มูลนิธิเพื่อการพัฒนาแรงงานและอาชีพ (Homenet Thailand) ขอเชิญทุกคนมารู้จักคนทำการผลิตที่บ้านในประเทศไทย ว่าพวกเขาเหล่านี้คือใคร? มีสภาพการทำงานและวิถีชีวิตอย่างไร? ผ่านนิทรรศการ “ฅนทำการผลิตที่บ้าน (We’re Home-based workers)” นำเสนอเรื่องราวชีวิตและสภาพการทำงานของผู้ทำการผลิตที่บ้าน ซึ่งต้องเผชิญกับการจ้างงานที่ไม่เป็นธรรม อำนาจต่อรองน้อยและชั่วโมงการทำงานที่ยาวนานรวมถึงปัญหาด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงาน

“งานดังกล่าวจะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 7-8 ต.ค. 2566 ณ ห้องอเนกประสงค์ชั้น 1 หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร” แบ่งกิจกรรมเป็น 2 วัน คือ วันเสาร์ที่ 7 ต.ค. 2566 เริ่มจัดแสดงนิทรรศการตั้งแต่เวลา 10.00 น. จากนั้นในเวลา 15.00 น. จะมีพิธีเปิดอย่างเป็นทางการโดย นายไพโรจน์ โชติกเสถียร ปลัดกระทรวงแรงงาน, ดร.เนาวรัตน์ ทรงสวัสดิ์ชัย ประธานสภาองค์การนายจ้างผู้ประกอบการค้าและอุตสาหกรรมไทยและ นางระกาวิน ลีชนะวานิชพันธ์ ประธานกรรมการมูลนิธิเพื่อการพัฒนาแรงงานและอาชีพ

จากนั้นจะเป็นเวที TED Talk โดย นายไพโรจน์ โชติกเสถียร ปลัดกระทรวงแรงงาน ขึ้นกล่าวในหัวข้อ “การคุ้มครองผู้ทำการผลิตที่บ้าน”, ดร.เนาวรัตน์ ทรงสวัสดิ์ชัย ประธานสภาองค์การนายจ้าง ผู้ประกอบการค้าและอุตสาหกรรมไทย ในหัวข้อ “การส่งเสริมและพัฒนาผู้ทำการผลิตที่บ้าน” และ นางระกาวิน ลีชนะวานิชพันธ์ ประธานกรรมการมูลนิธิเพื่อการพัฒนาแรงงานและอาชีพ ในหัวข้อ “เปิดประตูทำความรู้จักผู้ทำการผลิตที่บ้าน”

ต่อด้วยเวลาประมาณ 16.00 น. จะมีวงเสวนาหัวข้อ “ฅนทำการผลิต(น่ะ) มีสิทธิ์ไหม?” โดยมีวิทยากร 4 ท่าน คือ น.ส.สุภัทรา นาคะผิว กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ,นายสุเทพ อู่อ้น สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) แบบบัญชีรายชื่อ พรรคก้าวไกล, ดร.บวร ทรัพย์สิงห์ นักวิชาการ สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และนางกชพร กลักทองคำ ประธานสมาพันธ์แรงงานนอกระบบ (ประเทศไทย)

ขณะที่กิจกรรมในวันอาทิตย์ที่ 8 ต.ค. 2566 เริ่มเปิดให้ชมนิทรรศการในเวลา 10.00 น. ส่วนไฮไลท์จะอยู่ที่วงเสวนา “ผู้หูญิงฅนทำการผลิตที่บ้าน” ในเวลาประมาณ 16.00 น. โดยมีวิทยากร 4 ท่าน คือ น.ส.ปิยะรัฐชย์ ติยะไพรัช สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (สส.) จ.เชียงราย พรรคเพื่อไทย น.ส.จิตติมา ศรีสุขนาม เจ้าหน้าที่บริหารโครงการอาวุโสประจำประเทศไทยและสปป.ลาว องค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) นายแสงชัย ธีรกุลวาณิช ประธานสมาพันธ์ SME ไทย และน.ส.นุชนภา บำรุงนา นายกสมาคมเครือข่ายแรงงานนอกระบบ (ประเทศไทย)

