‘ตู้ห่าว’เอฟเฟกต์!กรมที่ดินเต้นสั่งสอบ‘นอมินี’ ซื้อบ้านหรูยกโครงการ

2 ธันวาคม 2565 นางพนิตาวดี ปราชญ์นคร รองอธิบดีกรมที่ดิน ชี้แจงกรณีปรากฏข่าวในสื่อต่างๆ เกี่ยวกับคนต่างด้าวซื้อที่ดินในหมู่บ้านจัดสรรเกือบทั้งโครงการ ว่า จากการตรวจสอบชื่อผู้ถือกรรมสิทธิ์ในโครงการหมู่บ้านจัดสรร พบว่า เป็นบุคคลไทยทั้งหมด ซึ่งจะต้องดำเนินการตรวจสอบว่าคนไทยเหล่านี้ถือที่ดินแทนคนต่างด้าวหรือไม่ หากพบว่าเป็นการถือที่ดินแทนคนต่างด้าว จะต้องดำเนินการทางกฎหมายต่อไป

ปัจจุบันการถือครองที่ดินของบุคคลต่างด้าวบางประเภทสามารถดำเนินการได้ตามกฎหมายเฉพาะ เช่น 1.กฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข การได้มาซึ่งที่ดินเพื่อใช้เป็นที่อยู่อาศัยของคนต่างด้าว พ.ศ. 2545 2.พระราชบัญญัติส่งเสริมการลงทุน พ.ศ.2520 3.พระราชบัญญัติเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก พ.ศ. 2561 เป็นต้น แต่บุคคลต่างด้าวยังมิอาจได้มาตามประมวลกฎหมายที่ดินได้

สำหรับการตรวจสอบกรณีนิติบุคคลขอได้มาซึ่งที่ดิน ว่าจะเป็นนิติบุคคลต่างด้าวหรือไม่นั้น มีแนวทางปฏิบัติ ให้ตรวจสอบ ว่า มีคนต่างด้าวถือหุ้น เกิน 49% หรือไหม และมีหุ้นส่วนคนต่างด้าวเกิน 50% ของผู้เป็นหุ้นส่วนหรือไม่ หากตรวจสอบแล้ว ไม่เกินกว่าที่กฎหมายกำหนด ถือว่านิติบุคคลดังกล่าวเป็นนิติบุคคล สัญชาติไทย สามารถถือครองที่ดินในประเทศไทยได้ ตาม มาตรา 97 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน

สำหรับการได้มาซึ่งที่ดินของนิติบุคคล ที่มีเหตุที่น่าสงสัยคนไทยเป็นผู้ถือหุ้นแทนคนต่างด้าว พนักงานเจ้าหน้าที่ต้องสอบสวนให้ปรากฏข้อเท็จจริง ว่าคนไทยเหล่านี้ เป็นผู้ถือหุ้นที่แท้จริง มิได้ถือแทนคนต่างด้าว โดยสอบสวนผู้ถือหุ้นคนไทยที่ถือหุ้นส่วนใหญ่ในประเด็น มีอาชีพใด รายได้ต่อเดือนเท่าไร โดยแสดงหลักฐานประกอบ เงินที่ซื้อหุ้นมีที่มาอย่าไร เป็นต้น

ส่วนกรณีบุคคลต่างด้าวเช่าที่ดิน หรือถือสิทธิประเภทอื่นในระยะยาว พนักงานเจ้าหน้าที่ต้องสอบสวนว่าวัตถุประสงค์ในการเช่าที่ดินเพื่อนำไปประกอบกิจการใด ผู้ให้เช่าถือกรรมสิทธิ์แทนบุคคลต่างด้าวผู้เช่าหรือไม่ หรือขัดต่อ พ.ร.บ.ประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว หรือไม่

จากกรณีที่เป็นข่าว ก่อให้เกิดความห่วงใยในเรื่องความเข้าใจของประชาชน เกี่ยวกับการได้มาซึ่งที่ดินของบุคคลต่อด้าว กรมที่ดิน ได้มีหนังสือสั่งการเน้นย้ำให้พนักงานเจ้าหน้าที่ใช้ความรอบคอบ และสอบสวนให้ได้ข้อเท็จจริงให้ปรากฏชัดเจน กรณีที่คนไทยซื้อที่ดิน ว่าจะเข้าลักษณะเป็นการถือครองที่ดินแทนบุคคลต่างด้าวหรือไม่ ตลอดจนให้ทำการประชาสัมพันธ์ให้ทราบด้วยว่าการถือครองที่ดินแทนคนต่างด้าวจะมีความผิดฐานแจ้งความเท็จ และแจ้งให้เจ้าพนักงานจดข้อความอันเป็นเท็จลงในเอกสารราชการ ทั้งตามประมวลกฎหมายที่ดินและประมวลกฎหมายอาญารวมถึงบุคคลต่างด้าวก็มีความผิด ซึ่งมีอัตราโทษทั้งจำและปรับส่วนที่ดินที่ได้มาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายนั้น ก็จะต้องจำหน่ายหากไม่จำหน่าย อธิบดีกรมที่ดินก็มีอำนาจจำหน่ายที่ดินนั้นได้