ว่า เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันและรองรับภาวะคุกคามของข้อตกลงการค้าเสรี (FTA) ในปี 2568 เพราะหากไม่มีการปรับเปลี่ยนเมื่อสัญญาเขตการค้าเสรีเริ่มมีผลบังคับใช้เต็มรูปแบบในปี 2568 น้ำนมและผลิตภัณฑ์นมหลากหลายชนิดจากประเทศออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ สหรัฐอเมริกา และญี่ปุ่น จะเข้ามาทำการตลาดและแข่งขันอย่างเต็มรูปแบบ เนื่องจากไม่มีกำแพงภาษี จึงทำให้ผลิตภัณฑ์นมไทยอยู่ได้ยาก จุฬาฯห่วงใยในปัญหาดังกล่าว จึงได้นำองค์ความรู้และเทคโนโลยีพัฒนาความสามารถในการผลิตน้ำนมถ่ายทอดให้เกษตรกร ตั้งแต่การปรับปรุงการบริหารจัดการฟาร์ม การสร้างระบบการคัดแยกน้ำนมดิบพรีเมียม และในส่วนการพัฒนาผลิตภัณฑ์นมแปรรูป ทางโครงการวิจัยได้รับความร่วมมือจากคณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ ในการพัฒนาต้นแบบผลิตภัณฑ์ และในส่วนของการพัฒนาต้นแบบธุรกิจและส่งเสริมการตลาดยังได้รับความร่วมมือจากคณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชีจุฬาฯ ในการส่งเสริมให้เกษตรกรพัฒนาธุรกิจการแปรรูปและมองเห็นช่องทางการตลาดใหม่ๆ อีกด้วย 

โครงการได้คัดเลือกเกษตรกรกลุ่มเป้าหมายจากสมาชิกของศูนย์รวบรวมน้ำนมและสหกรณ์โคนมจำนวน 12 แห่ง โดยพิจารณาจากผลการตรวจคุณภาพน้ำนมย้อนหลังเป็นเวลา 6 เดือน ซึ่งพบว่ามีเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนม 114 ราย (จาก 4,008 ราย) ที่สามารถผลิตน้ำนมดิบมีคุณภาพระดับพรีเมียม ผ่านเกณฑ์มาตรฐาน แต่ยังขาดความสามารถในการผลิตน้ำนม
ให้มีคุณภาพอย่างสม่ำเสมอ และหลังจากนั้นได้คัดเลือกเกษตรกร 3 ฟาร์ม เป็นต้นแบบผลิตน้ำนมภายใต้ “สระบุรีพรีเมียมมิลค์” โดยทั้ง 3 แบรนด์ มีความโดดเด่นของผลิตภัณฑ์แตกต่างกัน ได้แก่ เพชรพนามิลค์ นมจากฟาร์มที่มีการเลี้ยงโคนมด้วยหญ้าสดคุณภาพดี NP Dairy นมจากฟาร์มโคนม zero waste ที่มีการจัดการของเสียในฟาร์มแบบเศรษฐกิจหมุนเวียน (BCG) และ Be More Milk นมจากฟาร์มโคนมอินทรีย์ที่ได้ผ่านการรับรอง ที่ผ่านมา ผลิตภัณฑ์นมสดพรีเมียมพาสเจอไรซ์และกรีกโยเกิร์ตจาก 3 ฟาร์มต้นแบบดังกล่าวได้ผ่านกระบวนการพัฒนารูปแบบและทดสอบตลาดแล้วทั้งในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่คณะสัตวแพทยศาสตร์ ศูนย์กีฬาแห่งจุฬาฯ และได้ทดลองตลาดที่ลิโด้คอนเน็คสยามสแควร์ และการจำหน่ายผ่านกลุ่มไลน์แอปพลิเคชั่น ผลการทดสอบตลาดเป็นที่น่าพอใจ และยังเป็นการสร้างประสบการณ์ใหม่ในการบริโภคนมที่สดใหม่จริงๆ และมีผู้บริโภคหลายคนที่สามารถสัมผัสได้ถึงความแตกต่างจากนมที่เคยบริโภค

รศ.น.สพ.ดร.กิตติศักดิ์ กล่าวเสริมว่า ปัจจุบันโครงการกำลังศึกษาถึงต้นแบบโรงงานขนาดเล็กที่ใช้เครื่องจักรแปรรูปที่มีราคาไม่สูงมากแต่มีประสิทธิภาพ สามารถพัฒนาให้ได้มาตรฐานซึ่งจะช่วยสนับสนุนให้ธุรกิจมีความยั่งยืนและขยายผลต่อได้ ทั้งในด้านช่องทางการกระจายสินค้าผ่านธุรกิจการค้าปลีกสมัยใหม่ (modern trade) และช่องทางการตลาดออนไลน์ โอกาสความสำเร็จของโครงการวิจัยจะเกิดขึ้นได้อย่างยั่งยืนต้องอาศัยการสนับสนุนจากภาครัฐที่จะกำหนดนโยบายที่ชัดเจนและผลักดันเรื่องนี้ให้เป็นยุทธศาสตร์ของจังหวัดสระบุรี