เป็นที่ทราบกันดีว่า เกินกว่าครึ่งของกำลังแรงงานในประเทศไทยเป็นแรงงานนอกระบบ (รายงานการสำรวจแรงงานนอกระบบ โดยสำนักงานสถิติแห่งชาติ ที่เผยแพร่ทุกปี พบว่า มีแรงงานนอกระบบราว 20-21 ล้านคน ส่วนในระบบราว 17-19 ล้านคน ซึ่งเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ แต่หลายคนกำลังเผชิญกับการจ้างงานที่ไม่เป็นธรรม ต้องทำงานหนักและมีรายได้ไม่สอดคล้องกับค่าครองชีพ โดยเฉพาะแรงงานนอกระบบภาคการผลิต หรือผู้ทำการผลิตที่บ้าน เช่น ผู้ผลิตสินค้าหัตถกรรม ผู้รับงานมาทำที่บ้าน และผู้ผลิตเอง-ขายเอง เป็นต้น

พวกเขาหลายคนยังเข้าไม่ถึงสิทธิและการคุ้มครองทางสังคม แม้พวกเขาจะมีชั่วโมงการทำงานที่ยาวนานแต่ยังคงได้รับค่าจ้างที่ไม่เป็นธรรม ต้องเผชิญปัญหาสุขภาพและความปลอดภัยในการทำงาน ที่สำคัญสถานที่ทำงานของพวกเขาคือบ้าน ทำให้พวกเขาต้องแบกภาระค่าใช้จ่ายที่เกิดจากการผลิตเพิ่มมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็น ค่าน้ำ-ค่าไฟ ทั้งยังมีความเสี่ยงที่จะเกิดผลกระทบด้านสุขภาพกับสมาชิกในครอบครัวอีกด้วย จากปัญหาทั้งหมดที่กล่าวมา

อีกด้านหนึ่ง ประเทศไทยมีประชากรเพศหญิงกว่า 30 ล้านคน ส่วนใหญ่ต้องแบกรับความคาดหวังเรื่องบทบาทหญิง-ชาย ทำให้หน้าที่หลายอย่างตกเป็นภาระหนักของผู้หญิงขณะเดียวกันพวกเธอกลับถูกมองข้าม ไม่ได้รับสิทธิและสวัสดิการที่เหมาะสม โดยเฉพาะอยางยิ่งแรงงานนอกระบบหญิงซึ่งเป็นกลุ่มที่เปราะบาง พวกเธอต้องเผชิญปัญหาหนักยิ่งขึ้น เนื่องจากขาดหลักประกันในการประกอบอาชีพ บางคนเป็นแม่เลี้ยงเดี่ยว ต้องแบกรับหน้าที่ในการดูแลทั้งเด็กและผู้สูงอายุ จึงต้องพยายามดิ้นรนทำงานทั้งในบ้านและนอกบ้าน เพื่อหารายได้มาจุนเจือครอบครัว

ทั้งนี้ ภาคธุรกิจมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการช่วยลดปัญหาดังกล่าวของผู้ทำการผลิตที่บ้าน ด้วยการร่วมรับผิดชอบต่อคนทำงานรวมไปถึงชุมชนและสังคม เพื่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนแนวทางการพัฒนาและส่งเสริมคุณภาพชีวิตด้านเศรษฐกิจของผู้หญิง ผู้ทำการผลิต และสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตด้านเศรษฐกิจและสังคม มูลนิธิเพื่อการพัฒนาแรงงานและอาชีพ จึงร่วมกับโครงการพัฒนาความรู้และความเข้มแข็งกลุ่มแรงงานนอกระบบเพื่อสุขภาวะสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และสมาคมเครือข่ายแรงงานนอกระบบ (ประเทศไทย) จึงจัดงานดังกล่าวขึ้น