อำเภอพนา จังหวัดอำนาจเจริญ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ของ จ.อำนาจเจริญ อยู่ห่างจากตัวเมืองอำนาจเจริญ ประมาณ 30 กิโลเมตร ตามถนนชยางกูรสายหลัก(อำนาจ-อุบลราชธานี) ถึงสามแยก อ.ลืออำนาจ เลี้ยวซ้ายเข้าถนนสายรอง ประมาณ 20 กิโลเมตร ก็จะเข้าสู่ตัวเมืองพนา หรือ ดินแดน แผ่นดินธรรม แผ่นดินทอง ประชาชนรักสงบ ทำมาหากินตามอาชีพที่ถนัด ซึ่งส่วนใหญ่มีอาชีพทำนาปลูกข้าว ปีละ 1 ครั้ง หรือที่เรียกว่า นาปี เป็นอาชีพหลัก

พนาเมืองเก่า พระเหลาเทพนิมิต ผ้าขิดสวยดี มัดหมี่จานลาน วนอุทยานดอนเจ้าปู่ เมืองครูนักปราชญ์ นั่นคือคำขวัญ ของ อำเภอพนา ถือว่า เป็นดินแดนแห่งวัฒนธรรมชาวอีสาน ที่สวยงาม ซึ่งสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยว พุทธศาสนิกชน เดินทางเข้าไปสัมผัส กราบนมัสการสิ่งศักดิ์ ที่อยู่คู่ อ.พนามาช้านาน โดยเฉพาะ วัดพระเหลาเทพมิมิต ประดิษฐานพระเหลาเทพนิมิต อยู่ในอุโบสถ ปางมารวิชัย สร้างด้วยอิฐถือปูน ลงรักปิดทอง สูง 2.70 เมตร หน้าตักกว้าง 2.85 เมตร เป็นที่เคารพนับถือของประชาชนทั่วไป นักโบราณคดีจากกรมศีลปากร สันนิฐานว่า ทั้งโบสถ์และองค์พระประธาน เป็นสถาปัตยกรรม ศิลปะลาว อายุราว พ.ศ. 2263 หรือ มีอายุ 296 ปี

นอกจากนี้ ยังจะได้เที่ยวชม แหล่งโบราณคดีบ้านโพนเมือง ตำบลไม้กลอน อำเภอพนา จังหวัดอำนาจเจริญ ซึ่งตั้งอยู่ด้านทิศเหนือ ห่างจากตัวอำเภอพนาประมาณ 10 กิโลเมตร ซึ่งสภาพภูมิศาสตร์ของแหล่งโบราณคดีบ้านโพนเมือง มีลักษณะเป็นเนินดินรูปร่างยาวรี มีขนาดประมาณ 300 -400 เมตร เนินดินส่วนยอดสูงจากพื้นที่โดยรอบประมาณ 3.50 เมตร โบราณวัตถุที่สำรวจพบได้แก่ เศษภาชนะดินเผา ลูกปัดหินและแก้วโบราณ ที่ทำจากทองเหลือง โครงกระดูกมนุษย์และเสมาหินทราย

สำหรับวนอุทยานดอนเจ้าปู่ ตั้งอยู่ทางด้านทิศใต้ ห่างจากตัวอำเภอพนา ประมาณ 3 กิโลเมตร มีเนื้อที่ประมาณ 60 ไร่ สภาพทั่วไปเป็นป่า ประกอบด้วย ป่าไม้เบญจพรรณนานาชนิด เป็นที่อาศัยของสัตว์ป่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งมีลิงแสมอาศัยอยู่กว่า 4,000 ตัว มาหลายร้อยปีแล้ว เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญของ จ.อำนาจเจริญ และยังเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ที่พุทธศาสนิกชน เคารพบูชา มีศาลปู่ตา ซึ่งเป็นที่สิงสถิตของเจ้าปู่(พรานที พรานทอง) โดยมีรูปปั้นสูง 6 ฟุตและมีพุทธสถานที่สำคัญ คือ พระพุทธรูปปางประสูติ ปางตรัสรู้ ปางปรินิพพานและปางปฐมเทศนา อยู่ในบริเวณอุทยานดอนเจ้าปู่แห่งนี้ด้วย…

สนธยา ทิพย์อุตร